Ta instrukcja pomoże Ci w opanowaniu instrukcji sygnalizacji (E1), prowadzenia ruchu pociągów (R1)(cześć dotycząca maszynistów) i urządzenia radiołączności pociągowej (R12)
Sygnalizacja (E1)
"W tym rozdziale dowiesz się o podstawowych przepisach kolejowych nawet, jeśli nie miałeś wcześniej z nimi styczności."
Sygnalizatory przytorowe
Za pomocą sygnalizatorów, przekazuje się nakazy lub polecenia wykonania określonych czynności związanych z ruchem pociągów.
Na sieci PKP, są stosowane następujące urządzenia sygnalizacyjne:
- semafory
- tarcze ostrzegawcze semaforowe
- tarcze manewrowe
- sygnalizatory powtarzające
- sygnalizatory sygnału zastępczego
- tarcze ostrzegawcze przejazdowe
- tarcze rozrządowe
- tarcze zaporowe
Dodatkowe informacje z §3 instrukcji E1:
14. Pociąg zatrzymany przed semaforem wskazującym sygnał Sr1 lub S1 "Stój", nieoświetlonym lub wskazującym białe światło bądź sygnał wątpliwy, z wyjątkiem semafora odstępowego samoczynnego, może jechać dalej, jeżeli na semaforze ukaże się sygnał zezwalający lub sygnał zastępczy, albo na rozkaz pisemny, doręczony drużynie pociągowej lub przekazany za pomocą urządzeń łączności.
15. Pociąg zatrzymany wskutek braku semafora kształtowego lub świetlnego na miejscu, na którym poprzednio się znajdował, jak również pociąg zatrzymany przed sygnałem D1 "Stój" na przenośnej tarczy zatrzymania ustawionej w miejscu brakującego semafora może jechać na rozkaz pisemny, doręczony drużynie pociągowej lub przekazany za pomocą urządzeń łączności.
16. Pociąg zatrzymany przed semaforem odstępowym samoczynnym wskazującym sygnał S1 "stój", jeżeli nie ukaże się sygnał zezwalający na jazdę, powinien jechać dalej z prędkością nieprzekraczającą 20km/h, o ile nie ma widocznej przeszkody do jazdy. Prędkość pociągu należy tak regulować, aby można było w każdej chwili zatrzymać pociąg w przypadku zauważenia przeszkody. Jazda pociągu z ostrożnością obowiązuje do czasu minięcia przez czoło pociągu semafora wskazującego sygnał zezwalający na jazdę.
17. Sygnał Sr1 lub S1 "Stój" na semaforze odnosi się zarówno do pociągów, jak i do manewrów i oznacza zakaz przejechania semafora wskazującego taki sygnał.
18. Manewrujący tabor kolejowy może minąć sygnał Sr1 lub S1 "Stój" na semaforze wówczas, gdy uprawniony pracownik wyda polecenie na minięcie tego sygnału i poda sygnał Rm1 "Do mnie" lub Rm2 "Ode mnie".
19. Sygnał zezwalający na semaforze oznacza zakaz manewrowania na drodze przebiegu pociągu, również sygnał zastępczy oznacza zakaz manewrowania na drodze przebiegu pociągu.
Semafor
Jest to sygnalizator pociągowy do sterowania ruchem kolejowych przekazującym w sposób wizualny sygnały, zabraniające lub zezwalające na jazdę.
Semafory półsamoczynne ze wskaźnikiem W24 i W21
Semafor półsamoczynny nadający sygnał S10
Słup semafora półsamoczynnego jest malowany w czerwono-białe pasy. Sygnałem zasadniczym jest sygnał S1 - "Stój". Semafor jest obsługiwany przez uprawniony personel kolejowy z nastawni. Cząstka nazwy samoczynny odnosi się do sposobu osłony. Po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę, mijający tabor najeżdża na odpowiednią aparaturę torową zwierając tym samym oba toki szyn zestawem kołowym, co powoduje powstanie sygnału zajętości odcinka na urządzeniach przekaźnikowych i automatycznie semafor osłania się sygnałem S1. Semafory na posterunkach ruchu należy oznaczać kolejnymi dużymi literami alfabetu (bez konieczności oznaczania prędkości) zgodnie z kierunkiem wzrostu kilometrażu linii od strony lewej do prawej patrząc w kierunku sygnalizacji. Dla semaforów wyjazdowych, drogowskazowych i wyjątkowo wjazdowych oznaczenie literowe może być uzupełnione numerem toru przy którym stoi dany semafor. W przypadku gdy semafor służy do podawania sygnału zezwalającego na jazdę manewrową "Ms2" to pod tabliczką z nazwą semafora umieszcza się dodatkową tabliczkę z literą "m" (wyjątek stanowią semafory wjazdowe, na których z zasady nie podaje się sygnałów dla manewrów).
- Samoczynny (SBL - Samoczynna Blokada Liniowa):
Słup semafora samoczynnego jest malowany na biało, są stosowane na szlakach pomiędzy posterunkami zapowiadawczymi w celu zwiększenia przepustowości szlaku i podzielenia go na "odstępy". Semafory tego typu są obsługiwane za pomocą urządzeń SRK. Sygnałem zasadniczym semafora samoczynnego jest sygnał S2 - "Jazda z największą dozwoloną prędkością", w ten sposób informuje, że odstęp za semaforem jest wolny. Wyjątkiem jest ostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W18, na którym sygnał zasadniczy jest S5, oraz w przypadku czterostawnej blokady przedostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W1, na którym sygnał zasadniczy jest sygnał S3. Semafory samoczynne SBL należy oznaczać liczbą odpowiadającą kilometrowi i hektometrowi linii kolejowej, w którym semafor jest umieszczony. Dla semafora przy torze nieparzystym ostatnią cyfrą w liczbie jest najbliższy hektometr nieparzysty (patrząc w kierunku jazdy), a dla semaforów przy torze parzystym – hektometr parzysty, dotyczy również oznaczania semaforów samoczynnych na linii jednotorowej.
Na liniach wyposażonych w Samoczynną Blokadę Liniową dwukierunkową numery semaforów dla jazd kierunku niewłaściwego należy uzupełnić przez dodanie na końcu litery "N".
Na liniach wielotorowych, dla powiązania semaforów z linią, do której się odnoszą semafory, w oznaczeniu jak wyżej należy dopisać oznacznik literowy wyróżniający daną linię. Podmiejską literą "P" i dalekobieżną literą "D".
- Blokada SBL w zależności od potrzeb, natężenia ruchu może być dwu, trzy lub czterostawna:
- Dwustawna: semafor może podać sygnały S1 oraz S2.
- Trzystawna: semafor może podać sygnały S1, S2 i S5.
- Czterostawna: semafor może podać sygnały: S1, S2, S3 i S5.
- Wyjątek stanowi ostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W18, który działa dodatkowo jako tarcza ostrzegawcza przed semaforem wjazdowym i może także podać sygnał S4.
Semafory ze względu na miejsce ustawienia oraz funkcję na posterunku ruchu dzielą się na:
- Wjazdowe - zezwalają na wjazd do stacji, mijanki, posterunku odgałęźnego i bocznicowego. Określają granice posterunku.
- Wyjazdowe (w tym wyjazdowe grupowe) - stosuje się do sygnalizowania wyjazdu z torów stacyjnych na szlak.
- Drogowskazowe - stosowane pomiędzy semaforem wjazdowym, a wyjazdowym w celu bliższego określenia drogi przebiegu. Najczęściej wyjazdu z jednej grupy torów na drugą w stacji.
- Odstępowe (półsamoczynne i samoczynne) - Dla zwiększenia przepustowości szlaku, można podzielić go na odstępy za pomocą posterunków odstępowych (półsamoczynne) i SBL (samoczynne).
- Osłonne - stosuje się na szlaku dla osłony miejsca skrzyżowania w jednym poziomie dwóch linii kolejowych, linii kolejowej z linią innego transportu szynowego, mostu zwodzonego lub osłony innego miejsca w celu zachowania bezpieczeństwa ruchu.
Sygnały nadawane przez semafory
Kształtowe
Sygnały nadawane przez semafory kształtowe
|
Sr1
"Stój"
Dzienny - Ramię semafora ustawione poziomo, na prawo od masztu semafora
Nocny - Czerwone światło na semaforze
Sygnał Sr1 nakazuje zatrzymanie pociągu, oraz manewru przed semaforem.
|
Sr2
Wolna droga
Dzienny - Ramię semafora wzniesione pod kątem 45° do poziomu na prawo od masztu semafora
Nocny - Zielone światło na semaforze
Sygnał Sr2 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu na danym odcinku linii kolejowej (szlaku, odstępie, drodze przebiegu).
|
Sr3
Wolna droga ze zmniejszoną prędkością
Dzienny - Dwa ramiona semafora wzniesione pod kątem 45° do poziomu, na prawo od masztu semafora
Nocny - Dwa światła na semaforze w pionie: górne światło zielone, dolne pomarańczowe
Sygnał Sr3 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h, począwszy od semafora do końca okręgu zwrotnicowego osłanianego tym semaforem. W przypadku semafora wjazdowego, lub drogowskazowego prędkość ograniczona do 40km/h obowiązuje na całej drodze przebiegu
|
Na semaforach kształtowych stosowane są światła wsteczne sygnałów nocnych. Gdy semafor nadaje sygnał:
- Sr1 - górna latarnia pokazuje wsteczne duże światło matowobiałe, a na semaforze dwuramiennym - oprócz tego - dolna latarnia małe światło matowobiałe,
- Sr2 - górna latarnia pokazuje wstecz duże światło białe, a na semaforze dwuramiennym oprócz tego - dolna latarnia małe światło matowobiałe,
- Sr3 - obie latarnie pokazują wstecz duże światła białe
Świetlne
Sygnały nadawane przez semafory świetlne
|
S1
"Stój"
Jedno czerwone światło ciągłe na semaforze
Sygnał S1 nakazuje zatrzymanie pociągu, oraz manewru przed semaforem.
|
S2
Jazda z największą dozwoloną prędkością
Jedno zielone światło ciągłe na semaforze
Sygnał S2 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu na danym odcinku linii kolejowej (szlaku, odstępie, drodze przebiegu) i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S2 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością.
|
S3
Jazda z największą dozwoloną prędkością - w przodzie są dwa odstępy blokowe wolne - albo przy następnym semaforze z prędkością nie większą niż 100km/h
Jedno zielone światło migające na semaforze
Sygnał S3 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu i danego odcinka linii kolejowej (drogi przebiegu).*
|
S4
Następny semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h
Jedno pomarańczowe światło migające na semaforze
Sygnał S4 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu na danym odcinku linii kolejowej (szlaku, odstępie, drodze przebiegu), wskazaną w wewnętrznym rozkładzie jazdy pociągów i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h.
|
S5
Następny semafor nadaje sygnał "Stój"
Jedno pomarańczowe światło ciągłe na semaforze
Sygnał S5 informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój", maszynista powinien tak regulować prędkość jazdy, aby mógł zatrzymać pociąg przed następnym semaforem wskazującym sygnał "Stój".
|
S6
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło zielone ciągłe
Sygnał S6 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S6 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.
|
S7
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h przy tym i następnym semaforze
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło zielone migające
Sygnał S7 zezwala na jazdę z prędkością nie wiekszą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
|
S8
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a przy następnym semaforze z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło pomarańczowe migające
Sygnał S8 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
|
S9
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło pomarańczowe ciągłe
Sygnał S9 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
|
S10
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne zielone ciągłe
Sygnał S10 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S10 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.
|
S10a
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło zielone ciągłe
Sygnał S10a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnałS10a jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.
|
S11
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 100km/h
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne zielone migające
Sygnał S11 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
|
S11a
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 100km/h
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło zielone migające
Sygnał S11a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
|
S12
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne pomarańczowe migające
Sygnał S12 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
|
S12a
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h
Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło pomarańczowe migające
Sygnał S12a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
|
S13
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"
Dwa światła pomarańczowe ciągłe na semaforze w jednym pionie
Sygnał S13 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
|
S13a
Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"
Dwa światła pomarańczowe ciągłe na semaforze w jednym pionie, a pod nimi świetlny pas pomarańczowy poziomy
Sygnał S13a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
|
UWAGI DO TABELI:
- *Sygnał S3 nadawany przez:
a) semafor półsamoczynny lub ostatni semafor samoczynnej blokady liniowej informuje, że następny semafor może nadawać sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h; jeżeli maszynista stwierdzi, że sygnał na następnym semaforze nie ogranicza prędkości, to stosuje się do aktualnych wskazań tego semafora, regulując prędkość jazdy, tak aby mógł zatrzymać pociąg przed kolejnym semaforem wskazującym sygnał "Stój".
b) semafor samoczynny blokady liniowej lub semafor wyjazdowy na szlak wyposażony w samoczynną blokadę liniową informuje, że dwa kolejne odstępy blokowe za tym semaforem są wolne, maszynista powinien tak regulować prędkość jazdy, aby mógł zatrzymać pociąg przed semaforem wskazującym sygnał "Stój". Dotyczy to także semafora wjazdowego posterunku odgałęźnego bez semafora wyjazdowego.
- ** Sygnały S7, S11 i S11a jeżeli są nadawane przez semafory wyjazdowe lub przez semafor wjazdowy posterunku odgałęźnego bez semafora wyjazdowego na szlak z samoczynną blokadą liniową, górne zielone światło migające należy czytać jak sygnał S3 pkt B.
- Jeżeli sygnał na semaforze świetlnym zezwala na jazdę ze zmniejszoną prędkością, to jazda z tą prędkością obowiązuje do końca okręgu zwrotnicowego (całym składem) osłanianego tym semaforem, z wyjątkiem jazd po torach głównych dodatkowych, na których należy stosować na całej drodze przebiegu prędkość wskazaną na semaforze.
- Sygnał wątpliwy na semaforze albo brak świateł na semaforze świetlnym oznacza sygnał "Stój", z tym zastrzeżeniem, że jeżeli w porze nocnej semafor kształtowy wskazuje nocny sygnał Sr1 "Stój" albo nocny sygnał jest nieoświetlony lub wątpliwy i jednocześnie semafor ten wskazuje sygnał dzienny zezwalający na jazdę, a przed tym semaforem nie ustawiono tarczy zatrzymania - sygnał D1, ważny jest sygnał dzienny.
|
Tarcze ostrzegawcze semaforowe
Tarcza ostrzegawcza semaforowa świetlna nadająca sygnał Os1 oznaczona wskaźnikiem W1
Tarcze ostrzegawcze semaforowe (słup malowany na szaro) stosuje się przed semaforami w odległości drogi hamowania, w celu poinformowania maszynisty o sygnale nadawanym przez semafor do którego tarcza się odnosi. Nazwa tarcz ostrzegawczych zawiera skrót "To" i nazwę semafora do którego się odnosi. Np. tarcza "ToA" odnosi się do semafora "A". Tarcze ostrzegawcze semaforowe są oznaczone wskaźnikiem W1.
Wyróżnia się następujące rodzaje tarczy ostrzegawczej semaforowej:
- tarcza ostrzegawcza kształtowa dwustawna podająca sygnały "Od1" i "Od2"
- tarcza ostrzegawcza kształtowa trzystawna podająca sygnały "Ot1", "Ot2" i "Ot3"
- tarcza ostrzegawcza kształtowa nieruchoma podająca stale sygnał "On"
Tarcze ostrzegawcze semaforowe kształtowe stosuje się tylko przed semaforami kształtowymi.
- tarcza ostrzegawcza świetlna podająca sygnały "Os1", "Os2", "Os3" i "Os4"
Tarcze ostrzegawcze semaforowe świetlne stosuje się przed semaforami kształtowymi jak i świetlnymi.
Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze semaforowe
Kształtowe
Sygnały nadawane przez tarczę ostrzegawczą dwustawną
|
Od1
Semafor wskazuje sygnał Sr1 "Stój"
Dzienny - Dysk pomarańczowy z czarnym pierścieniem i białą obwódką ustawiony pionowo
Nocny - Pomarańczowe światło poniżej dysku
|
Od2
Semafor wskazuje sygnał Sr2 lub Sr3 zezwalający na jazdę
Dzienny - Dysk w położeniu poziomym
Nocny - Zielone światło poniżej dysku
|
Sygnał nadawany przez tarczę ostrzegawczą nieruchomą
|
On
W odległości drogi hamowania znajduje się semafor
Dzienny - Nieruchomy pomarańczowy dysk z czarnym pierścieniem i białą obwódką
Nocny - Jedno pomarańczowe światło na dysku
Na tarczy ostrzegawczej nieruchomej, której dysk jest odblaskowy, nie stosuje się sygnału nocnego.
Tarcza ostrzegawcza nieruchoma nakazuje zmniejszenie prędkości tak, aby można było zatrzymać pociąg przed semaforem, gdy semafor ten wskazuje sygnał "Stój"
|
Sygnały nadawane przez tarczę ostrzegawczą trzystawną
|
Ot1
Semafor wskazuje sygnał Sr1 "Stój"
Dzienny - Dysk pomarańczowy z czarnym pierścieniem i białą obwódką ustawiony pionowo, a pod nim biała strzała z czerwoną obwódką - skierowana ostrzem w dół
Nocny - Pomarańczowe światło poniżej dysku
|
Ot2
Semafor wskazuje sygnał Sr2 Wolna droga
Dzienny - Dysk w położeniu poziomym, a pod nim białą strzała z czerwoną obwódką, skierowana ostrzem w dół
Nocny - Zielone światło poniżej dysku
|
Ot3
Semafor wskazuje sygnał Sr3 Wolna droga ze zmniejszoną prędkością
Dzienny - Dysk pomarańczowy z czarnym pierścieniem i białą obwódką ustawiony pionowo, a pod nim biała strzała z czerwoną obwódką - skierowana ostrzem ukośnie w dół na prawo pod kątem 45° od masztu tarczy
Nocny - Dwa światła w pionie poniżej dysku: dolne światło zielone, a górne pomarańczowe
|
Na tarczach ostrzegawczych kształtowych stosowane są światła wsteczne sygnałów nocnych. Gdy tarcza ostrzegawcza nadaje sygnał:
- Od1 - latarnia pokazuje wstecz duże światło matowobiałe,
- Od2 - latarnia pokazuje wstecz duże światło białe,
- Ot1,Ot2,Ot3 - latarnia pokazuje wstecz małe światło matowobiałe,
- On - latarnia pokazuje wstecz światło białe
Świetlne
Tarcza ostrzegawcza semaforowa świetlna jednokomorowa może podać sygnały Os1 i Os4
Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze semaforowe świetlne
|
Os1
Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał "Stój"
Jedno pomarańczowe światło ciągłe na tarczy
|
Os2
Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością
Jedno światło zielone ciągłe na tarczy
|
Os3
Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 100km/h
Jedno światło zielone migające na tarczy
|
Os4
Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h
Jedno światło pomarańczowe migające na tarczy
|
Tarcze manewrowe
W przypadku niemożności zastosowania sygnalizatora umieszczonego na słupie (brak skrajni) stosuje się sygnalizatory tzw. karzełkowe
Głowica tarczy manewrowej "wysokiej"
Tarcza manewrowa kształtowa nieruchoma podająca stale sygnał M1
Tarcze manewrowe (słup malowany na szaro) nadają sygnały zezwalające lub zabraniające wykonywania jazd manewrowych i odnoszą się tylko do nich. Nazwa tarcz manewrowych zawiera skrót "Tm" i numer kolejności wzrastającej z kilometrażem linii. Sygnałem zasadniczym tarcz manewrowych jest sygnał "M1", "Ms1" - Jazda manewrowa zabroniona.
Wyróżnia się następujące rodzaje tarcz manewrowych:
- tarcza manewrowa kształtowa podająca sygnały 'M1" i "M2"
- tarcza manewrowa świetlna podająca sygnały "Ms1" i "Ms2"
Sygnały nadawane przez tarcze manewrowe
Kształtowe
Sygnały nadawane przez tarczę manewrową
|
M1
Jazda manewrowa zabroniona
Dzienny - Kwadratowa tarcza niebieska z białą obwódką, ustawiona przekątną pionowo
Nocny - Niebieskie światło na maszcie pod tarczą
Jeżeli tarcza manewrowa kształtowa wskazuje stale sygnał M1 "jazda manewrowa zabroniona", dopuszcza się niestosowanie sygnału nocnego pod warunkiem, że tarcza jest odblaskowa
|
M2
Jazda manewrowa dozwolona
Dzienny - Tarcza w położeniu poziomym
Nocny - Mlecznobiałe światło na maszcie pod tarczą
|
Świetlne
Semafor półsamoczynny podający sygnał Ms2
Sygnały nadawane przez tarcze manewrowe świetlne
|
Ms1
Jazda manewrowa zabroniona
Jedno niebieskie światło na tarczy
|
Ms2
Jazda manewrowa dozwolona
Jedno matowobiałe światło na tarczy lub semaforze (jeśli jest przystosowany do podawania sygnału dla jazdy manewrowej)
|
Sygnalizatory powtarzające
Sygnalizatory powtarzające nadające sygnał Sp1
Sygnalizatory powtarzające (słup malowany na szaro) stosuje się przed semaforami, w celu poinformowania maszynisty o sygnale nadawanym przez semafor do którego tzw. "powtarzacz" się odnosi. Nazwa sygnalizatorów powtarzających zawiera skrót "Sp" przed skrótem liczbami rzymskimi oznacza się kolejność od semafora, za skrótem nazwę semafora do którego się odnosi. Np. "powtarzacz" "IIISpC5" odnosi się do semafora "C5" i jest trzecim najdalszym "powtarzaczem". Sygnały nadawane przez sygnalizator powtarzający to: "Sp1", "Sp2", "Sp3" i "Sp4".
-Zabrania się stosowania sygnalizatorów powtarzających na szlakach z samoczynną blokadą liniową. Jeśli semafor jest słabo widoczny stosuje się wskaźniki W11.
-W razie konieczności można stosować więcej niż jeden, ale nie więcej niż trzy "powtarzacze".
-Sygnalizatory powtarzające uzupełnia się tablicami wskazującymi czarnymi pasami na białym tle kolejność tych sygnalizatorów, licząc od semafora, do którego się odnoszą.
Sygnały nadawane przez sygnalizatory powtarzające
|
Sp1
Semafor wskazuje sygnał Sr1 lub S1 "Stój"
Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne pomarańczowe ciągłe
|
Sp2
Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością
Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne zielone ciągłe
|
Sp3
Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 100km/h
Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne zielone migające
|
Sp4
Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h
Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne pomarańczowe migające
|
Sygnalizatory sygnału zastępczego
Sygnalizator sygnału zastępczego nadający sygnał S1-"Stój"
W przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi przy torze szlakowym dla kierunku przeciwnym do zasadniczego (daw. niewłaściwego), w miejscu gdzie powinien stać semafor wjazdowy można ustawić sygnalizator sygnału zastępczego dla sygnalizowania wjazdu z tego toru. Sygnalizator taki może być dwukomorowy (komora czerwona i matowobiała) z masztem pomalowanym w czerwono-białe pasy lub sygnalizator jednokomorowy tylko ze światłem matowobiałym z masztem koloru szarego. Oznaczenie takiego sygnalizatora zawiera skrót "Sz" i nazwę toru przy którym stoi. Informacje dotyczące sygnału zastępczego w osobnym dziale poniżej.
Sygnalizatory sygnału zastępczego
|
|
Tarcze ostrzegawcze przejazdowe
Tarcze ostrzegawcze przejazdowe (słup malowany w biało-czarne pasy) stosuje się przy torach, gdzie występują duże prędkości kursowania pociągów dla poinformowania maszynisty o sprawności działania sygnalizacji przejazdowej na najbliższym przejeździe kolejowo-drogowym. Tarcze ostrzegawcze przejazdowe oznacza się wskaźnikiem W1, nazwa składa się z cyfr oznaczających kilometraż przejazdu do którego tarcze się odnoszą. Np. "3098", tarcza odnosi się do przejazdu, który znajduje się na kilometrze 309,800. Dla toru lewego patrząc w kierunku przejazdu, tarcza w nazwie zawiera literę N. Tarcza ostrzegawcza przejazdowa w stanie zasadniczym jest ciemna (przejazd otwarty). W momencie uruchomienia sygnalizacji ostrzegającej na przejeździe, tarcza ostrzegawcza podaje sygnał odpowiadający stanowi urządzeń na przejeździe sygnałami: "Osp1" i "Osp2". Jeżeli do chwili minięcia czołem pociągu tarcza ostrzegawcza przejazdowa pozostawała ciemna, należy traktować to jako urządzenia na przejeździe niesprawne.
Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze przejazdowe
|
Ciemna tarcza
Stan zasadniczy tarczy, przejazd otwarty.
|
Osp1
Urządzenia sygnalizacyjne na przejeździe, do którego się tarcza odnosi, są niesprawne, jazda przez przejazd z prędkością 20km/h
Dwa światła pomarańczowe ciągłe w linii poziomej
|
Osp2
Urządzenia sygnalizacyjne na przejeździe, do którego się tarcza odnosi, są sprawne, jazda przez przejazd z największą dozwoloną prędkością
Dwa światła białe ciągłe w linii pionowej
|
Tarcze rozrządowe
Głowica tarczy rozrządowej świetlnej
Tarcze rozrządowe stosowane są na górkach rozrządowych w celu sygnalizowania manewrów przez górkę. Wyróżnia się:
- Tarcza rozrządowa kształtowa (praktycznie już nie stosowana), mogąca podać sygnały "Rt1", "Rt2" i "Rt3".
- Tarcza rozrządowa świetlna, mogąca podać sygnały "Rt1", "Rt2", "Rt3", "Rt4" i "Rt5".
Jeśli istniała taka potrzeba, często stosowane były powtarzacze tarcz rozrządowych wzdłuż torów w części przyjazdowej stacji. Powtarzacze, praktycznie nie różnią się wyglądem od tarcz głównych.
Sygnały nadawane przez tarczę rozrządową
|
Rt1
Pchanie zabronione
Szereg białych świateł tworzących linię poziomą
|
Rt2
Pchać powoli
Szereg białych świateł tworzących linię ukośną wznoszącą się pod kątem 45°
Sygnał Rt2 oznaczą, ze można pchać tabor kolejowy z prędkością nieprzekraczającą 3km/h.*
|
Rt3
Pchać z umiarkowaną prędkością
Szereg białych świateł tworzących linię pionową
Sygnał Rt3 oznacza, że można pchać tabor kolejowy z prędkością nieprzekraczającą 5km/h, jeżeli regulamin techniczny stacji nie stanowi inaczej.
|
Rt4
Cofnąć
Szereg białych świateł tworzących kąt prosty, zwrócony ramionami w prawo i w dół
Sygnał Rt4 oznacza, że należy cofnąć skład manewrowy z górki. Sygnał ten stosuje się tylko na tarczach rozrządowych świetlnych.*
|
Rt5
Podepchnąć skład do górki
Szereg białych migających jednocześnie świateł tworzących linię poziomą
Sygnał Rt5 oznacza, ze można podepchnąć skład do górki w czasie, gdy z sąsiedniego toru są spychane wagony przez górkę. W razie potrzeby rozróżnienia, z którego spośród kilku torów ma nastąpić podpychanie, sygnał Rt5 powinien być podawany jednocześnie z sygnałem Ms2 podawanym na semaforze lub tarczy manewrowej ustawionej przy właściwym torze. Podpychanie powinno odbywać się z prędkością nieprzekraczającą 15km/h. Sygnał Rt5 stosuje się tylko na tarczach rozrządowych świetlnych.
|
- Na zdjęciach z sygnałem Rt2 i Rt4 widać ich "lustrzane odbicie", dzięki temu można rozróżnić, gdzie znajduje się przód, a gdzie tył tarczy.
Tarcze zaporowe świetlne
Pozostałość po tarczy zaporowej kształtowej
Tarcze zaporowe stosuje się na stacji przy torach, na które odbywają się w zasadzie tylko wjazdy pociągów. Najczęściej są to tarcze dwukomorowe (czerwona i matowobiała) nazywane skrótem "Tz", oraz kolejnym numerem patrząc ku wzrostowi kilometrażu linii. Można również nazywać je podobnie jak semafory, z tym, że jeśli tarcza zaporowa może podawać sygnał "Ms2 - jazda manewrowa dozwolona" pod nazwą tarczy należy umieścić tabliczkę z czarną literą "m". Komora matowobiała służy do sygnalizowania jazd manewrowych. Natomiast w uzasadnionych przypadkach, gdy za głowicą rozjazdową zostaje umieszczony semafor wyjazdowy grupowy, tarcza może podać sygnał (jedno światło matowobiałe migowe) zezwalający na wyjazd systemem jazdy pociągowej do semafora wyjazdowego grupowego, po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę na semaforze wyjazdowym grupowym. Jeśli tarcza jest wyposażona w układ światła matowobiałego migowego, można również podać na tarczy sygnał zastępczy. Ponadto tarcze zaporowe można stosować jako stałe sygnały zamknięcia torów (jednokomorowe ze światłem czerwonym).
Sygnały nadawane przez tarcze zaporowe
|
S1
"Stój"
Jedno czerwone światło ciągłe na tarczy
Sygnał S1 nakazuje zatrzymanie pociągu, oraz manewru przed tarczą.
|
Ms2
Jazda manewrowa dozwolona
Jedno matowobiałe światło na tarczy
|
Sz
Sygnał zastępczy
Dodatkowe informacje dotyczące sygnału zastępczego w dziale poniżej
|
Jazda pociągowa na semafor wyjazdowy grupowy dozwolona
Jeno światło matowobiałe migające na tarczy zaporowej
|
Sygnał zastępczy
Sygnał zastępczy "Sz" - Można przejechać obok semafora wskazującego sygnał Sr1 lub S1 "Stój" albo sygnał wątpliwy, albo też semafora nieoświetlonego lub przejechać obok sygnalizatora sygnału zastępczego, mającego wyłącznie latarnię ze światłem białym - bez rozkazu pisemnego.
Jedno światło matowobiałe migające na semaforze lub maszcie semafora, albo na maszcie semafora nieoświetlonego, albo umieszczonego na osobnej podstawie.
Sygnalizatory sygnału zastępczego
|
|
Sygnał zastępczy zezwala na:
a) jazdę do następnego semafora, tarczy zaporowej, miejsca ustawienia tarczy zatrzymania D1,
b) jazdę, która może odbywać się z prędkością nie większą niż 40km/h i nie wymaga zatrzymania się przed nim; maszynista powinien jednak tak regulować prędkość jazdy, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie nagłego zauważenia przeszkody; przy wyjeździe na szlak bez blokady samoczynnej jazda z prędkością do 40km/h obowiązuje w granicach posterunku ruchu.
Wyjazd pociągu na szlak z blokadą samoczynną na podstawie sygnału zastępczego, rozkazu pisemnego doręczonego drużynie pociągowej lub przekazanego za pomocą urządzeń łączności powinien odbywać się ze szczególną ostrożnością tak, aby maszynista mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie nagłego zauważenia przeszkody, przy tym prędkość jazdy nie może przekraczać 20km/h; jazda pociągu z ostrożnością obowiązuje do czasu minięcia przez czoło pociągu semafora wskazującego sygnał zezwalający na jazdę, o ile maszynista nie otrzymał rozkazu pisemnego z informacją, że samoczynne semafory odstępowe są nieważne.
Sygnały zamknięcia toru
Tarcze zaporowe
Pozostałość po tarczy zaporowej kształtowej
Sygnały zamknięcia toru stosuje się na tarczach zaporowych, wykolejnicach, obrotnicach, wagach pomostowych, punktach przestawczych zestawów, żurawiach wodnych kołowych oraz kozłach oporowych.
