Instrukcja ASDEK

Co to jest ASDEK?

ASDEK/SSD to aplikacja symulująca rzeczywisty system o tej samej nazwie, który jest przeznaczony do detekcji stanów awaryjnych taboru takich jak:

• przeciążenia dynamiczne spowodowane miejscowym spłaszczeniem powierzchni tocznej koła
• przeciążenia dynamiczne spowodowane nierównomiernym obciążeniem osi
• wykrywanie zagrzanych łożysk
• wykrywanie zagrzanych hamulców

ASDEK swoją historię zaczął na początku lat 90’. Wraz z rozwojem technologii oraz problemów dla których wspomniany system miał stanowić rozwiązanie, powstało wiele jego odmian i generacji, które ogólnie są znane jako urządzenia z rodziny systemów ASDEK. Różnice te najlepiej widać na gruncie, co obrazuje poniższy rysunek pokazujący warianty, w jakich można spotkać ASDEK-a.

(rys. 1)

(rys. 2)

Umieszczanie urządzeń systemu na sceneriach

O ile na sceneriach realnych nie ma problemu z określeniem miejsca, gdzie należy wstawić ASDEK-a o tyle problem już jest w przypadku scenerii fikcyjnych i w tym miejscu na ratunek przybywa instrukcja Ie-3, a dokładnie tabelka znajdująca się po prawej stronie:

Powyższa tabelka również może być pomocna w pewnym stopniu przy sceneriach realnych, ponieważ pomimo możliwości określenia funkcjonalności systemu na bazie tego co jest na gruncie, nie ma możliwości określenia czy dana stacja bazowa jest wyposażona w czujniki wykrywające obciążenie koła (po prostu są niewidoczne).

Przygotowanie systemu, scenerii i uruchomienie aplikacji

Wiedząc już czym jest ASDEK, z iloma wersjami możemy mieć styczność oraz jakie funkcje pełni, możemy przejść do aplikacji. ASDEK.exe to zintegrowane narzędzie, które dostarcza edytor pulpitów ASDEK oraz zestaw funkcji pozwalających na uruchamianie pulpitu w trybie pracy. Zanim przejdziemy do uruchomienia aplikacji musimy się upewnić, że w systemie Windows posiadamy pakiet czcionek znajdujących się w archiwum, z których korzysta aplikacja (czcionki te powinny być dostarczane w pakiecie wraz ze środowiskiem Visual Studio. Osoby, które posiadają wspomniane środowisko powinny już je mieć).

Czcionki

Aby sprawdzić czy posiadamy wspomniane czcionki musimy wejść w systemie Windows w “Ustawienia -> Personalizacja -> Czcionki”, a następnie wybrać czcionkę Arial i poszukać kroju Narrow.

(rys. 3)

W przypadku braku wspomnianego kroju z archiwum należy wypakować plik z czcionką, a jego zawartość przenieść do folderu “C:\Windows\Fonts\Arial”. Tą samą procedurę należy powtórzyć dla czcionek LHANDW i MISTRAL znajdujących się w folderze “Handwriting”, a w przypadku ich braku przenieść je bezpośrednio do folderu “C:\Windows\Fonts”. Po wykonaniu tych operacji system jest gotowy do uruchomienia aplikacji.

Stacja bazowa na scenerii

W tym miejscu oprócz wpisania nazwy o której jest mowa w punkcie 3.3 musimy się upewnić, czy ASDEK jest ustawiony w taki sposób, aby kierunek zasadniczy był ustawiony w stronę stacji, na której znajduje się terminal (strzałeczka ustawiona w kierunku stacji).

Edytor

Przy pierwszym uruchomieniu naszym oczom pokaże się poniższe okno:

(rys. 4)

Funkcje w nim zawarte należy interpretować w następujący sposób:

• Lata odwzorowania pulpitu - opcja określająca na jakie lata jest odwzorowany pulpit. Jest ona odpowiedzialna za określenie do jakich generacji systemu mamy dostęp w danym okresie czasowym oraz definiuje wybrane parametry wizualne pulpitu, które są charakterystyczne dla odwzorowań w danym okresie czasu,
• Nazwa stacji terminalowej - nazwa posterunku na którym znajduje się pulpit, który tworzymy,
• Skrót posterunku - skrót wyżej wspomnianego posterunku, funkcja opcjonalna w zależności od daty odwzorowania pulpitu,
• Liczba stacji bazowych - określa ile urządzeń torowych będzie podpięte do terminala (max 4),
• Nazwy stacji bazowych - nazwa stacji bazowej, najczęściej nazwa miejscowości w której się znajduje (taka sama jak nazwa asdeka na scenerii),
• Funkcjonalności - lista funkcji jakie będzie pełnić wybrana stacja bazowa,
• Integracja z ERTMS/ECTS - pozwala na określenie czy dana stacja ma mieć możliwość połączenia z systemem ERTMS/ECTS - funkcja głównie wizualna, nie ma wpływu na rozgrywkę,
• Tryb AT - tryb automatycznego terminala czyli funkcja pozwalająca na połączenie ze sobą terminali znajdujących się na sąsiednich posterunkach, które odbierają raporty z tej samej stacji bazowej - funkcja też wizualna i to jeszcze dalsza przyszłość,

