Instrukcja SWDR4

System Wspomagania Dyżurnego Ruchu 4 (SWDR4) to powiązana z symulatorem Train Driver 2 aplikacja przeglądarkowa wzorowana na systemie SWDR używanym w przeszłości przez PKP Polskie Linie Kolejowe (obecnie zastąpionym przez EDR - Elektroniczny Dziennik Ruchu). Umożliwia ona prowadzenie ruchu pociągów w oparciu o tworzone dla nich rozkłady jazdy, zawierające trasę pociągu wraz z planowanymi godzinami przyjazdu i odjazdu. Służy także do prowadzenia łączności zapowiadawczej i ewidencji opóźnień kursujących składów. SWDR4 dostępny jest w formie aplikacji dostępnej z przeglądarki na komputerze oraz na urządzeniach mobilnych. Aby rozpocząć korzystanie z SWDR4 należy w pierwszej kolejności uruchomić co najmniej jedną scenerię poprzez Tryb Dyżurnego w symulatorze, a następnie zalogować się na stronie rj.td2.info.pl korzystając z loginu i hasła używanego do uruchomienia symulatora. System SWDR4 umożliwia prowadzenie ruchu pociągów na wszystkich dostępnych serwerach - PL1 (serwer główny), PL2 (serwer drugorzędny do nauki oraz prowadzenia sesji), DE (niemieckojęzyczny), CZ (czeskojęzyczny) i ENG (serwer testowy).

Obsługa SWDR4

Okno logowania

Okno logowania do SWDR4 pozwala wybrać dwa główne tryby pracy - tryb dyżurnego oraz tryb edytora. W pierwszym z nich możliwe jest prowadzenie ruchu - zalogowanie do tego trybu bez uruchomionej co najmniej jednej scenerii spowoduje automatyczne wyrzucenie z systemu. Drugi z trybów przeznaczony jest dla autorów scenerii - aby dokonać wpisu scenerii do systemu (po przejściu ścieżki sprawdzania scenerii za pomocą platformy Gitlab).

Tryb dyżurnego ruchu

Po pomyślnym zalogowaniu się wybierając opcję “Tryb dyżurnego” pojawi się lista scenerii uruchomionych przez użytkownika. Jeśli uruchomiłeś scenerię i nie widać jej na liście “Twoje scenerie”, odczekaj chwilę i odśwież stronę, upewniając się, że sceneria jest również widoczna po prawej stronie na liście wszystkich użytkowników, a także wybrałeś dobry serwer oraz w kolumnie “Status dyżurnego” nie figuruje “NIEWPISANY” (w takim przypadku masz scenerię ze złym hashem - może być to spowodowane nowszą wersją scenerii bądź jej wycofaniem).

---

Zakładka Chat

Po wejściu do systemu z co najmniej jedną uruchomioną scenerią użytkownik zostaje przeniesiony do zakładki “Chat”. Znajduje się tutaj okno z czatem dla dyżurnych ruchu, okno z powiadomieniami, informacje o ostatnich przekroczeniach oraz tabele z aktywnymi dyżurnymi i maszynistami w symulatorze.

Od góry: wiadomość administratora, wiadomość wysłana do maszynisty, odpowiedź maszynisty, wysłana prywatna wiadomość, otrzymana prywatna wiadomość

Chat dyżurnych ruchu

Okno chatu wraz ze znajdującym się poniżej polem wprowadzania tekstu służy do bieżącej komunikacji pomiędzy zalogowanymi użytkownikami systemu. Domyślnie, wszystkie wysyłane wiadomości są publiczne, co oznacza że docierają one do wszystkich użytkowników. Ponadto, na chacie można spotkać wiadomości wyróżnione kolorem:

• Czerwony - wiadomości systemowe oraz wiadomości publikowane przez administratorów SWDR4,
• Zielony - komunikacja z maszynistą - wiadomości wysłane komendą /swdr z symulatora.
• Niebieski - wiadomości prywatne - widoczne tylko dla nadawcy i odbiorcy, wiadomości systemowe, np. zwolnienie blokady szlakowej, informacja o zbliżającym się końcu służby.

Aby wysłać prywatną wiadomość do innego dyżurnego lub maszynisty należy kliknąć jego nazwę użytkownika z odpowiedniej listy znajdującej się pod czatem lub wybrać bezpośrednio, klikając na jego awatar przed wiadomością. Można także ręcznie wpisać nazwę lub numer pociągu wpisując go w pole nowej wiadomości ze znakiem małpy (@) na początku.