Sygnały nadawane przez tarcze zaporowe
|
Z1
"Stój"
Kresa pozioma czarna na tle białej okrągłej tarczy
Sygnał Z1 na tarczy zaporowej jest ważny zarówno dla manewrów, jak i dla pociągów i nakazuje zatrzymanie pociągu lub manewrującego taboru kolejowego przed tą tarczą
|
Z2
Jazda dozwolona
Kresa ukośna czarna pod kątem 45° w górę ku stronie prawej, na tle białej okrągłej tarczy
Sygnał Z2 na tarczy zaporowej zezwala na przejazd manewrującego taboru kolejowego poza tę tarczę
|
- Pociąg zatrzymany przed tarczą zaporową nadającą sygnał Z1 "Stój" może jechać dalej na rozkaz, doręczony lub przekazany za pomocą urządzeń łączności drużynie pociągowej.
- Manewrujący tabor kolejowy może przejechać poza tarczę zaporową na sygnał Z2 "Jazda dozwolona", a w razie niemożności nastawienia na tarczy tego sygnału - gdy upoważniony pracownik da pozwolenia na minięcie sygnału Z1 "Stój" na tarczy zaporowej, a ponadto nada sygnał Rm1 "Do mnie" lub Rm2 "Ode mnie".
- W przypadku torów zakończonych kozłem oporowym tarczę zaporową wskazującą stale Z1 "Stój" lub semafor świetlny stale wskazujący sygnał S1 "Stój" ustawia się z prawej strony toru, patrząc w kierunku jazdy, w miejscu, gdzie rozpoczyna się odcinek zasypany piaskiem, a przy rampach z prawej strony toru na wysokości belki zderzakowej kozła oporowego.
Wykolejnice, obrotnice, wagi pomostowe, punkty przestawcze zestawów kołowych
Wykolejnica na torze z wątpliwym sygnałem Z2wk
Sygnały nadawane przez latarnie
|
Z1wk, Z1o, Z1wg
Z1wk - Stój, wykolejnica na torze
Z1o, Z1wg - Stój, wjazd zabroniony
Kresa pozioma czarna na tle białej okrągłej tarczy
|
Z2wk, Z2o, Z2wg
Z2wk - Wykolejnica zdjęta z toru
Z2o, Z2wg - Wjazd dozwolony
Kresa pionowa czarna na tle białej okrągłej tarczy
|
Z1p
Stój, wjazd pojazdów z nieprzesuwnymi kołami zabroniony
Kresa pozioma czarna na tle białej okrągłej tarczy, pod którą znajduje się duża biała litera N
|
- Latarnie wykolejnicowe mają z tyłu dwa mleczne światła, które ułożone w pionie oznaczają "wykolejnica zdjęta z toru", a ułożenie poziome oznaczają "Stój, wykolejnica na torze".
- Sygnał Z1p oznacza, że pojazdom kolejowym z nieprzesuwnymi kołami zestawów kołowych zabrania się wjazdu na tor dojazdowy do stanowiska przestawczego poza ten sygnał.
Żurawie wodne
Sygnały nadawane przez latarnie na żurawiach wodnych
|
Z1z
"Stój", przejazd obok żurawia zabroniony
Dzienny - Ramię żurawia ustawione prostopadle do osi toru
Nocny - Czerwone światło latarni umieszczonej na ramieniu żurawia
|
Z2z
Przejazd obok żurawia dozwolony
Dzienny - Ramię żurawia ustawione równolegle do osi toru
Nocny - Białe światło latarni umieszczonej na ramieniu żurawia
|
Sygnały zatrzymania i zmniejszenia prędkości
Sygnały zatrzymania
Sygnały zatrzymania
|
DO
Za tarczą ostrzegawczą znajduje się tarcza zatrzymania
Dzienny - nieruchoma okrągła tarcza pomarańczowa z czarnym pierścieniem i białą obwódką
Nocny - Pomarańczowe światło na maszcie pod tarczą
Nieruchoma przenośna tarcza ostrzegawcza informuje, że w odległości drogi hamowania zwiększonej o 200m znajduje się tarcza zatrzymania z sygnałem D1; przed przenośną tarczą ostrzegawczą nie ustawia się wskaźnika W1.
|
D1
"Stój" dawany tarczą zatrzymania
Dzienny - Prostokątna tarcza czerwona z białą obwódką
Nocny - Czerwone światło pośrodku nad tarczą
|
Sygnał D1 "Stój" dawany tarczą zatrzymania stosuje się do oznaczenia miejsca, w którym z jakichkolwiek powodów konieczne jest zatrzymanie pociągu lub manewrującego składu, a w miejscu tym nie ma semafora ani sygnału zamknięcia toru lub na sygnalizatorze tam ustawionym nie da się nastawić sygnału zabraniającego jazdy, a w szczególności:
- jeżeli stan toru lub jakakolwiek przeszkoda zagraża bezpieczeństwu ruchu kolejowego;
- jeżeli na semaforze lub tarczy zaporowej nie można z powrotem nastawić sygnału "Stój";
- jeżeli czasowo brak semafora;
- w razie zamknięcia toru szlakowego lub stacyjnego albo jego części;
- jeżeli tarcza zaporowa zostanie unieruchomiona w położeniu "jazda dozwolona";
- Dla zabezpieczenia maszyn torowych pozostawionych do postoju na wyznaczonych torach przed najechaniem taborem; w tym przypadku tarczę zatrzymania ustawia się w odległości od 1 do 3m przed wykolejnicą osłaniającą stojące na torze maszyny torowe.
W przypadkach o których mowa w pkt 2 i 3, tarczę D1 ustawia się prze semaforze lub w miejscu ustawienia semafora.
Sygnał D1 stosuje się także na szlaku do oznaczenia miejsca wymagającego ograniczenia prędkości poniżej 10km/h.
Sygnał zmniejszenia prędkości
Wskaźnik W14a oznaczający miejsce rozpoczęcia się ograniczenia prędkości
Sygnał D6 "Zwolnić bieg" oznacza, że w odległości drogi hamowania znajduje się odcinek toru, na którym należy jechać z prędkością mniejszą od prędkości przewidzianej w rozkładzie jazdy. Jeżeli maszynista nie został wcześniej powiadomiony o tym, z jaką prędkością można przejechać przez osłonięte sygnałem D6 miejsce, a prędkość ta nie jest wskazana na tarczy, należy zmniejszyć prędkość do 20km/h.
Na początku i na końcu odcinka toru, na którym obowiązuje ograniczenie prędkości ustawia się wskaźniki W14.
Sygnały dawane przez uprawnione osoby
Sygnały zatrzymania
Stosuje się następujące sygnały zatrzymania dawane przez uprawnione osoby:
Sygnały zatrzymania
|
D2
"Stój" dawany ręcznie
Dzienny - Zataczanie okręgu rozwiniętą chorągiewką lub jakimkolwiek innym przedmiotem lub ręką
Nocny - Zataczanie okręgu ręczną latarką sygnałową ze światłem białym lub czerwonym albo jakimkolwiek innym świecącym przedmiotem
Sygnał należy dawać, w miarę możliwości, po stronie maszynisty.
|
D3
"Stój" - dźwiękowy
Trzy krótkie szybko po sobie następujące tony, kilkakrotnie powtórzone
|
Sygnały D2 i D3 należy dawać jednocześnie ze stosowaniem tarczy zatrzymania lub dawanego ręcznie sygnału "Stój". Jeżeli powstaje wątpliwość, czy drużyna pociągowa spostrzeże tarczę przenośną sygnału D1 "Stój" lub sygnału D2 "Stój" dawanego ręcznie, należy dawać jednocześnie dźwiękowy sygnał D3 "Stój" przy zbliżaniu się pociągu i podczas jego przejazdu.
W trakcie manewrów sygnał "Stój" powinien być dawany jednocześnie ręcznie, za pomocą żółtej chorągiewki, oraz dźwiękowo (sygnał Rm4).
Sygnał D2 "Stój" dawany ręcznie i w razie potrzeby dźwiękowo (sygnał D3) stosuje się w przypadku, gdy zachodzi konieczność zatrzymania pociągu, a nie ma możliwości lub potrzeby stosowania innych sygnałów zatrzymania, a w szczególności gdy:
- potrzeba zmniejszenia prędkości wskutek stanu toru zajdzie nagle i danie sygnału "Zwolnić bieg" jest niemożliwe;
- drużyna konduktorska nadjeżdżającego lub przejeżdżającego pociągu daje ręczne lub dźwiękowe sygnały "Stój";
- przy nadjeżdżającym lub przejeżdżającym pociągu, pojeździe pomocniczym lub manewrującym taborze kolejowym zostanie zauważona nieprawidłowość, która przy dalszej jeździe mogłaby zagrażać bezpieczeństwu ruchu lub spowodować straty materialne;
- pociąg jedzie po zamkniętym torze bez uprzedniego zawiadomienia posterunków;
- na linii dwutorowej pociąg jedzie po torze w kierunku przeciwnym do zasadniczego bez uprzedniego zawiadomienia posterunków;
- w porze ograniczonej widoczności na czole pociągu lub pojazdu pomocniczego zgasną wszystkie wymagane światła;
- na torze znajdują się ludzie lub duże zwierzęta, którym grozi niebezpieczeństwo przejechania.
Sygnały "Stój" dawane przez jednego z konduktorów powinni powtarzać pozostali konduktorzy ku przodowi, a w pociągach z lokomotywą popychającą - także ku tyłowi pociągu.
W pociągach z hamulcem zespolonym drużyna konduktorska, w razie zauważenia przeszkód do jazdy, powinna zamiast dawania sygnałów "Stój", zatrzymać pociąg hamulcem zespolonym.
Sygnały dawane ręcznie i sygnały dźwiękowe należy powtarzać tak długo, aż drużyna trakcyjna zastosuje się do nich.
Sygnały sposobu jazdy
Sygnały sposobu jazdy
|
Rm1
Do mnie
Dwa długie tony gwizdkiem lub trąbką i jednocześnie:
Dzienny - Chorągiewka sygnałowa koloru żółtego lub ręka poruszana poziomo
Nocny - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana poziomo
Sygnał "Do mnie" oznacza, że należy jechać w kierunku do dającego sygnał.
|
Rm2
Ode mnie
Jeden długi ton gwizdkiem lub trąbką i jednocześnie:
Dzienny - Chorągiewka sygnałowa koloru żółtego lub ręka poruszana pionowo
Nocny - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana pionowo
Sygnał "Ode mnie" oznacza, że należy jechać w kierunku do dającego sygnał.
W przypadku gdy odebranie sygnału "Do mnie" lub "Ode mnie " jest niemożliwe lub utrudnione, to sygnał ten można zastąpić słowami "jechać w kierunku...", przekazanymi za pomocą urządzeń łączności.
|
Rm3
Zwolnić
Kilka przeciągłych tonów gwizdkiem lub trąbką i jednocześnie:
Dzienny - Chorągiewka sygnałowa koloru żółtego lub ręka poruszana powolnym ruchem po łuku do góry i na dół
Nocny - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana powolnym ruchem po łuku do góry i na dół
|
Rm4
Stój
Trzy krótkie szybko po sobie następujące tony gwizdkiem lub trąbką kilkakrotnie powtórzone i jednocześnie:
Dzienny - Zataczanie okręgu rozwiniętą chorągiewką, innym przedmiotem lub ręką
Nocny - Zataczanie okręgu ręczną latarką sygnałową ze światłem białym
|
Rm5
Odrzucić
Dwa długie i jeden krótki ton gwizdkiem lub trąbką i jednocześnie:
Dzienny - Chorągiewka sygnałowa koloru żółtego lub ręka poruszana dwukrotnie poziomo, a następnie pionowo do góry i szybko na dół
Nocny - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana dwukrotnie poziomo, a następnie pionowo do góry i szybko na dół
|
Rm6
Docisnąć
Dwa krótkie tony gwizdkiem i jednocześnie:
Dzienny - Kilkakrotne zbliżenie do siebie wyciągniętych poziomo przed siebie rąk
Nocny - Białe światło ręcznej latarki sygnałowej przerywane w krótkich odstępach czasu skierowane w stronę maszynisty
Sygnał Rm6 oznacza, że należy nacisnąć na tabor kolejowy w celu sprzęgnięcia lub rozprzęgnięcia.
|
Sygnały dawane gwizdawką lub syreną pojazdu kolejowego
- Jeżeli na przodzie pociągu są dwie lokomotywy, wówczas sygnały gwizdawką lub syreną lokomotywy daje maszynista pierwszej lokomotywy.
- Sygnały na zatrzymanie pociągu daje maszynista dowolnej lokomotywy.
- W przypadku, gdy przestała działać gwizdawka lub syrena lokomotywy, dalsza jazda pociągu powinna odbywać się z zachowaniem największej ostrożności.
- Podczas mgły lub zamieci utrudniającej widoczność należy w razie zepsucia się gwizdawki lub syreny lokomotywy dojechać do najbliższej stacji ze zmniejszoną prędkością i zażądać lokomotywy pomocniczej.
Sygnały ostrzeżenia
Stosuje się następujące sygnały ostrzeżenia:
Rp1 - Baczność
Jeden długi ton gwizdawką lub syreną lokomotywy
Sygnał Rp1 "Baczność" maszynista daje:
- w razie konieczności zwrócenia uwagi pracowników kolejowych, podróżnych lub innych osób znajdujących się na torze lub w jego pobliżu;
- po zatrzymaniu pociągu przed semaforem wjazdowym lub odstępowym nadającym sygnał "Stój", wątpliwy lub nieoświetlony albo białe światło przy zbitym szkle sygnałowym, z wyjątkiem semafora odstępowego blokady samoczynnej, jeżeli maszynista nie może porozumieć się z dyżurnym ruchu za pomocą środków łączności;
- na wezwanie kierownika pociągu, przed odjazdem pociągu pasażerskiego zatrzymanego na szlaku;
- przed każdym ruszeniem podczas pracy pociągu technologicznego, maszyny torowej i pojazdu pomocniczego, w celu ostrzeżenia robotników pracujących na torze lub obok niego;
- przed wskaźnikami W6, W6a, W6b i W7 oraz kilkakrotnie na odcinku od wskaźnika W6b do przejazdu, a ponadto podczas niekorzystnych warunków atmosferycznych - po minięciu wskaźnika W6a przy zbliżaniu się do przejazdu; na odcinku od miejsca ustawienia wskaźnika do momentu minięcia przejazdu przez czoło pojazdu kolejowego maszynista pojazdu kolejowego podaje sygnał Rp1 "Baczność";
- przed każdym ruszeniem z miejsca pociągu towarowego z ludźmi;
- przed każdym ruszeniem z postoju niepilotowanego manewrującego pojazdu trakcyjnego, gdy jazda manewrowa odbywa się na polecenie dyżurnego ruchu, nastawniczego lub zwrotnicowego;
- jeżeli prowadzący pojazd kolejowy z napędem zauważy, że rogatki nie są zamknięte i nie ma pracownika strzegącego przejazd;
- gdy tarcza ostrzegawcza przejazdowa wskazuje sygnał Osp1, sygnał wątpliwy lub jest ciemna.
Rp2 - Osłonić pociąg
Cztery długie tony gwizdawką lub syreną lokomotywy powtarzane kilkakrotnie
Sygnał Rp2 "Osłonić pociąg" daje maszynista, gdy zajdzie potrzeba osłonięcia pociągu na szlaku.
Rp3 - Usunąć osłonę i wrócić do pociągu
Jeden długi, jeden krótki i jeden długi ton gwizdawką lub syreną lokomotywy
Sygnały hamowania
Jeżeli przy hamowaniu pociągu potrzebne jest współdziałanie drużyny konduktorskiej, stosuje się następujące sygnały:
Sygnały hamowania
|
Rp4
Hamować średnio
Jeden krótki ton gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp5
Hamować
Trzy długie szybko po sobie następujące tony gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp6
Odhamować średnio
Jeden długi, jeden krótki ton gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp7
Odhamować
Dwa długie tony gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp8
Rozpocząć popychanie
Dwa krótkie tony gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp9
Przerwać popychanie, pozostać przy pociągu
Jeden krótki, jeden długi ton gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Rp10
Dalsze popychanie nie jest potrzebne. odjechać od pociągu
Cztery krótkie tony gwizdawką lub syreną lokomotywy
|
Jeżeli wszystkie lokomotywy ciągnące i popychające wyposażone są w sprawne urządzenia radiołączności, maszyniści mogą porozumiewać się za pomocą tych urządzeń. W takim przypadku można nie stosować sygnałów Rp8, Rp9 i Rp10 podawanych gwizdawką lub syreną lokomotywy.
