Instrukcja Train Driver 2 (maszynista): Różnice pomiędzy wersjami

Z Train Driver 2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Sygnał zastępczy)
(Oznaczono tę wersję do tłumaczenia)
(Nie pokazano 180 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''UWAGA! TO JEST NIEOFICJALNA WERSJA INSTRUKCJI DO TRAIN DRIVER 2, KTÓRA BĘDZIE ZGODA Z WERSJĄ 084 I ZOSTANIE OPUBLIKOWANA NA FORUM PRZED JEJ WYDANIEM.'''
+
<languages/>
 +
<translate>
 +
<!--T:119-->
 +
Ta instrukcja pomoże Ci w opanowaniu podstawowych zasad sterowania i eksploatacji pojazdów trakcyjnych w symulatorze Train Driver 2.
  
Ta instrukcja pomoże Ci w opanowaniu podstawowych zasad i sterowania w symulatorze Train Driver 2, jak i ważniejszych przepisów kolejowych.
 
  
== Jak zacząć? ==
+
== Komunikacja (tryb multiplayer) == <!--T:120-->
Będzie zrobione
 
  
== Launcher, pierwsze uruchomienie ==
+
<!--T:121-->
Będzie zrobione
+
Komunikacja pomiędzy tobą a innymi maszynistami lub dyżurnym ruchu odbywa się poprzez czat umieszczony w lewym górnym rogu (radiotelefon). Aby móc napisać wiadomość na czacie, należy kliknąć myszką na pole wpisywania lub nacisnąć ''Enter''. W celu wysłania wiadomości należy kliknąć przycisk ''Send'' albo nacisnąć ''Enter''. Alternatywną formą komunikacji jest serwer TeamSpeak - [http://td2.info.pl/index.php/topic,1637.0.html więcej informacji].
  
== Komunikacja (tryb multiplayer) ==
+
</translate>
Komunikacja pomiędzy tobą a innymi maszynistami lub dyżurnym ruchu odbywa się poprzez czat umieszczony w lewym górnym rogu (radiotelefon). Aby móc napisać wiadomość na czacie, należy kliknąć myszką na pole wpisywania lub nacisnąć ''Enter''. W celu wysłania wiadomości należy kliknąć przycisk ''Send'' albo nacisnąć ''Enter''. Alternatywną formą komunikacji jest serwer TeamSpeak - [http://td2.info.pl/index.php/topic,43.0.html więcej informacji].
+
<span id="bindy"></span>
=== Bindy ===
+
<translate>
 +
=== Bindy === <!--T:122-->
 +
 
 +
<!--T:123-->
 
Bindy to wiadomości wysyłane na czat po naciśnięciu określonego klawisza. Lista dostępnych bindów dla maszynisty to:
 
Bindy to wiadomości wysyłane na czat po naciśnięciu określonego klawisza. Lista dostępnych bindów dla maszynisty to:
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
Linia 17: Linia 21:
 
! Klawisz !! Przypisana komenda !! Opis
 
! Klawisz !! Przypisana komenda !! Opis
 
|-
 
|-
| F1 || "Przyjąłem" || Używana w celu potwierdzenia, że polecenie od dyżurnego do nas dotarło
+
| F1 || "Przyjąłem" || Potwierdzenie, zrozumienia polecenia od dyżurnego ruchu
 
|-
 
|-
| F2 || "Gotów do odjazdu" || Używane, gdy semafor pokazuje drogę wolną, nastała rozkładowa godzina odjazdu i pociąg jest gotowy
+
| F2 || "Gotów do odjazdu" || Sygnał odjazdu od kierownika pociągu pasażerskiego
 
|-
 
|-
| F5 || ZEW1 || Wywołanie selektywne: wywołanie innych pociągów lub [[#Jazda_przez_stację_offline|włączenie przejazdu przez daną stację offline]]
+
| F5 || ZEW1 || Wywołanie selektywne: wywołanie innych pociągów lub [[Special:MyLanguage/#jazda_przez_stację_offline|włączenie przejazdu przez daną stację offline]]
 
|-
 
|-
| F6 || ZEW2 || Wywołanie selektywne: wywołanie dyżurnego ruchu
+
| F6 || ZEW3 || Wywołanie selektywne: wywołanie dyżurnego ruchu
 
|-
 
|-
| <span style="color: Red">F7</span> || <span style="color: Red">RADIOSTOP!</span> || <span style="color: Red">Załączenie radiostopu. Radiostop jest sygnałem nadawanym do wszystkich pociągów połączonych do danej sesji. Załącza on w nich oraz w pociągu gracza hamowanie awaryjne (nagłe).</span>
+
| <span style="color: Red">F7</span> || <span style="color: Red">RADIOSTOP!</span> || <span style="color: Red">Załączenie sygnału alarmowego A1r "Alarm". Radiostop jest sygnałem nadawanym do wszystkich pociągów połączonych do danej sesji. Załącza on w nich oraz w pociągu gracza hamowanie awaryjne (nagłe).</span>
 
|}
 
|}
<span style="color: Red">'''UWAGA! Sygnał RADIOSTOP należy używać tylko w przypadku bezpośredniego zagrożenia zderzeniem! Nieuzasadnione użycie radiostopu jak i nadużywanie wywołania selektywnego jest karane banem!'''</span>
+
<span style="color: Red">'''Sygnał alarmowy A1r podawany jest w przypadku zaistnienia nagłego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu na linii kolejowej wyposażonej w sieć radiołączności pociągowej. Nieuzasadnione użycie sygnału "Alarm" jak i nadużywanie wywołania selektywnego jest karane banem!'''</span>
 +
 