Powiadomienia

W oknie powiadomień pokazują się informacje systemowe dotyczące zmian statusów godzinowych dyżurnych ruchu, usuwania rozkładów jazdy oraz informacji o wykolejeniach.

Bezpieczeństwo ruchu kolejowego

Pomiędzy oknami z czatem i powiadomieniami a tabelami z aktywnymi użytkownikami znajduje się sekcja Bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Można tutaj dowiedzieć się kto, kiedy i w którym miejscu ostatnio przejechał sygnał “Stój” lub wykoleił się na danym serwerze.

Dyżurni on-line

Tabela Dyżurni on-line zawiera listę wszystkich aktywnych użytkowników pełniących rolę dyżurnego na wybranym serwerze, wraz z ich statusem oraz poziomem doświadczenia.

Gracz po zalogowaniu do systemu jest zobowiązany ustawić statusy scenerii, na których pełni dyżury używając do tego przycisków znajdujących się w kolumnie “Status” przy własnych sceneriach. Brak ustawienia odpowiedniego statusu doprowadzi do wyrzucenia gracza z systemu po pewnym czasie oraz uniemożliwi tworzenie i dostawanie nowych rozkładów jazdy.

Statusy dyżurnych ruchu dostępne w systemie SWDR4:

• Dostępny - dyżurny dostępny do godziny podanej przy statusie lub bez limitu; do tej pory jest zobowiązany przyjmować pociągi i obsługiwać ruch na swoich posterunkach ruchu,
• Zaraz wracam - dyżurny chwilowo niedostępny przy komputerze; uniemożliwia tworzenie RJ przez daną scenerię,
• Niedługo kończę - dyżurny kończy dyżur; status ustawiany automatycznie w chwili minięcia planowego czasu dyżuru,
• Brak miejsca - dyżurny jest dostępny, ale sceneria nie przyjmuje większej liczby pociągów ze względu na zbyt duże natężenie ruchu,
• Niedostępny - dyżurny nie ustawił jeszcze statusu scenerii, ale zalogował się do systemu SWDR4.

Lista pociągów on-line

Pociągi on-line

Tabela Pociągi w trasie zawiera listę aktywnych maszynistów na wybranym serwerze, razem z informacjami o kursującym numerze pociągu, prędkości, poziomie użytkownika oraz lokalizacji w danym regionie. Pociągi, które z jakiegoś powodu są offline (np. z powodu utraty połączenia internetowego) są oznaczone czerwonym krzyżykiem - użytkownik nie ma wtedy prawdopodobnie kontaktu z innymi uczestnikami ruchu.

Podobnie jak w przypadku listy dyżurnych, kliknięcie na nazwę użytkownika (maszynisty) otwiera podręczne menu umożliwiające m.in. wysłanie wiadomości (na którą maszynista może odpowiadać komendą /swdr).

---

Zakładka Rozkład jazdy

Zakładka “Rozkłady jazdy” przedstawia posterunki ruchu z aktywnymi pociągami i ich rozkładami. W zależności od scenerii może być to jeden, dwa, a nawet kilka posterunków, które należy na bieżąco uzupełniać w miarę odprawiania pociągów. Prawidłowe uzupełnianie danych w tej zakładce jest kluczowe do informowania pozostałych dyżurnych ruchu o sytuacji z pociągami przejeżdżającymi przez scenerie użytkownika.

Po wejściu do systemu zakładka ta najczęściej będzie niezapełniona z powodu braku aktywnych rozkładów jazdy. Może zdarzyć się również sytuacja, w której obsadzony posterunek został opuszczony przez poprzedniego dyżurnego ruchu jeszcze z istniejącymi pozycjami. W miarę czasu (oraz sytuacji ruchowej na serwerze) zakładka zacznie zapełniać się informacjami na temat przejeżdżających przez posterunki pociągów.

Podgląd rozkładu

Zakładka prezentuje rozkład jazdy dla wszystkich posterunków prowadzących ewidencję ruchu pociągów na sceneriach uruchomionych przez użytkownika. W przeciwieństwie do poprzednich wersji SWDR, nie jest już prezentowany jeden rozkład dla kilku posterunków na jednej scenerii - wszystkie stacje, posterunki odstępowe i odgałęźne są osobno wyszczególnione w rozkładach jazdy.