Sygnały przy wyprawianiu i przepuszczaniu pociągów
Sygnały podawane przy odjeździe pociągów
Przy odjeździe pociągów pasażerskich stosuje się następujące sygnały:
Sygnały podawane przez dyżurnego ruchu
|
Rp11
Wsiadać
Jeden długi ton gwizdkiem
Sygnał Rp11 "Wsiadać" podaje drużyna konduktorska przed odjazdem pociągów pasażerskich.
|
Rp12
Gotów do odjazdu
Dzienny - Podniesiona chorągiewka koloru żółtego
Nocny - Podniesienie ręcznej latarki sygnałowej z białym światłem
Sygnał Rp12 "Gotów do odjazdu" stosuje się przed odjazdem pociągów z wieloosobową drużyną konduktorską;
|
Rp13
Pociąg nr... gotów do odjazdu
Sygnał ten kierownik pociągu przekazuje słownie lub za pomocą urządzeń łączności do maszynisty; stosuje się go przed odjazdem pociągów zestawionych z zespołów trakcyjnych lub wagonów silnikowych w przypadku, gdy urządzenia do sterowania drzwiami i sygnałem dźwiękowym ostrzegającym podróżnych znajdują się na pulpicie w kabinie maszynisty lub zamykanie drzwi pojazdu kolejowego przy wymianie podróżnych jest zapewnione, a zamykanie drzwi pojazdu kolejowego jest przekazywane kierującemu pojazdem kolejowym z napędem za pomocą urządzeń technicznych.
|
Rp14
Odjazd pociągów pasażerskich
Dzienny - Ręka podniesiona do góry przez kierownika pociągu lub konduktora znajdującego się najbliżej lokomotywy, zwróconego w kierunku maszynisty, oraz wypowiedziane głośno słowo "Odjazd"
Nocny - Podniesienie do góry i poruszanie pionowo ręcznej latarki sygnałowej z białym światłem zwróconym w kierunku maszynisty przez kierownika pociągu lub konduktora znajdującego się najbliżej maszynisty oraz wypowiedziane głośno słowo "Odjazd"
W pociągach wyposażonych w sterowane przez kierownika pociągu urządzenia sygnałowe do dawania sygnału "Odjazd" sygnał ten podaje się za pomocą tych urządzeń.
|
Sygnały podawane przez dyżurnego ruchu
Stosuje się następujące sygnały podawane przez dyżurnego ruchu:
Sygnały podawane przez dyżurnego ruchu
|
Rd1
Nakaz jazdy
Dzienny - Okrągła biała tarczka z zieloną obwódką poruszana pionowo
Nocny - Ręczna latarka sygnałowa z zielonym światłem poruszana pionowo
Sygnał Rd1 "Nakaz jazdy" przy wyprawianiu pociągów podaje dyżurny ruchu, a przy przepuszczaniu pociągów - dyżurny ruchu lub nastawniczy na każdorazowe polecenie dyżurnego ruchu, wtedy gdy jest to wymagane odpowiednimi przepisami lub instrukcjami.
|
Rd2
Stosować skrócony czas jazdy
Trójkątna tarczka pomalowana z obu stron na kolor biały z czerwoną obwódką i czarną literą "S", pokazywana w kierunku zbliżającego się pociągu
Sygnał Rd2 oznacza, że należy stosować skrócony czas jazdy pociągu do następnego posterunku następczego.
|
Rd3
Wydłużyć czas jazdy
Prostokątna tarcza pomalowana z obu stron na kolor biały z czerwoną obwódką i czarną literą "W", pokazywana w kierunku zbliżającego się pociągu
Sygnał Rd3 oznacza, że należy wydłużyć czas jazdy pociągu do następnego posterunku następczego.
|
Rd4
Powiadomienie dróżników przejazdowych o odjeździe pociągu
Jeden długi dźwięk dawany dzwonkiem aparatu telefonicznego - dla pociągu kierunku nieparzystego, zaś dwa długie dźwięki - dla pociągu kierunku parzystego
Sygnały te służą do zawiadamiania dróżników przejazdowych o mającym nastąpić odjeździe pociągu.
Na szlaku wielotorowym dla toru trzeciego lub drugiej pary torów, stosownie do potrzeby, dyrekcja okręgu infrastruktury kolejowej może ustalić:
- oddzielne łącze strażnicowe, którego dzwonki (lub inne urządzenia) wydają dźwięk różniącym się tonem od dźwięków dzwonków innego łącza strażnicowego;
- powiadamianie o odjeździe pociągu jednym lub dwoma długimi dźwiękami (zależne od kierunku jazdy pociągu), uzupełnione jednym krótkim dźwiękiem.
|
Sygnały Rd2, Rd3 i Rd4 podaje dyżurny ruchu lub na jego polecenie wyznaczony pracownik.
Sygnał Rd4 podaje się bezpośrednio przed odjazdem pociągu.
Sygnały przy próbie hamulców
Przy próbie hamulców zespolonych stosuje się sygnały ręczne lub świetlne dawane za pomocą umieszczonego obok torów lub zawieszonego nad torami urządzenia z trzema latarniami w jednym pionie. Sygnały ręczne dawane są w stronę biorącego udział w próbie hamulców zespolonych maszynisty lokomotywy lub pracownika obsługującego urządzenia stałe.
Przy próbie hamulców zespolonych stosuje się następujące sygnały:
Sygnały podawane podczas próby hamulca
|
Rh1 i Rhs1
Zahamować
Dzienny Rh1 - Wyciągnięte ręce składane nad głową z zakreśleniem półkola
Nocny Rh1 - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana od dołu łukiem do góry i następnie opuszczana pionowo w dół
Dzienny i nocny Rhs1 - Jedno światło matowobiałe
|
Rh2 i Rhs2
Odhamować
Dzienny Rh2 - Wyciągnięta ręka poruszana po łuku nad głową
Nocny Rh2 - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem poruszana po łuku nad głową
Dzienny i nocny Rhs2 - Dwa światła matowobiałe
|
Rh3 i Rhs3
Hamulce w porządku
Dzienny Rh3 - Ręka wyciągnięta nad głową, trzymana pionowo
Nocny Rh3 - Ręczna latarka sygnałowa z białym światłem trzymana pionowo nad głową
Dzienny i nocny Rhs3 - Trzy światła matowobiałe
|
Sygnały podawane przez dróżnika przejazdowego
Stosuje się następujące sygnały podawane przez dróżnika przejazdowego:
Sygnały podawane przez dróżnika przejazdowego
|
D7
"Stój"
Dzienny - Tarcza do zatrzymania pojazdów, która ma kształt czerwonego koła z białym obrzeżem podniesiona do góry w kierunku nadjeżdżającego pojazdu
Nocny - Podniesienie i poruszanie powoli pionowo ręcznej latarki sygnałowej z czerwonym światłem, zwróconym w kierunku nadjeżdżającego pojazdu
Sygnał D7 "Stój" dawany przez dróżnika przejazdowego w celu zatrzymania pojazdów drogowych zbliżających się do przejazdu.
|
D8
Dróżnik obecny na przejeździe
Dzienny - Dróżnik stoi na przejeździe w miejscu wyznaczonym regulaminem obsługi przejazdu, trzymając w ręce pionowo do góry chorągiewkę sygnałową koloru żółtego w ten sposób, aby być widocznym dla maszynisty zbliżającego się pociągu lub kierującego pojazdem kolejowym
Nocny - Dróżnik przejazdowy porusza powoli pionowo ręczną latarka sygnałową z białym światłem, tak aby sygnał był widoczny dla maszynisty zbliżającego się pociągu lub kierującego pojazdem kolejowym
|
Sygnały na pojazdach kolejowych
Sygnały na pociągach
Na pociągach i innych pojazdach kolejowych stosuje się następujące sygnały:
Sygnały na pociągach i innych pojazdach kolejowych
|
Pc1
Oznaczenie czoła pociągu lub innego pojazdu kolejowego jadącego na szlaku jednotorowym, w kierunku zasadniczym po torze szlaku dwutorowego lub w dowolnym kierunku po torze szlaku dwu- i wielotorowego z dwukierunkową blokadą liniową
Dwa lub trzy białe światła na przodzie pociągu, pojazdu trakcyjnego jadącego luzem, ciężkiego pojazdu pomocniczego (oddziaływającego na urządzenia SRK), maszyny torowej
|
Pc2
Oznaczenie czoła pociągu lub innego pojazdu kolejowego jadącego w kierunku przeciwnym do zasadniczego po torze szlaku dwutorowego bez dwukierunkowej blokady liniowej
Dwa lub trzy, z których górne i prawe w kierunku jazdy są białe, lewe zaś czerwone, na przodzie pociągu
|
Pc3
Oznaczenie czoła pociągu z pługiem odśnieżnym
Dwa białe światła na przodzie pociągu oraz trzecia oświetlona latarnia z ukośnym białym krzyżem umieszczona w górnej części czoła lokomotywy lub na wierzchołku pługa, gdy pług znajduje się przed lokomotywą
|
Pc4
Oznaczenie czoła pociągu jadącego wagonami naprzód
Dzienny - Dwie tarcze lub dwie latarnie z obrazem tarczy na obudowie na czołowej ścianie pierwszego wagonu; tarcze są prostokątne i podzielone na cztery trójkąty, z których górny i dolny są czerwone, oba zaś boczne - żółte lub białe; powierzchnia tarczy powinna być odblaskowa.
Dzienny i nocny - Dwa białe światła na czołowej ścianie pierwszego wagonu
|
Pc5
Oznaczenie końca pociągu lub innego pojazdu kolejowego
Dzienny - Dwie tarcze lub dwie latarnie z obrazem tarczy na obudowie na czołowej ścianie pierwszego wagonu; tarcze są prostokątne i podzielone na cztery trójkąty, z których górny i dolny są czerwone, oba zaś boczne - żółte lub białe; powierzchnia tarczy powinna być odblaskowa.
Dzienny i nocny - Dwa światła czerwone ciągłe lub dwa światła czerwone migające na tylnej ścianie ostatniego pojazdu kolejowego w składzie pociągu lub innego pojazdu kolejowego
|
Pc6
Oznaczenie czoła pociągu z jednoosobową obsadą pojazdu trakcyjnego, zatrzymanego z niewiadomej przyczyny na torze szlaku dwu - lub wielotorowego
Jedno górne światło białe i dwa dolne światła czerwone na czole pociągu
Sygnał Pc6 podaje maszynista pociągu bez drużyny konduktorskiej z jednoosobową obsadą pojazdu trakcyjnego w przypadku zatrzymania się pociągu z niewiadomej przyczyny na torze szlaku dwu- lub wielotorowego przed udaniem się wzdłuż pociągu, w celu ustalenia przyczyny jego zatrzymania.
|
Sygnały Pc1, Pc2, Pc3, Pc4 i Pc5, podawane światłami i tarczami, stosuje się do oznaczania czoła i końca pociągu i innych pojazdów kolejowych kursujących na zasadach ustalonych dla pociągów. Dla pociągów towarowych dopuszcza się stosowanie w ciągu całej doby dziennego sygnału Pc5 podawanego za pomocą tarcz odblaskowych.
Osygnalizowania czoła pociągu prowadzącego pojazdem kolejowym wyposażonym w górne światło należy dokonywać trzema światłami przy sygnałach Pc1 i Pc2.
Sygnał Pc4 stosuje się przy pociągach pchanych, niemających na czole czynnej kabiny sterowniczej. na pchanych pociągach bocznicowych może być stosowane w nocy jedno światło białe na czołowym wagonie, a w dzień można nie stosować żadnego sygnału. Do osygnalizowania czoła pociągów, w których pierwszy wagon ma czynna kabinę sterowniczą, w szczególności zespołów trakcyjnych, wagonów doczepnych z kabiną maszynisty, należy stosować odpowiednio sygnały Pc1 i Pc2.
Na pociągu popychanym, w którym popychacz jest sprzęgnięty lub nie jest sprzęgnięty ze składem, na tylnej ścianie ostatniego wagonu umieszcza się sygnał Pc5. Na czole pierwszej lokomotywy popychającej stosuje się sygnał Pc1, przy czym w dzień można nie stosować żadnego sygnału, a na tylnej ścianie ostatniej lokomotywy popychającej sygnał Pc5. Przy jeździe powrotnej lokomotywy popychającej zmienia się sygnały na czole i tylnej ścianie lokomotywy, przy czym na czole powracającej lokomotywy na szlaku jednotorowym stosuje się sygnał Pc1, natomiast na torze szlaku dwu- i wielotorowego:
- jeżeli tor jest wyposażony w dwukierunkową blokadę liniową - stosuje się sygnał Pc1,
- jeżeli na torze nie ma dwukierunkowej blokady liniowej, przy jeździe w kierunku zasadniczym stosuje się sygnał Pc1, natomiast przy jeździe w kierunku przeciwnym do zasadniczego - stosuje się sygnał Pc2.
Na pociągach jadących po torze zamkniętym linii kolejowej dwutorowej w porze nocnej należy stosować sygnały Pc1, zarówno dla oznaczenia czoła, jak i końca pociągu.
Jeżeli pociąg cofa się ze szlaku do stacji, to nie należy zmieniać sygnałów na czole i na końcu pociągu.
Sygnały na taborze
Na taborze kolejowym stosuje się następujące sygnały:
Sygnały na taborze kolejowym
|
Tb1
Oznaczenie przodu i tyłu pojazdu trakcyjnego wykonującego manewry
Z przodu i tyłu po jednym białym świetle od strony czynnego stanowiska maszynisty
Sygnał Tb1 stosuje się do oznaczenia przodu i tyłu wszelkich manewrujących pojazdów kolejowych z napędem.
|
Tb2
Oznaczenie wagonów pocztowych z funkcjonariuszami, wagonów restauracyjnych, sypialnych, jak również innych wagonów specjalnego przeznaczenia oraz wagonów z podróżnymi na stacji, jeżeli te wagony nie są złączone z pociągiem
Dzienny - Po jednej niebieskiej chorągiewce umieszczonej na każdej ścianie szczytowej wagonu
Dzienny i nocny - Po jednym lub po dwa niebieskie światła na każdej ścianie szczytowej wagonu; dopuszcza się takie wykonanie latarń, żeby niebieskie światło było widoczne także z boku wagonu, lub umieszczone na bocznej ścianie dodatkowych świateł niebieskich
Sygnał oznaczenia wagonów specjalnego przeznaczenia można stosować na jednej ścianie szczytowej wagonu, jeżeli najechanie na wagon zagraża tylko z jednej strony.
|
Tb3
Oznaczenie wagonów pocztowych w pociągach podczas postoju, podczas załadowywania i wyładowywania poczty
Dzienny - Niebieska chorągiewka lub latarka z niebieskim światłem, świecąca na trzy strony, umieszczona na otwartych drzwiach wagonu
Nocny - Latarka z niebieskim światłem, świecąca na trzy strony, umieszczona na otwartych drzwiach wagonu
Dzienny i nocny - Lampy sygnałowe z niebieskim światłem wbudowane w boczne ściany wagonu
|
Sygnał Tb4 - Oznaczenie pojazdu pomocniczego
Dzienny i nocny - Od przodu dwa (nad każdą szyną) lub jedno (nad osią toru) światła białe, a od tyłu - czerwone
Sygnał Tb4 stosuje się do oznaczenia tych pojazdów pomocniczych, które nie kursują na zasadach ustalonych dla pociągów.