Powyższe funkcje określają ogólne zobrazowanie pulpitu lecz mamy też możliwość bardziej szczegółowego określenia jego elementów dzięki opcjom znajdującym się w prawej części okna. Ich działanie wygląda następująco:

• Odwrócona kolejność prędkości i osi- na lewo wybrana opcja “Nie”, na prawo opcja “Tak”

• Format prędkości - na lewo opcja “V= x”, na prawo opcja “V[km/h]= x”

• Osie i numer pociągu zapisane dużymi literami - na lewo wybrana opcja “Nie”, na prawo opcja “Tak”

• Wyświetlanie informacji o liczbie pojazdów i ich ciężarze - na lewo wybrana opcja “Nie”, na prawo opcja “Tak”

• Format kierunku jazdy - na lewo wybrana opcja “W/N”, na prawo opcja “Z/P”

• Określenie wyników pomiaru - na lewo wybrana opcja “Diagnostyka”, na prawo opcja “Funkcja”

• Integracja z systemem dSAT - po lewej wybrana opcja “Nie”, po prawej opcja “Tak”

• Numeracja przycisków - na lewo wybrana opcja “Nie”, na prawo opcja “Tak”

• Pokazywanie temperatur SD i otoczenia - na lewo opcja “Nie”, na prawo opcja “Tak”

Aplikacja w trybie pracy

Po zakończeniu tworzenia pulpitu i jego zapisaniu edytor pyta się nas, czy chcemy otworzyć utworzony pulpit. Alternatywną opcją jest przeciągnięcie pliku ze wspomnianym pulpitem i upuszczenie go na aplikację. Jednym z obrazów, jakie powinny się wówczas pokazać można zobaczyć niżej.

(rys. 5)

Na pulpit składają się sekcje, które należy rozumieć następująco:

(rys. 6)

1. Pasek narzędzi - zawiera między innymi funkcje, które są dostępne w sekcji oznaczonej numerem 8 oraz szereg innych funkcjonalności widocznych poniżej

2. Logo - przedstawia główne logo wraz z nazwą aplikacji.

3. Data, stan, godzina - przedstawia aktualną datę i godzinę wraz ze stanem, w jakim znajduje się pulpit:

• S - serwisowy - w momencie uruchomienia aplikacji imituje brak połączenia ze stacją bazową
• N - normalny - po połączeniu z symulatorem

4. Informacje ogólne - przedstawia najważniejsze informacje powiązane z aktualnym widokiem, gdzie:

• Witaszyce “Ws” - nazwa stacji na której jest terminal
• Magnuszewice 1 - nazwa miejscowości w której jest stacja bazowa
• ASDEK/PM/GM/GH/OK - funkcje jakie pełni stacja bazowa gdzie:
  • ASDEK - nazwa rodziny urządzeń
  • PM - detekcja płaskich miejsc
  • GM - detekcja zagrzanych maźnic/łożysk
  • GH - detekcja zagrzanych hamulców
  • OK - detekcja obciążeń kół
• V[km/h]= - - - - prędkość ostatniego pociągu dla którego był wykonywany pomiar
• OSIE= - - - - liczba osi ostatniego pociągu dla którego był wykonywany pomiar
• BRAK - numer pociągu pobierany z systemu PIP. W przypadku braku skonfigurowanego połączenia napis “BRAK”

5. Przyciski przełączające między oknami - pozwalają na przełączanie się pomiędzy głównymi oknami terminala.

6. Statusy stacji bazowych - informują o stanach stacji bazowych. Dla poprawnie działającej stacji będzie widoczny status “TEST OK”.