W momencie przyjęcia co najmniej jedno rozkładu jazdy zostanie on pokazany w tabelce posterunku / posterunków ruchu, przez które przebiega. Tabelki z rozkładami zawierają podstawowe informacje na temat pociągu:

• K / NK - Kursuje / Nie Kursuje - pokazuje czy maszynista pod danym numerem jest online lub offline (na przykład z powodu braku połączenia internetowego),
• PRZYJAZD - planowa i rzeczywista godzina przyjazdu pociągu oraz jego przewidywane opóźnienie / przyspieszenie w minutach,
• UWAGI - dodatkowe uwagi na temat przewożonych ładunków - TWR (towary niebezpieczne wysokiego ryzyka) / TN (towary niebezpieczne) / PN (przesyłki nadzwyczajne),
• RODZ - kategoria pociągu - po najechaniu kursorem pokazuje jej pełną nazwę,
• NUMER - numer pociągu,
• MASZYNISTA - nickname maszynisty,
• TRASA - pokazuje z jakiej scenerii i szlaku przybędzie pociąg, na jaki szlak wjedzie na scenerię użytkownika i do jakiej scenerii oraz szlak należy go wyprawić,
• POSTÓJ - planowy postój pociągu na danym posterunku (ph - postój handlowy obowiązkowy dla pociągów pasażerskich, pt - postój techniczny możliwy do pominięcia, pm - prace manewrowe pociągu, tzw. oblot składu w przypadku lokomotyw lub zmiana kabiny dla zespołów trakcyjnych); brak postoju oznacza planowy brak zatrzymania pociągu,
• ODJAZD - planowa i rzeczywista godzina odjazdu pociągu oraz jego przewidywane opóźnienie / przyspieszenie w minutach,
• RELACJA - relacja pociągu, tj. jego punkt początkowy i końcowy trasy

Dodatkowo, numer pociągu może zawierać graficzną informację o przekroczonej skrajni taboru, o towarach wysokiego ryzyka. Wiersz z informacjami o pociągu może zawierać również informacje o wprowadzonych uwagach eksploatacyjnych lub o wprowadzonym postoju pociągu. Kliknięcie na wierszu tabeli otwiera podręczne menu, które umożliwia wyświetlenie szczegółowego rozkładu jazdy danego pociągu oraz wprowadzenie godzin przyjazdu i odjazdu pociągu. Okno szczegółowego rozkładu pozwala na edycję numeru pociągu, edycję kategorii pociągu, podgląd zestawienia składu, podgląd opóźnień (zatwierdzonych i prognozowanych) na całej trasie pociągu oraz na edycję uwag eksploatacyjnych. Aby edytować którykolwiek z powyższych parametrów należy kliknąć ikonę edycji (ołówek) i uzupełnić formularz, który wyświetli się w dolnej części okna. Ponadto, okno szczegółowego rozkładu jazdy umożliwia wznowienie rozkładu, jeśli maszynista utracił połączenie z serwerem, ale wrócił do gry - należy wtedy wybrać scenerię, od której rozkład będzie kontynuowany. Umieszczony w dolnej części okna przycisk "Usuń rozkład" pozwala na skasowanie rozkładu jazdy z systemu SWDR4. Z tej funkcji należy korzystać tylko w sytuacjach awaryjnych! Jeśli pociąg dojechał do końcowej scenerii, należy wprowadzić godziny przyjazdu, a pociąg zostanie rozliczony i usunięty z systemu automatycznie.

Przykładowy rozkład jazdy na posterunku odgałęźnym Buk

Generowanie nowego rozkładu jazdy

Każdy pociąg, który podstawi się na scenerii - nie posiada przydzielonego rozkładu jazdy. Rozkład należy skonstruować w oparciu o rodzaj pojazdu (lokomotywa, EZT lub SZT), rodzaj przewożonego ładunku (pasażerski, towarowy, zdawczy), specjalnej funkcji pociągu (służbowy, ratunkowy). System SWDR4 umożliwia dwie drogi układania rozkładu jazdy - automatyczną i ręczną.