Sygnały na pociągach i wagonach skażonych
Do oznaczenia pociągów i wagonów skażonych środkami promieniotwórczymi, chemicznymi i biologicznymi stosuje się następujące sygnały:
Sygnały na pociągach i wagonach skażonych
|
PcSp
Skażenie promieniotwórcze pociągu
Trójkątne chorągiewki koloru zielonego zawieszone z obu stron ściany szczytowej wagonu, na czole i na końcu pociągu
|
PcSb
Skażenie biologiczne pociągu
Trójkątne chorągiewki koloru brązowego zawieszone z obu stron ściany szczytowej wagonu, na czole i na końcu pociągu
|
PcSch
Skażenie chemiczne pociągu
Trójkątne chorągiewki koloru żółtego zawieszone z obu stron ściany szczytowej wagonu, na czole i na końcu pociągu
|
Sygnały alarmowe
Sygnały alarmowe ogólne i pożarowe
Stosuje się następujące sygnały alarmowe ogólne i pożarowe:
Sygnał A1 - "Alarm"
Dwa białe światła migające na czole lokomotywy i jednocześnie jeden długi i trzy krótkie dźwięki syreny lub gwizdawki lokomotywy, powtarzane kilkakrotnie, jeden długi i trzy krótkie dźwięki syreny warsztatowej, gwizdka lub syreny lokomotywy, trąbki, gwizdka lub dzwonka aparatu telefonicznego, powtarzane kilkakrotnie, przy czym przez pojęcie "gwizdawki lub syreny lokomotywy" należy rozumieć również sygnały dawane przez inne pojazdy wyposażone w urządzenia do dawania sygnałów dźwiękowych.
- sygnał alarmowy A1 podawany jest w celu powiadomienia pracowników kolejowych o istniejącym lub możliwym zagrożeniu bezpieczeństwa ruchu, bezpieczeństwa osobistego pracowników, osób trzecich lub całości mienia kolejowego;
- sygnał alarmowy A1 podaje drużyna pojazdu trakcyjnego w przypadku zatrzymania się pociągu z niewiadomej przyczyny na torze szlaku dwu- lub wielotorowego bądź w razie stwierdzenia nieosygnalizowanej przeszkody do jazdy pociągu na torze szlakowym;
- sygnał alarmowy A1 należy podawać do czasu ustalenia, że nie ma przeszkody do jazdy po sąsiednich torach, bądź do czasu przepisowego osłonięcia przeszkody;
- po odebraniu sygnału alarmowego A1 drużyna pojazdu trakcyjnego innego pociągu jadącego na szlaku powinna tak regulować prędkość jazdy, aby pociąg mógł być zatrzymany przed napotkaną przeszkodą do jazdy;
- pracownicy mający przybory przeznaczone do dawania sygnałów dźwiękowych powinni powtarzać usłyszane sygnały alarmowe dźwiękowe do czasu rozpoczęcia akcji ratunkowej;
Sygnał A1r - "Alarm"
Przycisk plombowany automatycznego nadania sygnały A1r "Radio-Stop"
Kombinacja złożona z kolejno po sobie następujących trzech krótkich tonów, zróżnicowanych pod względem częstotliwości i powtarzanych cyklicznie:
- sygnał alarmowy A1r podawany jest w przypadku zaistnienia nagłego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu na linii kolejowej wyposażonej w sieć radiołączności pociągowej. Pracownik, który dowiedział się o wystąpieniu tego zagrożenia lub posiada o nim uzasadnione przypuszczenie i ma dostęp do radiotelefonu w sieci radiołączności pociągowej, powinien natychmiast nadać sygnał "Alarm" za pomocą radiotelefonu; nadanie sygnału "Alarm" nie zwalnia z obowiązku podjęcia działań zapobiegających wypadkowi lub zmniejszających jego skutki;
- sygnał A1r nadawany jest:
- automatycznie
- słownie, gdy radiotelefon nie jest przystosowany do nadawania sygnału "Alarm" automatycznie;
- automatyczne nadanie sygnału A1r następuje po wykonaniu przez obsługującego czynności ustalonych w instrukcji obsługi danego typu radiotelefonu; powoduje to samoczynne zahamowanie wszystkich pojazdów kolejowych z napędem, wyposażonych w urządzenia systemu "Radio-Stop", których radiotelefony odebrały sygnał "Alarm";
- słownie nadanie sygnału A1r następuje po wypowiedzeniu do mikrofonu, co najmniej pięć razy słowa "Alarm";
- prowadzący pojazdy kolejowe z napędem i pracownicy wyposażeni w radiotelefony przenośne po usłyszeniu sygnału A1r powinni natychmiast zatrzymać pojazd kolejowy, o ile nie nastąpiło to już samoczynnie;
- odebranie sygnału A1r nadanego automatycznie zobowiązuje wszystkich użytkowników, którzy go odebrali, do przełączenia radiotelefonu na kanał ratunkowy, w celu wyjaśnienia przyczyn nadania tego sygnału, a dyżurnych ruchu posterunków, na których odbywa się zmiana kanału radiołączności pociągowej, dodatkowo zobowiązuje do bezzwłocznego podjęcia działań mających na zeli zapobiegnięcie wypadkowi lub zmniejszenia jego skutków.
Sygnał A2 - "Pożar"
Jeden długi i dwa krótkie dźwięki syreny warsztatowej, gwizdawki lub syreny lokomotywy, gwizdawki kotła parowego, syreny alarmowej, trąbki sygnałowej lub gwizdka, powtarzane kilkakrotnie
- sygnał "Pożar" daje się w celu powiadomienia straży pożarnej i pracowników kolejowych o powstaniu pożaru na terenie kolejowym;
- pracownik kolejowy, który dostrzegł pożar, powinien rozpocząć podawanie sygnały "Pożar" i powiadomić straż pożarną; jeżeli pracownik ten nie ma przyrządu do dawania sygnałów dźwiękowych, powinien niezwłocznie zawiadomić o pożarze pracownika mającego odpowiedni przyrząd sygnałowy;
- maszyniści czynnych pojazdów trakcyjnych znajdujących się na terenie stacji oraz inni pracownicy powinni powtarzać sygnał pożarowy, a niezależnie od tego, pracownicy kolei powinni natychmiast powiadomić straż pożarną, zgodnie z postanowieniami regulaminu technicznego.
Sygnały o zagrożeniach
Stosuje się następujące sygnały o zagrożeniach:
Sygnał A3 - Ogłoszenie alarmu powietrznego dla stacji
Modulowany ton dźwiękowych urządzeń ostrzegających lokomotyw (10sekund dźwięku, 1 sekunda przerwy) trwający 3 minuty oraz nadawanie przez urządzenia radiofonii przewodowej komunikatu "Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm powietrzny dla stacji [wymienić nazwę stacji]", powtórzone trzykrotnie
Alarm powietrzny zarządza się w celu uprzedzenia pracowników o grożącym niebezpieczeństwie uderzeń z powietrza.
Sygnał A4 - Odwołanie alarmu powietrznego dla stacji
Ciągły ton dźwiękowych urządzeń ostrzegających lokomotywy, trwający nieprzerwanie 3 minuty oraz nadawanie przez urządzenia radiofonii przewodowej komunikatu "Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm powietrzny dla stacji [wymienić nazwę stacji]", powtórzony trzykrotnie
Odwołanie alarmu ogłasza się po ustąpieniu niebezpieczeństwa powodującego ogłoszenie alarmu.
Sygnał A5 - Podawanie sygnałów alarmu powietrznego pociągom na szlaku
Dzienny - Chorągiewka niebiesko-żółta
Nocny - Białe światło migające latarki ręcznej
Sygnał A6 - Potwierdzenie otrzymania sygnału alarmu powietrznego przez pociąg na szlaku
Modulowany ton dźwiękowych urządzeń ostrzegających lokomotyw (10sekund dźwięku, 1 sekunda przerwy) trwający 3 minuty
Sygnałem tym maszynista pociągu potwierdza zrozumienie otrzymanego sygnału alarmu powietrznego oraz powiadamia drużynę pociągową o odebraniu sygnału.
Sygnał A7 - Ogłoszenie alarmu o skażeniach dla stacji
Przerywany ton syreny lub gwizdawki lokomotywy (dźwiękowych urządzeń ostrzegających) (10sekund dźwięku, 15 sekund przerwy) trwający 3 minuty oraz nadawanie przez urządzenia radiofonii przewodowej komunikatu "Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm o skażeniach [wymienić rodzaj skażenia] dla stacji [wymienić nazwę stacji]", powtórzone trzykrotnie
Alarm o skażeniach zarządza się dla pracowników stacji kolejowych w celu ostrzeżenia o grożącym niebezpieczeństwie skażeń.
Sygnał A8 - Odwołanie alarmu o skażeniach dla stacji
Ciągły ton dźwiękowych urządzeń ostrzegających lokomotywy, trwający nieprzerwanie 3 minuty oraz nadawanie przez urządzenia radiofonii przewodowej komunikatu "Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm o skażeniach [wymienić rodzaj skażenia] dla stacji [wymienić nazwę stacji]", powtórzony trzykrotnie
Odwołanie alarmu o skażeniach dla stacji ma na celu powiadomienie pracowników o ustąpieniu niebezpieczeństwa skażenia.
Wskaźniki
Wskaźniki przekazują polecenia, nakazy i informacje związane z ruchem kolejowym za pomocą napisów i symboli umieszczonych na tablicach, wyświetlaczach przez latarnie lub inne układy świetlne, a także poprzez ustalony kształt i formę wskaźnika.
Wskaźniki zwrotnicowe
Wskaźniki zwrotnicowe służą do sygnalizowania aktualnego położenia zwrotnic rozjazdów zwyczajnych, łukowych jedno i dwustronnych oraz rozjazdów krzyżowych.
Wskaźniki zwrotnicowe wskazują położenie zwrotnicy jednakowo w dzień jak i w nocy.
Pojawienie się trzeciej strzały na latarni mechanicznej rozjazdu krzyżowego podwójnego wskazuje, że iglica nie przylega do opornicy i oznacza, że wjazd na zwrotnicę jest zabroniony.
Wskaźniki rozjazdów zwyczajnych, łukowych i krzyżowych
|
Wz1
Jazda na wprost
Biały prostokąt na czarnym tle widoczny zarówno od strony ostrza iglic, jak i od strony krzyżownicy
Zwrotnica nastawiona w kierunku prostym lub przy rozjazdach łukowych jednostronnych w kierunku łuku o większym promieniu dla jazdy na ostrze lub z ostrza.
|
Wz2
Jazda na ostrze
Biała strzała lyb biała kresa na czarnym tle zwrócona skośnie ku górze w prawo lub w lewo
Zwrotnica nastawiona w kierunku zwrotnym, przy rozjazdach łukowych jednostronnych - w kierunku łuku o mniejszym promieniu, przy rozjazdach dwustronnych łukowych - po jednym z łuków.
|
Wz3
Jazda z ostrza
Biała tarcza okrągła na czarnym tle widoczna od strony krzyżownicy
Zwrotnica nastawiona w kierunku zwrotnym, przy rozjazdach łukowych jednostronnych w kierunku łuku o mniejszym promieniu.
|
Wz4
Jazda z ostrza
Biała tarcza okrągła na czarnym tle, a na niej czarny łuk zwrócony wklęsłą stroną w kierunku łuku, na który zwrotnica jest nastawiona, widoczna od strony krzyżownicy
Zwrotnica rozjazdu dwustronnego łukowego nastawiona do jazdy z lewego albo z prawego toru.
|
Wz5
Jazda po prostej w prawo
Na czarnym tle dwie białe strzały zwrócone ostrzem ku sobie w jednej linii wznoszącej się ukośnie na prawo
Jazda w kierunku prostym z lewego toru przed rozjazdem na prawo za rozjazdem.
|
Wz6
Jazda po prostej w lewo
Na czarnym tle dwie białe strzały zwrócone ostrzem ku sobie w jednej linii wznoszącej się ukośnie na lewo
Jazda w kierunku prostym z prawego toru przed rozjazdem na lewy tor za rozjazdem.
|
Wz7
Jazda po łuku w lewo
Na czarnym tle dwie białe strzały zwrócone ostrzem do środka latarni, tworzące kąt prosty otwarty w lewo
Jazda w kierunku zwrotnym z lewego toru przed rozjazdem na lewy tor za rozjazdem.
|
Wz8
Jazda po łuku w prawo
Na czarnym tle dwie białe strzały zwrócone ostrzem do środka latarni, tworzące kąt prosty otwarty w prawo
Jazda w kierunku zwrotnym z prawego toru przed rozjazdem na prawy tor za rozjazdem.
|
Wskaźniki ogólnoeksploatacyjne
Stosuje się następujące wskaźniki ogólnoeksploatacyjne:
Wskaźniki ogólnoeksploatacyjne
|
W1
Wskaźnik usytuowania
Prostokątna biała tablica z czarnym obramowaniem, a na niej dwa czarne kąty, oparte na krótszych bokach prostokąta, jeden nad drugim, stykające się wierzchołkami w środku tablicy
Wskaźnik W1 oznacza miejsce ustawienia tarczy ostrzegawczej semaforowej lub przejazdowej, a na szlakach z samoczynną blokadą liniową czterostawną - przedostatniego semafora odstępowego blokady samoczynnej na szlaku przed semaforem wjazdowym.
|
W2
Wskaźnik kierunku jazdy
Wskaźnik świetlny z matowobiałą literą na czarnym tle, stanowiącą skrót nazwy stacji końcowej lub najbliższej węzłowej danej linii kolejowej bądź innego wyróżniającego punktu docelowego dla wyjazdu pociągu
Wskaźnik W2 oznacza kierunek wyjazdu pociągu, umieszcza się go na maszcie semafora albo na osobnym maszcie.
|
W3
Wskaźnik unieważnienia
Dzienny - Maszt semafora bez ramion
Nocny - Białe światło u wierzchołka masztu
Dzienny i nocny - Białe światło wskaźnika świetlnego
Wskaźnik W3 ustawia się z prawej strony toru przy znajdującym się tam semaforze lub tarczy zaporowej dla oznaczenia, że semafor ten lub tarcza zaporowa nie odnoszą się do toru, przy którym stoi wskaźnik.
|
W4
Wskaźnik zatrzymania
Prosty biały krzyż na czarnym prostokątnym tle
Wskaźnik W4 oznacza miejsce zatrzymania się czoła pociągu. Wskaźnik służy do oznaczenia miejsca na stacji, przystanku, posterunku osłonnym, do którego może dojechać czoło zatrzymującego się tam pociągu; pociąg mający postój należy zatrzymać w takiej odległości przed wskaźnikiem, aby ruch podróżnych był najdogodniejszy.
Wskaźnik ustawia się przy końcu peronu lub przed ukresem, z prawej strony toru do którego się odnosi; wskaźnik ustawiony przy końcu peronu, niebędący jednocześnie końcem przebiegu pociągowego, odnosi się tylko do pociągów mających postój przy tym peronie i w szczególnych przypadkach np brak wymaganej skrajni można ustawić go z lewej strony toru na końcu peronu.
|
W5
Wskaźnik przetaczania
Biała tablica u góry zaokrąglona, z czarnym i białym obramowaniem
Wskaźnik W5 oznacza granicę przetaczania. Wskaźnik stosuje się niezależnie od tarcz manewrowych na tych stacjach i przy tych torach, na których zachodzi potrzeba stałego oznaczenia granicy, do której przetaczanie jest dozwolone; przetaczanie poza wskaźnik dopuszczalne jest tylko za zezwoleniem dyżurnego ruchu.