7. Główne okno terminala - w nim wyświetlane są raporty o pomiarach.

8. Panel z najważniejszymi funkcjami - jest to redundancja części funkcji z punktu 1 mająca na celu ułatwienie i przyspieszenie dostępu do nich. Funkcje te są odpowiedzialne za:

• ALARM - F1 - w przypadku wykrycia stanu awaryjnego wyłącza sygnalizację dźwiękową jednocześnie stanowiąc potwierdzenia przyjęcia informacji o stanie awaryjnym przez dyżurnego
• TEST - F2 - wymusza test systemu. Funkcja używana głównie wtedy gdy jej automatyczny odpowiednik wykryje błąd w działaniu systemu
• RAPORTY - F3 - pozwala na wyświetlenie ostatniego raportu lub 100 ostatnich pociągów dla których był wykonywany pomiar przez system ASDEK
• NUMER POCIAGU - F4 - pozwala na pobranie numeru pociągu z systemu PIP pod warunkiem, że zostało skonfigurowane połączenie. W przeciwnym wypadku przy próbie pobrania numeru w lewym dolnym rogu aplikacji pojawi się status “Funkcja nieaktywna”
• SERWIS - F5 - otwiera okno serwisowe przeznaczone dla pracowników obsługi technicznej w celu zarejestrowania działań serwisowych (dostęp ograniczony hasłem)
• POWTORZ RAPORT - F6 - drukuje raport z ostatniego pociągu dla którego był wykonywany pomiar
• RAPORT GRAFICZNY - F7 - reprezentuje graficznie wyniki pomiaru temperatur maźnic i hamulców w ostatnim pociągu dla którego był wykonany pomiar
• HASLO - F8 - pozwala na zalogowanie się do systemu
• ERSAT - F9 - czyli Elektroniczny Rejestr Stanów Awaryjnych Taboru. W przypadku wykrycia stanu awaryjnego pozwala na jego zarejestrowanie w sposób elektroniczny przez zapisanie go w scentralizowanej bazie danych systemu SID (System Informacji Diagnostycznych) oraz przez wysłanie informacji do właścicieli uszkodzonego taboru przez system informatyczny dSAT
• ARCHIWUM - F10 - otwiera archiwum z danymi o pociągach z przeszłości i prawdopodobnie ogólnie z historią działań podjętych z terminalem (czyli coś na zasadzie logów)

9. Pasek z informacjami - wyświetla informacje o zalogowanym użytkowniku oraz o stanie systemu, w jakim aktualnie się znajduje.

Okna dodatkowe

W tej części jest zawarty opis najważniejszych okien aplikacji, które nie są widoczne zaraz po jej uruchomieniu.

ERSAT

Jak wspomniano w punkcie 3.4.8 system ERSAT służy do rejestrowania stanów awaryjnych taboru. Dostęp do niego mają tylko zalogowani użytkownicy, a okno jakie się pokazuje po jego otwarciu wygląda następująco:

(rys. 7)

Okno to można podzielić na sekcje (zgodnie z zaznaczeniem na screenie), które należy rozumieć następująco (opis pod obrazkiem):

(rys. 8)

1. Okno z informacjami ogólnymi - wyświetla podstawowe informacje o zarejestrowanym przejeździe,

2. Okienko stanu - informuje czy w danym pociągu wystąpiły stany awaryjne (kolor czerwony) czy też nie (kolor zielony). W przypadku jeśli wystąpiły stany awaryjne i wszystkie zostały zapisane przez operatora systemu wówczas w okienku dodatkowo pojawia się symbol “X”,

3. Opcja “Tylko przekr.” - po zaznaczeniu wspomnianego okienka wyświetlane będą tylko raporty z pociągów w których wystąpiły stany awaryjne,

4. Przyciski “Poprzedni” i “Następny” - pozwalają na przełączanie się pomiędzy kolejnymi raportami,

5. Numer pociągu - okienku w którym należy wpisać numer pociągu,

6. Imię i nazwisko potwierdzającego - w tym wypadku nick osoby, która znajduje się obok pojazdu w celu zweryfikowania danej usterki,

7. Funkcja potwierdzającego - rozwijana lista z której należy wybrać funkcję jaką pełni osoba potwierdzająca,

8. Nr kolejny pojazdu kolejowego - okienko w którym należy wpisać numer pojazdu kolejowego w składzie pociągu,

9. Numer pojazdu kolejowego - okienko w którym należy wpisać 12 cyfrowy numer identyfikacyjny pojazdu,

10. Przewoźnik - rozwijana lista pozwalająca na wybranie przewoźnika do którego należy pojazd w którym wykryto stan awaryjny,