Metoda automatyczna polega na uzupełnieniu formularza o następujące parametry:

• Numer pociągu
• Typ pociągu (osobowy, pospieszny, towarowy, ratunkowy, itd.),
• Typ taboru (elektrowóz, spalinowóz, ezt, szt),
• Przewidywana prędkość rozkładowa,
• Punkt startowy - posterunek ruchu, od którego rozpocznie się rozkład,
• Szlak startowy - kierunek, w którym pociąg wyjedzie z pierwszej scenerii,
• Ilość scenerii przez które ma przebiegać rozkład,
• Czas pozostały do odjazdu.

Parametry trakcyjne, takie jak masa, siła pociągowa i długość składu zostaną pobrane automatycznie. Następnie należy użyć przycisku "Generuj rozkład". Jeśli aktualna ilość dostępnych scenerii pozwala na ułożenie rozkładu - zostanie wyświetlone pięć propozycji przejazdu. Każda z nich zawiera informację o całkowitej długości trasy oraz o czasie postoju i czasie manewrów na trasie pociągu.

Aby przekazać jeden z wygenerowanych rozkładów maszyniście należy użyć przycisku "Wybierz rozkład", którego kliknięcie spowoduje wysłanie rozkładu do maszynisty.

Obsługa istniejących rozkładów jazdy

Zadaniem dyżurnego ruchu jest między innymi ewidencja czasów przyjazdu i odjazdu pociągów. Zatwierdzanie opóźnień w systemie SWDR powoduje przekazywanie informacji do kolejnych dyżurnych na trasie danego pociągu, co pozwala lepiej organizować czas pracy scenerii. Aby wprowadzić godziny przyjazdu należy kliknąć na wybranym wierszu tabeli i wybrać opcję "Wprowadzanie godzin". W wyskakującym oknie należy zatwierdzić czas przyjazdu i odjazdu pociągu korygując go o ewentualne opóźnienie. Opcja "Zapisz z postojem" pozwala na zapisanie czasu przyjazdu i dłuższe zatrzymanie pociągu na danym posterunku ruchu - opóźnienie odjazdu będzie w takim przypadku aktualizowane automatycznie co minutę. Wprowadzenie godziny przyjazdu na ostatnim posterunku ruchu spowoduje oznaczenie rozkładu jazdy jako zrealizowany - będzie on wyświetlany w kolorze czarnym, a po chwili zostanie automatycznie usunięty

---

Zakładka Blokady liniowe

Zakładka ta służy do obsługi półsamoczynnej blokady liniowej. Pełna instrukcja obsługi blokad liniowych typu Eap-94 znajduje się tutaj.

---

Zakładka Scenerie

Główne okno edytora wpisów zawiera listę wpisanych przez użytkownika scenerii wraz z informacją, czy dana sceneria została zaakceptowana. Dla każdej scenerii wyszczególnione są zdefiniowane trasy oraz biała i czarna lista użytkowników, które można edytować wpisując nazwy dyżurnych.

Jeśli sceneria zawiera co najmniej jednego gracza na białej liście - tylko gracze z białej listy będą mogli uruchomić scenerię. Jeśli biała lista jest pusta - sceneria może być prowadzona przez wszystkich użytkowników - pod warunkiem, że nie otrzymali oni indywidualnej blokady poprzez wpisanie ich na czarną listę dyżurnych.

Główne okno edytora składa się z trzech sekcji

• Elementy składowe
• Trasy
• Ograniczenia prędkości

Budowę nowego wpisu należy rozpocząć od zdefiniowania wszystkich elementów składowych, takich jak:

• Szlaki zewnętrzne (tzw. "lasek" - łączące z innymi sceneriami),
• Stacje i posterunki odgałęźne
• Przystanki osobowe
• Szlaki wewnętrzne (łączące ze sobą stacje i przystanki)
• Prace manewrowe

Każda sceneria musi zawierać co najmniej jeden szlak zewnętrzny. Przebiega on od miejsca wjazdu na scenerię do pierwszego punktu widocznego w rozkładzie, np. do przystanku osobowego. Dla jazdy wewnątrz scenerii (np. z przystanku na główną stację) należy zdefiniować szlaki wewnętrzne. Jeśli na danej scenerii przewiduje się wykonywanie prac manewrowych w celu wyjazdu na dany szlak (np. stacje czołowe, węzłowe) - należy zdefiniować pracę manewrową i określić minimalny czas potrzebny na jej wykonanie. EZT, SZT i lokomotywy luzem mają przypisany skrócony czas manewrów ze względu na ograniczenie do zmiany kabiny. Dla szlaków wewnętrznych zaleca się stosować nazwy skrótowe opisujące jakie elementy łączy dany szlak wewnętrzny, np "TrMa" dla szlaku Truskawka - Malina.