Wskaźnik należy ustawić przed semaforem wjazdowym w odległości co najmniej 100m, patrząc w kierunku szlaku.
|
W6
Wskaźnik ostrzegania
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym i białym obramowaniem, zwrócona wierzchołkiem ku górze
Wskaźnik W6 oznacza, że należy dać sygnał Rp1 "Baczność".
|
W6a
Wskaźnik ostrzegania
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym i białym obramowaniem i sylwetką pojazdu drogowego, zwrócona wierzchołkiem ku górze
Wskaźnik W6a oznacza, że należy dać sygnał Rp1 "Baczność". Wskaźnik ustawia się przed przejazdami i przejściami kolejowymi w sposób określony w przepisach o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie.
|
W6b
Wskaźnik ostrzegania
Dwie trójkątne białe tablice (trójkąty równoboczne) z czarnym i białym obramowaniem i sylwetką pojazdu drogowego, zwrócone wierzchołkami ku górze, umieszczone bezpośrednio jeden pod drugim
Wskaźnik W6b oznacza, że należy wielokrotnie dać sygnał Rp1 "Baczność". Wskaźnik W6b można ustawiać zamiast wskaźnika W6a przed przejazdami i przejściami kolejowymi, według zasad określonych dla wskaźnika W6a.
|
W7
Wskaźnik ostrzegania
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym i białym obramowaniem i czarną literą R, zwrócona wierzchołkiem ku górze
Wskaźnik W7 oznacza, że należy dać sygnał Rp1 "Baczność". Wskaźnik stosuje się tam, gdzie maszynista powinien dać sygnał "Baczność" ze względu na bezpieczeństwo ludzi pracujących na torze i ustawia się z obu stron przed miejscem prowadzenia robót na torze, w odległości od 300 do 500m od miejsca prowadzenia robót, w zależności od warunków miejscowych.
|
W8
Wskaźnik ograniczenia prędkości
Trójkątna biała tablica (trójkąt równoboczny) z czarnym obramowaniem, zwrócona wierzchołkiem ku dołowi, a na niej czarna liczba wskazująca dowolną prędkość (w dziesiątkach km/h); gdy nie można ustawić tej tablicy z zachowaniem skrajni, stosuje się tablicę zwróconą wierzchołkiem ku górze i umieszcza ją nisko na wysokości główki szyny
Wskaźnik W8 oznacza, że należy zmniejszyć prędkość jazdy.*
|
W9
Wskaźnik odcinka ograniczonej prędkości
Prostokątna biała tablica z czarnym obramowaniem, a na niej z jednej strony czarny kąt, zwrócony wierzchołkiem ku dołowi, z drugiej zaś - zwrócony wierzchołkiem ku górze (kąt oparty jest na krótszym boku prostokąta, a wierzchołek dotyka przeciwległego boku)
Wskaźnik W9 oznacza początek lub koniec odcinka, przez który należy przejeżdżać z ograniczoną prędkością.**
|
W10a i W10b
Wskaźniki odcinka z popychaniem
Wskaźnik świetlny (latarnia) - mlecznobiały kąt na czarnym tle zwrócony wierzchołkiem ku górze (wskaźnik W10a - oznaczający początek odcinka z popychaniem) albo ku dołowi (wskaźnik W10b oznaczający koniec odcinka z popychaniem)
Wskaźniki W10a i W10b służą do oznaczenia w razie potrzeby tych punktów na szlaku, przy których lokomotywa popychająca ma rozpocząć popychanie pociągu albo zaprzestać popychania.
|
W11a i W11b
Wskaźniki uprzedzające
Przed tarczą ostrzegawczą zawsze trzy, a przed semaforem, którego obrazy sygnałowe mogą być niewidoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości, zawsze cztery kolejno po sobie następujące prostokątne lub kwadratowe białe tablice odpowiednio: z trzema, dwoma i jednym albo z czterema, trzema, dwoma i jednymi pasami, wznoszącymi się ukośnie z lewa na prawo; pasy czarne ma tablicach prostokątnych maluje się pod kątem 30°, a na tablicach kwadratowych pod kątem 45° do poziomu
Na wskaźniku W11b na czarnych pasach tablic umieszcza się czerwoną strzałę w kształcie błyskawicy, zwróconą ostrzem ku dołowi i malowaną na całej długości tablicy wskaźnika
Wskaźnik W11a służy do zwrócenia uwagi maszynisty pojazdu trakcyjnego na zbliżanie się do tarczy ostrzegawczej semafora wjazdowego, lub odstępowego albo do semafora, którego obrazy sygnałowe mogą być niewidoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości.***
Wskaźnik W11b, umieszczany wyłącznie przed tarczą ostrzegawczą semafora wjazdowego, służy dodatkowo do uprzedzenia maszynisty o zbliżaniu się do posterunku ruchu, na którym rozpoczyna się odcinek zelektryfikowany z siecią górną pod wysokim napięciem, której dotknięcie lub skierowania na nią strumienia wody grozi śmiercią.
|
W11p
Wskaźnik przejazdowy
Przed tarczą ostrzegawczą przejazdową jedna, a przed tarczą ostrzegawczą przejazdową, której obrazy sygnałowe mogą być nie widoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości, dwie, kolejno po sobie następujące prostokątne tablice pomarańczowe, odpowiednio z jednym, albo dwoma czarnymi trójkątami równobocznymi skierowanymi wierzchołkami do góry, umieszczonymi w środkowej części tablicy
Wskaźnik W11p oznacza, ze za wskaźnikami znajduje się tarcza ostrzegawcza przejazdowa.
Wskaźnik W11p służy do zwrócenia uwagi maszyniście na zbliżanie się do tarczy ostrzegawczej przejazdowej.
Wskaźnik W11p z jednym trójkątem ustawia się w odległości 200m, a wskaźnik W11p z dwoma trójkątami - 400m, przed tarczą ostrzegawczą przejazdową, po tej samej stronie toru, po której umieszczona jest tarcz ostrzegawcza przejazdowa, do której wskaźnik się odnosi.
|
W12
Wskaźnik parowozowy
Biała tablica w kształcie ukośnika z czarnym i białym obramowaniem, zwrócona do góry wierzchołkami leżącymi na dłuższej przekątnej
Wskaźnik W12 oznacza, że należy zakropić popielnik oraz zamknąć jego klapy.
Wskaźnik W12 ustawia się w odległości 200m przed mostami, wiaduktami lub innymi obiektami.
|
W13
Wskaźnik torowy
Czarno-biała krata lub dwie kraty, każda składająca się z dwóch par czarno-białych ukośników, umieszczone jedna nad drugą
Wskaźnik W13 oznacza, że należy podnieść noże i zamknąć skrzydła pługa odśnieżnego oraz zachować szczególną ostrożność przy pracy podbijarek, oczyszczarek tłucznia i innych maszyn torowych.
Wskaźnik W13 stosuje się do oznaczenia miejsc, w szczególności przejazdu, mostu, rozjazdu, urządzeń oddziaływania tor-pojazd, czujnika szynowego, urządzeń do wykrywania zagrzanych osi i płaskich miejsc lub innych urządzeń na torze, przed którymi powinny być podnoszone noże i zamknięte skrzydła pługa odśnieżnego podczas oczyszczania toru ze śniegu oraz w których należy zachować szczególną ostrożność przy pracy podbijarek, oczyszczarek tłucznia i innych maszyn torowych.
Wskaźnik W13 ustawia się w odległości 50m od osłanianego miejsca z obu stron tego miejsca przy każdym torze.
|
W14
Wskaźniki odcinka ograniczonej prędkości
Prostokątna pomarańczowa tablica z czarnym obramowaniem, a na niej z jednej strony czarny kąt, zwrócony wierzchołkiem ku dołowi, z drugiej zaś - zwrócony wierzchołkiem ku górze (kąt oparty jest na krótszym boku prostokąta, a wierzchołek dotyka przeciwległego boku)
Wskaźnik W14 oznacza początek lub koniec odcinka, przez który należy przejeżdżać z ograniczoną prędkością.****
|
W15
Wskaźnik zmiany lokalizacji
Kwadratowa biała tablica z czarnym trójkątem zwróconym ostrzem w kierunku semafora, sygnalizatora powtarzającego lub tarczy ostrzegawczej (trójkąt równoramienny, którego podstawą jest bok kwadratu, a wierzchołek skierowany do sygnalizatora leży na środku przeciwległego boku)
Wskaźnik W15 oznacza, że semafor, sygnalizator powtarzający lub tarcza ostrzegawcza nie są umieszczone w miejscu, w którym powinny się znajdować, pomimo to odnoszą się do toru przy którym stoi wskaźnik.
|
W16
Wskaźnik przystanku osobowego
Biała pozioma tablica z trzema czarnymi pasami wznoszącymi się ukośnie z lawa na prawo
Wskaźnik W16 oznacza, że za wskaźnikiem w odległości drogi hamowania znajduje się przystanek osobowy.
Wskaźnik W16 ustawia się skośnie do toru przed przystankami osobowymi, na których nie ma semaforów, z prawej strony toru, do którego się odnosi w odległości drogi hamowania pociągów obowiązującej na danym szlaku, liczonej od wskaźnika W4, ustawionego na tym przystanku.
|
W17
Wskaźnik ukresu
Wskaźnik w postaci biało-czerownego słupka (słupek ukresowy)
Wskaźnik W17 oznacza miejsce przy zbiegających się torach, do którego wolno tor zająć taborem kolejowym.
Miejsce usytuowania wskaźnika wyznacza się z uwzględnieniem obowiązującej skrajni i warunków lokalnych, w szczególności przechyłki lub poszerzenia na łuku.
|
W18
Wskaźnik samoczynnej blokady liniowej
Kwadratowa biała tablica z czarnym obramowaniem, a na niej czarny pierścień z czarnym kołem w środku
Wskaźnik W18 oznacza miejsce ustawienia ostatniego semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej na szlaku przed semaforem wjazdowym.
Wskaźnik W18 umieszcza się na maszcie ostatniego semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej w celu poinformowania drużyny pociągowej, że zbliża się do semafora wjazdowego posterunku ruchu. W przypadku gdy ostatni samoczynny semafor odstępowy jest ciemny lub unieważniony, wskaźnik W18 nakazuje maszyniście jazdę z taką prędkością, aby mógł on zatrzymać pociąg przed ewentualną przeszkodą, semaforem wjazdowym wskazującym sygnał "Stój" lub zmniejszyć prędkość stosownie do wskazań semafora wjazdowego.
|
W19
Wskaźnik uprzedzający o braku drogi hamowania
Biała strzała zwrócona ku dołowi, na czarnym tle
Wskaźnik W19 oznacza, że odległość między dwoma następnymi semaforami lub między następną tarcza ostrzegawczą semaforową a semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii kolejowej długości drogi hamowania.
Wskaźnik W19 informuje drużynę pociągową o tym, że za następnym semaforem lub tarczą ostrzegawczą semaforową pociąg wjedzie na odstęp o długości mniejszej od obowiązującej na danej linii kolejowej drogi hamowania i wymaga od maszynisty zachowania szczególnej ostrożności w regulowaniu prędkości jazdy pociągu.
Wskaźnik W19 umieszcza się na maszcie semafora lub tarczy ostrzegawczej semaforowej bezpośrednio poprzedzających ten semafor lub tarczę ostrzegawczą semaforową, za którymi występuje skrócony odstęp.
|
W20
Wskaźnik braku drogi hamowania
Dwie równoległe białe strzały, zwrócone ostrzem ku dołowi, na czarnym tle
Wskaźnik W20 oznacza, ze odległość między tarczą ostrzegawczą semaforową lub semaforem, na którym jest umieszczony wskaźnik, a następnym semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii kolejowej długości drogi hamowania.
Wskaźnik W20 informuje drużynę pociągową o tym, że pociąg wjeżdża na odstęp o długości mniejszej od obowiązującej na danej linii kolejowej drogi hamowania i wymaga od maszynisty zachowania szczególnej ostrożności w regulowaniu prędkości jazdy pociągu.
Wskaźnik W20 umieszcza się na maszcie tarczy ostrzegawczej semaforowej lub semafora na początku skróconego odstępu (drogi przebiegu), patrząc w kierunku jazdy.
Wskaźnik W20 powinien być poprzedzony wskaźnikiem W19.
|
W21
Wskaźnik podwyższenia prędkości
Kwadratowa lub prostokątna czarna tablica, a na niej biała liczba wskazująca największa dozwolona prędkość za semaforem określoną w dziesiątkach km/h
Wskaźnik W21 wyświetlony razem z sygnałem na semaforze oznacza, że jazda za tym semaforem może odbywać się z prędkością określoną przez wskaźnik.
Wskaźnik W21 umieszczony na maszcie semafora oznacza, że jazda za tym semaforem, nadającym sygnał zezwalający na jazdę z prędkością 40, 60 lub 100km/h, może odbywać się z prędkością wyższą, nieprzekraczająca wartości określonej przez ten wskaźnik.
Na wskaźniku W21 matowobiała liczba na czarnym tle wyświetla się jednocześnie z ukazaniem się na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę.
W przypadku semaforów nadających sygnał wyłącznie dla jazd po rozjazdach w kierunku zwrotnym, a typ rozjazdów zezwala na jazdę z prędkością większą niż wskazuje na to sygnał zezwalający nadawany przez ten semafor, można stosować wskaźnik W21 w postaci tablicy oraz białej cyfry wykonanej z materiałów odblaskowych.
|
W22
Wskaźnik jazdy pociągu towarowego
Kwadratowa czarna tablica ustawiona po przekątnej pionowo, a na niej umieszczona centralnie biała litera "T" wykonana z materiałów odblaskowych
Wskaźnik W22 oznacza, że pociąg towarowy może przejechać bez zatrzymania ze zmniejszoną prędkością obok semafora odstępowego blokady samoczynnej, wskazującego sygnał "Stój".
Wskaźnik W22 jest stosowany na semaforach odstępowych samoczynnej blokady liniowej, ustawionych na wzniesieniu miarodajnym ponad 6‰ na długości drogi hamowania.
Wskaźnik W22 odnosi się wyłącznie do ciężkich pociągów towarowych i zezwala na przejechanie bez zatrzymania obok semafora SBL, wskazującego sygnał "Stój", z prędkością nie większą od 20km/h, przy czym maszynista powinien tak regulować prędkość, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie zauważenia przeszkody do dalszej jazdy.
|
W23
Wskaźnik odcinka izolowanego
Wskaźnik w postaci żółtego słupka ustawionego przy torze
Wskaźnik W23 oznacza początek odcinka torowego lub zwrotnicowego wyposażonego w urządzenie kontroli niezajętości torów i rozjazdów.
Wskaźnik W23 oznacza miejsce, przed którym przetaczany tabor kolejowy powinien się zatrzymać, aby umożliwić przestawienie zwrotnicy, wskaźnika W23 nie oświetla się.
|
W24
Wskaźnik kierunku przeciwnego
Wskaźnik świetlny, matowobiała kresa na kwadratowej czarnej tablicy, wznosząca się do góry z prawa w lewo
Wskaźnik W24 oznacza wyjazd na tor szlaku dwutorowego lub wielotorowego w kierunku przeciwnym do zasadniczego.
Obraz na wskaźniku W24 pokazuje się jednocześnie z wyświetleniem na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę, lub sygnału zastępczego "Sz".
W szczególnych przypadkach, określonych wytycznymi organizacji zamknięć torowych w czasie wykonywania robót, wskaźnik W24 może być stosowany w porze dziennej w postaci przenośnej tablicy nieoświetlonej.
|
W25
Wskaźnik ogrzewania
Wskaźnik świetlny - jedna lub dwie prostokątne latarnie umieszczone na wspólnym maszcie; na każdej latarni, w kolorze czerwonym, numer toru ze strzałką zwróconą w kierunku toru, do którego się ta latarnia odnosi, oraz strzała w kształcie błyskawicy zwrócona ostrzem ku dołowi
Wskaźniki W25 oznacza stanowisko elektrycznego ogrzewania wagonów i rozpoczęcia ogrzewania.
Wskaźnik W25 wyświetla się z chwilą rozpoczęcia ogrzewania. W czasie trwania ogrzewania wagonów zabrania się zbliżania i dojeżdżania do nich.
|
W26a i W26b
Wskaźniki kierunku jazdy
Wskaźnik świetlny z matowobiałą literą na czarnym tle, stanowiącą skrót nazwy grupy torów, na którą przejeżdża pociąg (wskaźnik W26a - "P", wskaźnik W26b - "D")
Wskaźniki W26a i W26b oznaczają przejazd z grupy torów dalekobieżnych na grupę torów podmiejskich (W26a) lub przejazd z grupy torów podmiejskich na grupę torów dalekobieżnych (W26b).