11. Okienko z liczbą awarii - określa ile stanów awaryjnych zostało wykrytych w danym pociągu,

12. Okienku statusu awarii - jeśli awaria zostanie zapisana to wówczas pojawi się w tym miejscu status “ZAPISANA”,

13. Oś od pocz/kon - określa numer osi na której wystąpił stan awaryjny,

14. Stan awaryjny - sekcja podzielona na 3 okienka, które kolejno od lewej informują o:

14.1. stanie awaryjnym (OSTR, STOP lub GRAN),

14.2. której osi dany stan dotyczy (GHP, GHL, GMP, GML, GMR),

14.3. wartości przekroczenia (jeśli takowa występuje, w przeciwnym wypadku wpisany znak “-”),

15. Wynik sprawdzania - opcje określające czy tabor kontynuuje jazdę czy też zostaje wyłączony z ruchu,

16. Opcja “Potwierdzona” - określa, czy dana usterka faktycznie wystąpiła,

17. Przyciski “Następna” i “Poprzednia” - pozwalają na przełączanie się pomiędzy kolejnymi stanami awaryjnymi w wybranym pociągu,

18. Uwagi - okienko, w którym obsługa może wpisać uwagi dodatkowe dotyczące stanów awaryjnych,

19. Zapisz na nośnik - pozwala na wybranie pliku oraz jego rozszerzenia, z jakim ma być zapisany na nośnik zewnętrzny (sekcja w tym wypadku nieaktywna),

20. Zapisz przekroczenie - zapisuje przekroczenie,

21. Wyjdź - zamyka okno ERSAT.

W przypadku, jeśli w pociągu nie ma stanów awaryjnych to sekcje 5, 6, 7, 8, 9, 10, 15, 16 i 18 będą nieaktywne.

RSAT

RSAT - skrót od Rejestru Stanów Awaryjnych Taboru - jest to książkowy odpowiednik systemu ERSAT, który był stosowany przed centralizacją systemów dSAT do roku 2008. Dostęp do książki znajduje się w zakładce “Inne” w górnej części aplikacji. Po wybraniu opcji “Książka RSAT” powinno się pojawić następujące okno:

(rys. 9)

Po otwarciu książki widoczny jest przycisk, który pozwala na zapisanie przekroczeń.

(rys. 10)

Po jego naciśnięciu pokazuje się nowe okno, które wypełniamy wymaganymi informacjami.

(rys. 11

Następnie po naciśnięciu przycisku “Zapisz przekroczenie” zostanie ono zapisane w książce.

(rys. 12)

Raporty graficzne

O oknie tym była mowa w punkcie 3.4.8 i jak zostało to już wspomniane pozwala ono na wyświetlanie temperatur zarówno maźnic, jak i hamulców. Okno to widoczne jest poniżej.

(rys. 8)

Pierwszy wykres przedstawia temperatury maźnic, a drugi temperatury hamulców. Oznaczenia na wykresie należy czytać następująco:

• TML - Temperatura Maźnic Lewych,
• TMP - Temperatura Maźnic Prawych,
• THL - Temperatura Hamulców Lewych,
• THP - Temperatura Hamulców Prawych.

Wykres ten może być przydatny w momencie uzupełniania książki stanów awaryjnych.

Informacje końcowe

• Z racji, że to chyba pierwsze narzędzie w TD-ku, które wymaga “logowania”, to informujemy, że żadnego rzeczywistego systemu logowania nie ma, a dane podawane w polach “Haslo” nie są nawet przechowywane w aplikacji - jest to zrobione głównie z punktu wizualnego i tak naprawdę, aby aplikacja działała, wystarczy tylko wpisać cokolwiek w polu “Uzytkownik” i kliknąć zaloguj (na potrzeby informacji wyświetlanych na dole aplikacji).
• Aktualnie prawdopodobieństwo wystąpienia jakiejkolwiek usterki w składzie wynosi 0,2%, czyli w przeliczeniu na liczbę osi usterki powinny się pojawiać średnio co ok. 3-4 pociągi towarowe i co 25 osobowych (w przyszłości parametr będzie do ustawienia).
• Funkcja “Powtórz Raport” w oryginalnym systemie wysyła raport do drukarki, ale w wypadku powyższej aplikacji raport jest wysyłany do domyślnego urządzenia drukującego (jeżeli nie ma podłączonej drukarki, to domyślnie wywoływana jest funkcja Print to PDF). Jeżeli komuś by zależało, aby raport był wydrukowany na fizycznej drukarce, musi w ustawieniach systemu zmienić domyślną drukarkę na wspomniane urządzenie.