Każdy z elementów składowych pozwala zdefiniować charakterystyczne dla danego typu właściwości, np. czas postoju na stacji, czas pracy manewrowej, długość szlaku, ilość torów szlaku itd. Prawidłowe wykonanie pomiarów długości szlaków ma wpływ na prawidłowe obliczenia czasów przejazdu pociągów. W przypadku stacji o dużej rozpiętości należy przyjąć zasadę, że szlaki kończą i zaczynają się w miejscu obsługi, np. w środku długości peronu czy na środku długości bocznicy towarowej.

Od niedawna jest dostępna opcja tworzenia posterunków odstępowych, które dla maszynisty nie są widoczne w rozkładzie jazdy, a powodują zwiększenie przepustowości na szlakach z samoczynną blokadą liniową (w skrócie SBL). Tworzy się je poprzez wybranie opcji "Posterunek odstępowy" z dostępnych elementów, a następnie nazwanie go jako SBL_XY, gdzie XY to nazwy semaforów SBL stanowiące nasz domniemany posterunek odstępowy. Należy jednak pamiętać o umiejętnym tworzeniu tych posterunków, ponieważ zbyt gęsta ich ilość może wpłynąć negatywnie na przepustowość szlaku i czasy przejazdu (SWDR daje minimalny czas 1 minutę na przejazd między 2 punktami na trasie). Przyjmuje się, że minimalna długość takiego odstępu wynosi tyle, ile może przejechać pociąg z maksymalną prędkością szlakową w czasie 1 minuty. Przykładowo, na szlaku z maksymalną prędkością 160 km/h minimalna długość odstępu, dająca realne czasy przejazdu na szlaku, to ok. 2666 metrów. Oczywiście wartości można, a nawet należy zwiększać, aby wychodziły one idealnie między parami semaforów SBL zwróconych do siebie plecami.

Po utworzeniu elementów składowych należy zdefiniować trasy przejazdu przez daną scenerię. Trasa to narzucona kolejność pokonywania elementów scenerii przez pociąg. Należy osobno zdefiniować trasy w kierunku A > B oraz B > A. W tym celu można skorzystać z przycisków "skopiuj trasę" oraz "odwróć trasę". Po dodaniu elementu do trasy, kolejność jego położenia można zmienić metodą przeciągnij & upuść.

Sekcja ograniczenia prędkości pozwala zdefiniować istniejące na scenerii ograniczenia. Ze względu na możliwość występowania ograniczeń podczas jazdy tylko w jednym kierunku, należy określić kierunek występowania ograniczenia. Przyjmuje się, że dla szlaków dwutorowych jazda odbywa się zawsze torem prawym, a dla szlaków jednotorowych - ograniczenie można wpisać w obu kierunkach.

Efekty pracy w edytorze można zapisać lokalnie (w pamięci przeglądarki) lub zgłosić jako gotowy wpis do SWDR4. Przed zapisem w SWDR4 wpis zostanie sprawdzony pod kątem występujących błędów. Jeśli wpis będzie wymagał poprawek, ich lista zostanie przedstawiona w podsumowaniu.

---

Zakładka Hashe

Przykładowy wpis scenerii z wpisanymi i zaakceptowanymi już hashami scenerii i pulpitów

Razem z wydaniem wersji 2022.2.1 "Latarnia" do SWDR została dodana funkcja samodzielnego dodawania hashy scenerii i pulpitów do akceptacji w bazie wpisów. W tej zakładce po wykonaniu wpisu scenerii pojawia nam się tabela ze sceneriami posiadającymi wpis w SWDR. Wybieramy wtedy do takiej scenerii opcję "Aktualizuj hashe", a następnie w przeznaczonym do tego miejscu wklejamy hash naszej scenerii, a w części z pulpitami, wpisując odpowiednią etykietę (SCS, SPK, SPE, RASP lub SUP), dodajemy odpowiadające etykiecie hashe. Gdy wykonamy wszelkie te czynności, wysyłamy hashe do bazy do akceptacji. Oczywiście wszelkie zmiany w hashach plików scenerii należy uwzględnić w tickecie scenerii na Gitlabie.