Wskaźniki W26a i W26b umieszcza się na semaforze ustawionym przed przejściem zwrotnicowym służącym do przejazdu z jednej grupy torów z drugą; wskaźnik jest wyświetlany tylko wtedy, kiedy semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę w kierunku, który został wyróżniony tym wskaźnikiem; wskaźniki W26a i W26b wyświetlają się również, gdy na semaforze ukaże się sygnał zastępczy.
|
W27a
Wskaźnik zmiany prędkości
Kwadratowa biała tablica z czarną obwódką, a na niej czarna liczba wskazująca największą dozwoloną prędkość drogową określoną w dziesiątkach km/h
Wskaźnik W27a oznacza miejsce zmiany i obowiązującą od tego miejsca największą dozwoloną prędkość drogową dla danej linii kolejowej.
|
W28
Wskaźnik kanału radiowego
Okrągła czarna tablica, a na niej żółte oznaczenie literowo-cyfrowe; listera stanowi uzgodniony z Prezesem UTK wyróżnik zarządcy infrastruktury - dla PLK jest litera "R", którego wskaźnik dotyczy; liczba wskazuje numer kanału radiołączności pociągowej, przydzielonego danemu zarządcy infrastruktury
Wskaźnik W28 oznacza miejsce zmiany i obowiązujący od tego miejsca numer kanału radiołączności pociągowej.
Wskaźnik W28 informuje maszynistę o miejscu zmiany obowiązującego kanału radiołączności pociągowej i o obowiązującym od tego miejsca numerze kanału radiowego; po minięciu wskaźnika maszynista powinien przełączyć radiotelefon na wskazany kanał radiołączności pociągowej i jak najszybciej nawiązać łączność z najbliższym posterunkiem ruchu pracującym na tym kanale. Numer kanału określony wskaźnikiem W28 obowiązuje do miejsca ustawienia następnego wskaźnika z innym numerem.
|
W29
Wskaźnik nawiązania łączności
Pomarańczowa tablica pozioma, a na niej dwa czarne kąty, oparte na krótszych bokach prostokąta, jeden obok drugiego, stykające się wierzchołkami w środku tablicy
Wskaźnik W29 oznacza, ze należy nawiązać łączność radiową z dyżurnym ruchu odcinkowym.
Wskaźnik W29 stosuje się na odcinkach linii kolejowych, na których ruch prowadzony jest na podstawie radiotelefonicznego porozumiewania się dyżurnego ruchu odcinkowego z maszynistą pojazdu trakcyjnego lub kierującym pojazdem pomocniczym, dla wskazania miejsca, w którym maszynista lub kierujący pojazdem pomocniczym ma obowiązek nawiązania łączności radiowej z dyżurnym ruchu odcinkowym.
Wskaźnik W29 ustawia się się skośnie do toru, po prawej stronie toru przed mijanką bezobsługową w odległości nie mniejszej niż 1600m przed samoczynnie działającym semaforem wjazdowym.
|
W30
Wskaźnik ważenia składu
Wskaźnik świetlny - matowobiałe koło na jasnoniebieskim tle, a w kole napis "Waga x km/h", gdzie x oznacza prędkość przejazdu w km/h
Wskaźnik W30 umieszcza się we właściwej odległości, zgodnie z dokumentacją techniczną wagi, przed wagą z obu jej stron.
Wyświetlony wskaźnik W30 oznacza, że skład będzie ważony i należy przejeżdżać przez wagę z prędkością określoną na wskaźniku.
|
W31
Wskaźnik kasowania
Biały ukośny krzyż z czarną obwódką
Wskaźnik W31 oznacza, że sygnalizator, na którym został umieszczony wskaźnik, jest nieczynny, nie został oddany do użytku lub jest unieważniony, a sygnały nadawane (wyświetlane) na nim sa nieobowiązujące.
|
W32
Wskaźnik czoła pociągu
Biała tablica pięciokątna (ścięty prostokąt) z czarną obwódką i czarną liczbą określającą długość pociągu w metrach
Wskaźnik W32 oznacza miejsce zatrzymania czoła pociągu o długości określonej tym wskaźnikiem. Stosuje się wskaźnik na stacjach i przystankach osobowych.
Wskaźnik W32, w razie potrzeby może być stosowany więcej niż jeden, dla pociągów o różnych długościach, ustawia się rozmieszczając go w zależności od warunków miejscowych w taki sposób, aby zapewniona została możliwie najdogodniejsza obsługa podróżnych.
|
UWAGI DO TABELI:
*Wskaźnik W8:
- wskaźnik bez liczny oznacza prędkość 20km/h,
- wskaźnik należy stosować wówczas, gdy ostrzeżenie jest ujęte w wykazie ostrzeżeń stałych,
- wskaźnik ustawia się w odległości drogi hamowania obowiązującej na danej linii kolejowej przed początkiem odcinka, po którym należy jechać ze zmniejszoną prędkością; ponadto miejsce to, a w miarę potrzeby także miejsce, od którego wolno powrócić do normalnej prędkości, oznacza się wskaźnikiem W9,
- w przypadku konieczności zmniejszenia prędkości pociągów w obrębie stacji na całej jej długości należy ustawić wskaźnik przed stacją, przy tarczy ostrzegawczej odnoszącej się do semafora wjazdowego; w tym przypadku zmniejszenie prędkości obowiązuje do czasu minięcia przez pociąg całej stacji,
- wskaźnik W8 należy również stosować do oznaczenia miejsca zmniejszenia obowiązującej prędkości drogowej, jako wskaźnik uprzedzający przed wskaźnikiem W27a; w tym przypadku wskaźnik W8 ustawia się w odległości drogi hamowania przed wskaźnikiem W27a.
**Wskaźnik W9:
- wskaźnik W9 należy stosować łącznie ze wskaźnikiem W8, jeżeli ostrzeżenie jest ujęte w wykazie ostrzeżeń stałych,
- wskaźnik W9 ustawia się za wskaźnikiem W8, patrząc w kierunku jazdy, na początku, a w miarę potrzeby także i na końcu odcinka, przez który należy jechać ze zmniejszoną prędkością,
- w przypadku konieczności zmniejszenia prędkości pociągów w obrębie stacji na całej jej długości wskaźnik W9 należy umieścić przy semaforze wjazdowym.
***Wskaźniki W11a i W11b:
Wskaźnik W11a na stacjach pośrednich, niewęzłowych, leżących na liniach kolejowych drugorzędnych i znaczenia miejscowego można nie stosować wskaźnika przed tarczą ostrzegawczą; wskaźnika W11a można także nie stosować przed tarczami ostrzegawczymi na szlakach, na których największa dopuszczalna prędkość nie przekracza 40km/h, niezależnie od kategorii linii kolejowej i rodzaju posterunku (stacja pośrednia, węzłowa, posterunek odgałęźny, odstępowy).
Tablice wskaźników przed tarczą ostrzegawczą ustawia się w odległości co 100m w takiej kolejności, aby maszynista pojazdu trakcyjnego, zbliżającego się do tarczy ostrzegawczej, widział pierwszą napotkaną tablicę z trzema, drugą - z dwoma i ostatnią - z jednym pasem czarnym; w przypadkach wyjątkowych, uzasadnionych miejscowymi warunkami, podane odległości mogą być zmniejszone najwyżej do 60m między sąsiednimi tablicami, przy czym należy zachować jednakowe odległości między wszystkimi tablicami.
****Wskaźnik W14:
- wskaźnik W14 należy stosować łącznie z sygnałem D6 - tarcza "Zwolnić bieg",
- wskaźnik W14 ustawia się za tarczą D6 "Zwolnić bieg", patrząc w kierunku jazdy, na początku, a w miarę potrzeby także i na końcu odcinka, przez który należy jechać ze zmniejszoną prędkością,
- w przypadku konieczności zmniejszenia prędkości pociągów w obrębie stacji na całej jej długości wskaźnik W14 należy umieścić przy semaforze wjazdowym.
- wskaźnik W14 należy oświetlać w porze nocnej; jeżeli powierzchnia wskaźnika jest wykonana z materiałów odblaskowych, to w przypadku ustawienia go na szlaku można nie stosować na nim miejscowego oświetlenia.
Wskaźniki na liniach zelektryfikowanych
Wskaźniki We stosowane są na liniach kolejowych zelektryfikowanych określają obowiązujący maszynistę sposób prowadzenia elektrycznego pojazdu trakcyjnego wynikający z układu zasilania i układu sieci trakcyjnej.
Wskaźniki We ustawia się obok toru albo zawiesza się nad torem, do którego się odnoszą, patrząc w kierunku jazdy, według następujących zasad:
- na stacjach wskaźnik We umieszcza się z prawej strony toru, do którego się odnosi patrząc w kierunku jazdy;
- na szlakach jednotorowych wskaźnik We umieszcza się po prawej stronie toru dla każdego kierunku jazdy;
- na szlaku dwutorowym, jak również przy równoległym zbliżeniu torów szlakowych dwóch linii kolejowych jednotorowych wskaźnik We umieszcza się po zewnętrznej stronie torów, dla toru prawego po prawej, dla toru lewego po lewej stronie patrząc w kierunku jazdy;
- na szlaku wielotorowym, przy liczbie torów szlakowych większej niż 2, jak również przy równoległym zbliżeniu więcej niż dwóch torów szlakowych różnych linii kolejowych wskaźniki We umieszcza się przy torach skrajnych po zewnętrznej stronie torów, przy torach nieskrajnych z prawej strony toru dla każdego kierunku jazdy po danym torze.
Wskaźniki We mogą być stałe albo przenośne.
Stosuje się następujące wskaźniki dotyczące zelektryfikowanych linii kolejowych:
Sygnały i wskaźniki stosowane wyłącznie na wyznaczonych liniach i stacjach
|
We1
Wskaźnik uprzedzający o opuszczeniu pantografu
Dwa poziome białe paski jednakowej wielkości, przesunięte w pionie i w poziomie względem siebie tak, że początek górnego paska jest na wysokości końca paska dolnego na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką
Wskaźnik We1 oznacza, że należy przygotować się do opuszczenia pantografów przed następnym wskaźnikiem i nakazuje zmniejszyć prędkość do 60km/h.
Wskaźnik We1 ustawia się na szlaku i na stacji przy torach głównych zasadniczych, w odległości 500m przed wskaźnikiem opuszczenia pantografu.
|
We2a, We2b, We2c
Wskaźniki opuszczenia pantografu
Jeden biały poziomy pasek na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką; wskaźnik We2b i We2c obowiązujący dla torów odgałęziających się uzupełniony jest mała kwadratową czarną tablicą z białym trójkątem zwróconym ostrzem odpowiednio w prawo lub w lewo, w zależności od tego, którego toru odgałęziającego się dotyczy wskaźnik
Wskaźnik We2a, We2b i We2c oznacza, że należy opuścić pantografy; niezależnie od kierunku jazdy (We2a), przy jeździe na tor odgałęziający się w prawo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We2b) lub przy jeździe na tor odgałęziający się w lewo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We2c).
Wskaźnik We2a, We2b, We2c ustawia się na szlaku i na stacjach w odległości 100m przed początkiem odcinka toru, który należy przejechać z opuszczonym pantografem.
Wskaźnik We2a, We2b, We2c stosuje się:
- w razie wyłączenia sieci lub odcinka sieć spod napięcia, aby uniknąć przeniesienia napięcia przez pantograf,
- w razie konieczności jazdy z rozpędu na odcinkach toru niezelektryfikowanego,
- w razie konieczności jazdy z rozpędu na odcinkach toru zelektryfikowanego w przypadku, gdy stan sieci lub inne względy nie pozwalają na współpracę z pantografami.
|
We3a, We3b
Wskaźniki podniesienia pantografu
Jeden biały pionowy pasek na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką; wskaźnik obowiązujący lokomotywy elektryczne uzupełniony jest mała kwadratową, białą tablicą z czarną obwódką oraz czarną literą "L"
Wskaźnik We3a i We3b oznaczają, że należy podnieść pantografy elektrycznego zespołu trakcyjnego (We3a) lub lokomotywy elektrycznej (We3b).
Wskaźnik We3a dotyczący elektrycznych zespołów trakcyjnych ustawia się w odległości 200m, a wskaźnik We3b dotyczący lokomotyw w odległości 30m za miejscem, w którym można podnieś pantografy.
|
We4a, We4b, We4c
Wskaźniki zakazu wjazdu elektrycznych pojazdów trakcyjnych
Dwa białe kwadraty jeden w drugim na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką; wskaźnik We4b i We4c obowiązujący dla torów odgałęziających się uzupełniony jest mała kwadratową czarną tablicą z białym trójkątem zwróconym ostrzem odpowiednio w prawo lub w lewo, w zależności od tego, którego toru odgałęziającego się dotyczy wskaźnik
Wskaźniki We4a, We4b i We4c oznaczają, że wjazd elektrycznych pojazdów trakcyjnych jest zabroniony: na tor, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We4a), na tor odgałęziający się w prawo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We4b) lub na tor odgałęziający się w lewo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We4c).
Wskaźniki We4a, We4b i We4c służą do oznaczenia miejsc, poza które przejazd elektrycznych pojazdów trakcyjnych jest zabroniony, w szczególności takich jak uszkodzenie sieci, praca przy sieci, koniec sieci.
Wskaźniki We4a, We4b i We4c ustawia się w odległości 15m przed miejscem, poza które przejazd jest zabroniony.
|
We8a, We8b, We8c
Wskaźniki jazdy bezprądowej
Dwa równoległe białe paski pionowe i pod nimi jeden biały pasek poziomy na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką, niestykający się paskami pionowymi; wskaźnik We8b i We9c obowiązujący dla torów odgałęziających się uzupełniony jest mała kwadratową czarną tablicą z białym trójkątem zwróconym ostrzem odpowiednio w prawo lub w lewo, w zależności od tego, którego toru odgałęziającego się dotyczy wskaźnik
Wskaźnik We8a, We8b i We8c oznaczają miejsce, przez które elektryczny pojazd trakcyjny powinien przejeżdżać bez pobierania prądu z sieci trakcyjnej; prze przejeździe po torze przy którym jest ustawiony wskaźnik (We8a), przy jeździe na tor odgałęziający się w prawo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We8b) lub przy jeździe na tor odgałęziający się w lewo od toru, przy którym ustawiony jest wskaźnik (We8c).
Wskaźnik We8a, We8b i We8c ustawia się w odległości 30m przed elementem podłużnego sekcjonowania sieci jezdnej, takim jak izolowane przęsło naprężenia, przerwa powietrzna, izolator sekcyjny, który oddziela elektrycznie dwa odcinki sieci i przez który należy przejeżdżać bez pobierania prądu z sieci.
|
We9a, We9b
Wskaźniki jazdy pod prądem
Białe paski w kształcie korytka na kwadratowej niebieskiej tablicy z czarną i białą obwódką; wskaźnik obowiązujący lokomotywy elektryczne uzupełniony jest mała kwadratową, białą tablicą z czarną obwódką oraz czarną literą "L"
Wskaźnik We9a i We9b oznaczają miejsce, do którego elektryczny zespól trakcyjny (We9a) lub lokomotywa elektryczna (We9b) mogą jechać, pobierając prąd z sieci trakcyjnej.
Wskaźnik We9a dotyczący elektrycznych zespołów trakcyjnych ustawia się w odległości 200m, a wskaźnik We9b dotyczący lokomotyw w odległości nie mniejszej niż 30m i nie większej niż 100m za miejscem, które należy przejeżdżać bez pobierania prądu z sieci.
|
Sygnały i wskaźniki stosowane wyłącznie na wyznaczonych liniach i stacjach
Sygnały i wskaźniki stosowane wyłącznie na wyznaczonych liniach i stacjach
|
S1a
Stój - absolutny zakaz wjazdu do tunelu
Czerwone migające światło wyświetlone jednocześnie z sygnałem S1 "Stój" na semaforze odstępowym samoczynnym
Sygnał ten oznacza absolutny zakaz przejazdu obok semafora odstępowego samoczynnego wskazującego sygnał S1 "Stój", ustawionego przed wjazdem do tunelu.
Pociąg zatrzymany przed sygnałem S1a moze jechać dalej, gdy sygnał ten zostanie wyłączony oraz dodatkowo drużyna pociągowa otrzyma zezwolenie na wjazd do tunelu przekazane za pomocą urządzeń łączności przez właściwego dyżurnego ruchu lub ustne przez upoważnionego pracownika.
Sygnał S1a jest stosowany na szlakach: Warszawa Wschodnia - Warszawa Zachodnia, Warszawa Wschodnia - Warszawa Centralna i Łódź Widzew - Łódź Fabryczna.
|
W21wg
Matowobiała liczba na ciemnym tle, oznacza prędkość (w dziesiątkach km/h) wjazdu na automatyczną wagę
Wskaźnik W21wg oznacza, że należy przejeżdżać z określoną prędkością przez automatyczną wagę.
Liczba na wskaxniku W21wg wyświetla się jednocześnie z sygnałem zezwalającym tylko wówczas, gdy jest nastawiony przebieg wjazdowy na tor, na którym jest zainstalowana automatyczna waga; w odległości 40m przed wagą, z obu jej stron, ustawia się wskaźniki W9 bez poprzedzenia ich wskaźnikiem W8.
Wskaźnik W21wg jest stosowany na stacjach Hrubieszów LHS (wskaźnik z liczbą 0,5) i Dorohusk (wskaźnik z liczbą 0,8).
|
Pc5-LHS
Oznaczenie końca pociągu
Tarcza po prawej stronie tylnej ściany ostatniego wagonu w składzie pociągu; tarcze są prostokątne i podzielone na cztery trójkąty, z których górny i dony są czerwone, oba zaś boczne białe; powierzchnia tarczy powinna być wykonana z materiałów odblaskowych
Sygnał Pc5-LHS stosuje się wyłącznie na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa.
|
Sygnały stosowane do odwołania
Na semaforach świetlnych, tarczach ostrzegawczych i sygnalizatorach powtarzających można do odwołania stosować następujące sygnały:
Sygnały na semaforach świetlnych, tarczach ostrzegawczych i sygnalizatorach powtarzających stosowane do odwołania
|
d. S5
Wolna droga ze zmniejszoną prędkością lub Wolna droga ze zmniejszoną prędkością. Następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę
Dwa zielone światła na semaforze w jednym pionie zwrócone do pociągu
|
d. S6
Wolna droga. Następny semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę ze zmniejszoną prędkością
Światło zielone, a nad nim światło pomarańczowe na semaforze w pionie, zwrócone do pociągu
|
d. Ms2
Przetaczanie dozwolone
Świtało matowobiałe przy pozostawionym świetle czerwonym, zwrócone do pociągu
|
d. Ot3
Semafor wskazuje sygnał, wjazd ze zmniejszoną prędkością. Następny semafor wskazuje sygnał Stój lub sygnał, wolna droga ze zmniejszona prędkością. Następny semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę
Pomarańczowe światło, a pod nim zielone światło w pionie zwrócone do pociągu
|
d. Sp3
Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę ze zmniejszoną prędkością
Pomarańczowe, jedno matowobiałe i jedno zielone światło w pionie zwrócone do pociągu
|
Technika prowadzenia ruchu pociągów (R1)(w budowie)
Powiadamianie drużyn pociągowych i manewrowych
Rozkazy pisemne §57
O potrzebie zachowania szczególnej ostrożności lub ograniczenia prędkości jazdy, o zezwoleniu na jazdę w szczególnych warunkach i o innych okolicznościach, które mają wpływ na bezpieczeństwo lub prawidłowość jazdy pociągów należy zawiadamiać drużyny pociągowe i manewrowe. Zawiadomienie to jest zbędne, jeśli:
- wymienione okoliczności wykazano w wewnętrznym rozkładzie jazdy pociągów lub dodatkach do niego,
- potrzeba zmniejszenia prędkości lub nieplanowego zatrzymania pociągu jest odpowiednio sygnalizowana, a instrukcje nie wymagają stosowania dodatkowego zawiadomienia.
W wymienionych okolicznościach drużyny pociągowe zawiadamia się za pomocą rozkazów pisemnych "O", "S", "N" i "Nrob"
Rozkaz pisemny "O"
Rozkaz pisemny "O" na druku R-307
Za pomocą rozkazu pisemnego "O" wydaje się drużynie pociągowej następujące polecenia i informacje:
1) polecenie i informacje dotyczące ostrożnej jazdy - z powodu:
- a) niezawiadomienie dróżnika przejazdowego lub kierownika robót; o zmianie zasadniczego kierunku jazdy pociągu po torze szlakowym, o jeździe po zamkniętym torze itp.,
- b) nieotrzymania potwierdzenia przyjazdu względnie zawiadomienia o usunięciu z toru szlakowego pojazdów pomocniczych,
- c) wykonywania robót torowych, w czasie których należy drużynom pociągowym nakazać podawanie sygnału "Baczność",
- d) znajdowania się w pociągu przesyłek nadzwyczajnych,
- e) jazdy po sąsiednim torze szlakowym lub stacyjnym pociągu, w którym znajdują się wagony z przesyłką nadzwyczajną, jeżeli w danym przypadku jest wymagane takie ostrzeżenie,
- f) jazdy po torze w kierunku zasadniczym w przypadku zamknięcia jednego z torów szlaku dwutorowego i prowadzenia ruchu jednotorowego dwukierunkowego po torze czynnym lub prowadzenia ruchu dwukierunkowego po torze szlaku dwutorowego przy czynnych obu torach, jeżeli blokada liniowa nie jest przystosowana do prowadzenia takiego ruchu,
- g) braku znajomości obsługiwanego odcinka przez drużynę trakcyjną, którego znajomość jest konieczna do prowadzenia pociągu na tym odcinku (ostrzeżenia stałe i doraźne, odcinki z wieloodstępową (samoczynną) blokadą liniową, miejsca prowadzenia robót, miejsca zmiany numeru kanału radiowego, dozwolone z wewnętrznym rozkładzie jazdy prędkości pociągów i kilometry ich zmiany, miejsca znajdowania się przejazdów kolejowo-drogowych i przejść obsługiwanych, inne okoliczności mające wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego) - o ile dopuszczalna prędkość jazdy pociągów na tym odcinku (szlaku) nie przekracza 40km/h (§16 ust.3)*,
- h) innych okoliczności, wymagających ostrożnej jazdy,
2) polecenie ostrożnej jazdy z jednoczesnym zmniejszeniem prędkości jazdy - z powodu:
- a) zmiany toru wjazdowego w okolicznościach wskazanych w §37 ust.3**
- b) wjazdu pociągu na tor częściowo zajęty lub wyjątkowo na tor zakończony kozłem oporowym (§37 ust.9 i 10)***, albo na tor, na którym istnieje ograniczenie prędkości niższe niż wynika to ze wskazań semafora (§41 ust.16 pkt 5)****,
- c) stanu pojazdów kolejowych,
- d) stanu lub rodzaju ładunku, które wymaga ograniczenia prędkości jazdy,
- e) stanu nawierzchni i budowli inżynierskich,
- f) stanu urządzeń SRK,
- g) stanu urządzeń sieci trakcyjnej,
- h) niezawiadomienia dróżnika przejazdowego lub kierownika robót (jeżeli zawiadomienie kierownika robót jest przewidziane w regulaminie tymczasowym prowadzenia ruchu w czasie robót) o odjeździe pociągu lub pojazdu pomocniczego,
- i) niedziałania urządzeń zabezpieczających ruchu na obsługiwanych przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia pracownika uprawnionego do kierowania ruchem drogowym oraz niedziałania lub wyłączenia urządzeń zabezpieczenia ruchu w strefie oddziaływania na pociąg na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach wyposażonych w SSP (Samoczynne Systemy Przejazdowe) oraz konieczności wielokrotnego podawania sygnału "Baczność" do czasu ustawienia wskaźnika W6b,
- j) braku znajomości obsługiwanego odcinka przez drużynę trakcyjną, którego znajomość jest konieczna do prowadzenia pociągu na tym odcinku (ostrzeżenia stałe i doraźne, odcinki z wieloodstępową (samoczynną) blokadą liniową, miejsca prowadzenia robót, miejsca zmiany numeru kanału radiowego, dozwolone z wewnętrznym rozkładzie jazdy prędkości pociągów i kilometry ich zmiany, miejsca znajdowania się przejazdów kolejowo-drogowych i przejść obsługiwanych, inne okoliczności mające wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego),
- k) innych okoliczności, wymagających ograniczenia prędkości jazdy,
- l) konieczności zatrzymania pociągu wskutek uszkodzenia lub zagorzenia elementów infrastruktury i przejazdu przez miejsce uszkodzone ze wskazaną prędkością i ewentualnie pod nadzorem (z pilotem),
- m) po otwarciu posterunku (§56 ust.23)*****
Komputerowy wydruk rozkazu pisemnego "O" z systemu SERWO
- * §16 ust.3 - W przypadku, gdy nie ma możliwości przydzielenia pracownika znającego obsługiwane odcinki, prowadzący pojazd kolejowy lub pociąg powinien jechać ostrożnie, nie przekraczając prędkości jazdy 40km/h. W tym przypadku prowadzącemu pojazd kolejowy lub pociąg należy wydać rozkaz pisemny "O" informujący o okolicznościach mających wpływ na bezpieczeństwo jazdy pociągu, których znajomość jest konieczna do prowadzenia pojazdu kolejowego lub pociągu na tym odcinku.
- ** §37 ust.3 - W razie potrzeby zmiany toru wjazdowego z głównego zasadniczego na główny dodatkowy i z tego powodu konieczności zmniejszenia prędkości wjazdy pociągu pasażerskiego bez względu na jego prędkość lub pociągu towarowego, którego prędkość wynosi powyżej 50km/h, należy ten pociąg zatrzymać przed semaforem wjazdowym (drogowskazowym) i po zatrzymaniu się pociągu podać na tym semaforze sygnał zezwalający na jazdę ze zmniejszoną prędkością.
Zatrzymanie pociągu przez dyżurnego ruchu przed semaforem wjazdowym (drogowskazowym) jest zbędne, gdy zaistniał jestem z następujących warunków:
- 1) sygnał podany na tarczy ostrzegawczej lub na poprzednim semaforze uprzedza o tym, z jaką prędkością należy przejechać w okręgu zwrotnicowym osłanianym odnośnym semaforem wjazdowym (drogowskazowym)
- 2) drużyna pociągowa została wcześniej uprzedzona rozkazem pisemnym o wjeździe pociągu na tor główny dodatkowy i z jaką prędkością należy przejechać w okręgu zwrotnicowym osłanianym odnośnym semaforem wjazdowym (drogowskazowym),
- 3) ze względów miejscowych w obrębie wjazdowej drogi przebiegu obowiązuje zmniejszenie prędkości jazdy do 40km/h lub poniżej tej prędkości,
- 4) bezpośrednio przed semaforem wjazdowym znajduje się miarodajne wzniesienie, większe niż 6‰ na długości drogi hamowania, a regulamin techniczny zezwala na niezatrzymywanie ciężkich pociągów towarowych przed tym semaforem; za ciężkie pociągi towarowe - w rozumieniu tego postanowienia - należy uważać takie pociągi, których masa wynosi więcej niż 3/4 obciążenia ustalonego dla obsługujących je lokomotyw.
- *** §37 ust.9 i 10
- ust.9 - jeżeli zajdzie potrzeba przyjęcia pociągu an tor częściowo zajęty albo na tor, który może być wykorzystany tylko na części jego długości, pociąg należy zatrzymać przed semaforem wjazdowym (drogowskazowym), powiadomić drużynę pociągową rozkazem pisemnym "O" o częściowym zajęciu lub częściowej użyteczności tory wjazdowego oraz konieczności ostrożnej jazdy z prędkością nieprzekraczającą 20km/h, a następnie należy nastawić sygnał zezwalający na semaforze wjazdowym (drogowskazowym), o ile urządzenia SRK na to pozwalają.
Jeżeli urządzenia SRK lub inne przyczyny nie pozwalają na podanie na semaforze wjazdowym (drogowskazowym) sygnału zezwalającego na jazdę, zatrzymany pociąg należy przyjąć na sygnał zastępczy lub rozkaz pisemny "S" lub "N".
Na tor częściowo zajęty lub na tor, który może być wykorzystany tylko na części jego długości, nie wolno przyjmować pociągów towarowych przewożących towary niebezpieczne lub TWR.
- ust.10 - jeżeli w odstępstwie od wyciągu z wewnętrznego rozkładu jazdy pociągów zajdzie konieczność wyjątkowego przyjęcia pociągu na tor główny zakończony kozłem oporowym, należy postąpić tak samo, jak przy przyjęciu pociągu na tor częściowo zajęty (ust.9).
- **** §41 ust.16 pkt 5 - konieczności przyjęcia pociągu na tor częściowo zajęty lub wyjątkowo na tor zakończony kozłem oporowym - jeżeli nie spełniono warunków wymienionych w §37 ust.9 i 10.
- ***** §56 ust.23 - Posterunek ruchu może być otwarty po stwierdzeniu prawidłowego działania wewnętrznych urządzeń SRK oraz łączności. Przed otwarciem posterunku ruchu należy sprawdzić, czy w rozjazdach na drodze przebiegu pociągu:
- 1) nie nastąpiło uszkodzenie miejscowego zabezpieczenia zwrotnic,
- 2) na tokach szynowych rozjazdów nie leżą przedmioty obce,
- 3) nie nastąpiła kradzież części składowych rozjazdów,
- 4) nie nastąpiło odłączenie prętów nastawczych lub kontrolnych oraz czy nie ma widocznych uszkodzeń napędu.
Jeżeli wyjątkowo nie można dokonać powyższych sprawdzeń, pierwszemu pociągowi na szlaku dwutorowym dla jazdy w każdym kierunku lub pierwszemu pociągowi na szlaku jednotorowym, należy ograniczyć prędkość czoła pociągu do 50km/h w granicach okręgu zwrotnicowego, w którym nie dokonano sprawdzenia.
Rozkaz pisemny "S"
Rozkaz pisemny "S" na druku R-305
Za pomocą rozkazu pisemnego "S" wydaje się drużynie pociągowej i manewrowej następujące zezwolenia, polecenia i informacje:
- 1) zezwolenie na przejechanie obok semafora wyjazdowego, wskazującego sygnał "Stój", wygnał wątpliwy, białe światło bądź nieoświetlonego, o ile nie można podać sygnału zastępczego "Sz" oraz informację, czy zezwolenie to jest ważne dopiero po otrzymaniu sygnału Rd1 "Nakaz jazdy", czy też bez otrzymania tego sygnału, z zastrzeżeniem o którym mowa w §63 ust.9*, a także zezwolenie na przejechanie obok semafora wyjazdowego w okręgu nastawczym nastawni wyłączonej z udziału w prowadzeniu ruchu (§56 ust.61)**,
- 2) zezwolenie na wyjazd ze stacji posiadającej semafory wyjazdowe z toru, przy którym nie ma semafora wyjazdowego oraz informację, czy zezwolenie jest to ważne dopiero po otrzymaniu sygnału Rd1 "Nakaz jazdy", czy też bez otrzymania tego sygnału,
- 3) zezwolenie na przejechanie obok semafora wjazdowego, drogowskazowego lub obsługiwanego semafora odstępowego albo tarczy zaporowej, wskazującej sygnał "Stój", również sygnał wątpliwy, białe światło, bądź nieoświetlonych, o ile nie można podać sygnału zastępczego "Sz" - wyjątek stanowi przypadek, gdy semafor kształtowy wskazuje nocny sygnał "Stój" lub gdy w porze ciemnej jest nieoświetlony, a jednocześnie sygnał dzienny wskazuje niewątpliwie sygnał zezwalający, wówczas jest ważny sygnał dzienny, o ile przed tym semaforem nie ustawiono tarczy zatrzymania D1 "Stój" - a także zezwolenie na przejechanie obok semafora wjazdowego w okręgu nastawczym nastawni wykonawczej wyłączonej z udziału w prowadzeniu ruchu (§56 ust.61)**,
Rozkaz pisemny "N"
Rozkaz pisemny "N" na druku R-306
Rozkaz pisemny "Nrob"
Rozkaz pisemny "Nrob" na druku R-315
Jazda manewrowa
Przyjmowanie, wyprawianie i przepuszczanie pociągów na posterunku ruchu
Urządzenia radiołączności pociągowej (R12)(w budowie)
Procedury związane z użyciem sygnału RADIOSTOP