 +
<!--T:124-->
 +
'''''INFO:''' Bindy można zmieniać zależnie od własnych potrzeb. Więcej o [[Special:MyLanguage/Konfigurowanie bindów|konfigurowaniu bindów]].''
 +
 
 +
<!--T:125-->
 +
----
 +
 
 +
 
 +
== Lokomotywa [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pafawag_4E/HCP_303E EU07] == <!--T:126-->
 +
 
 +
 
 +
==== Uruchomienie ==== <!--T:127-->
 +
 
 +
<!--T:128-->
 +
[[Plik:DSC03931.JPG|thumb|left|Mierniki elektryczne, od lewej: amperomierz i woltomierz NN, amperomierze WN i woltomierz WN]][[Plik:DSC04318.JPG|thumb|left|Bezpieczniki NN pod pulpitem. W kabinie A znajduje się również Wyłącznik samoczynny baterii]]
 +
[[Plik:DSC03926.JPG|thumb|right|Stan pulpitu uruchomionej lokomotywy z popełnionym przewodem głównym i wyluzowanymi cylindrami hamulcowymi]]
 +
Uruchomienie lokomotywy należy rozpocząć od załączenia wyłącznika rozrządu, z której kabiny będzie dokonywany rozruch. Następnie załączyć wyłącznik baterii pod pulpitem w kabinie "A" i wybrać kierunek jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego. Załączą się generatory SHP i CA, aby je "skasować" należy nacisnąć przycisk czujności (SHP). Sprawdzamy napięcie baterii akumulatorów za pomocą woltomierza NN na pulpicie (minimum 65-70V), oraz na manometrze ciśnienie w zbiorniku głównym (minimum 4,5bar).
 +
 
 +
<!--T:129-->
 +
Jeśli w zbiorniku głównym nie ma ciśnienia, lub jest poniżej 4,5bara, należy na ramie pneumatycznej B zawór trójdrożny sprężarki pantografów przestawić z położenia "Rozrząd" w położenie "Sprężarka pantografów". Spowoduje to odcięcie układu rozrządu lokomotywy po stronie pneumatycznej, gdzie powietrze przez sprężarkę pantografów będzie podawane tylko na układy pantografów i wyłącznika szybkiego. Następnie załączyć sprężarkę pantografów wyłącznikiem dźwigienkowym na szafie NN B i odczekać, aż na jej manometrze ciśnione wzrośnie do 4-5bar.
 +
 
 +
<!--T:130-->
 +
Jeśli te czynności zostały spełnione, należy wyłącznikiem na pulpicie podnieść odbierak prądu. Odczekujemy, aż pantograf dojdzie do sieci, nastąpi załączenie przekaźnika PZN oraz pojawi się wartość napięcia w sieci trakcyjnej na woltomierzu WN. Do poprawnej pracy lokomotywy wartość napięcia w sieci trakcyjnej powinna wynosić najmniej 2kV, a najwięcej 3,6kV.
 +
 
 +
<!--T:131-->
 +
Przed pierwszym załączeniem Wyłącznika Szybkiego (WS), należy dokonać odblokowania (przy wybranym kierunku jazdy) przekaźników nadmiarowych przetwornic, ogrzewania pociągu i przekaźnika różnicowego uzależnionych od podtrzymania WS'a. Zamknięcie WS jest uzależnione od styków pomocniczych w/w przekaźników. Następnie naciskamy przycisk załączenia Wyłącznika Szybkiego, aż do zaświecenia się kontrolki "Wyłącznik Szybki". Jeśli uruchomienie lokomotywy odbywało się z wykorzystaniem sprężarki pantografów, w momencie załączenia wyłącznika szybkiego, styk bierny na drabince WS'a przerywa obwód stycznika sprężarki pantografów i tym samym wyłącza sprężarkę. Jeśli nie wyłączyliśmy jej wcześniej za pomocą wyłącznika dźwigienkowego.
 +
 
 +
<!--T:132-->
 +
Po załączeniu Wyłącznika Szybkiego załączamy przetwornice wyłącznikiem na pulpicie. Sprawdzamy stan ładowania baterii akumulatorów za pomocą mierników NN. Załączamy sprężarki główne i popełniamy zbiorniki główne. Jeśli uruchomienie lokomotywy odbywało się z wykorzystaniem sprężarki pantografów, odczekujemy, aż wartość ciśnienia w zbiornika głównych osiągnie najmniej 5bar, następnie wyłączamy sprężarki, przetwornice i wyłącznik szybki. Udajemy się do ramy pneumatycznej B, przestawiamy zawór trójdrożny w położenie "Rozrząd", wyłączamy wyłącznik dźwigienkowy sprężarki pantografów, jeśli wcześniej nie był wyłączony. Wracamy do kabiny, ponownie załączamy wyłącznik szybki, przetwornice i sprężarki i popełniamy zbiorniki do wartości 8bar.
 +
 
 +
<!--T:133-->
 +
Ustawić kran maszynisty w położeniu "Jazda" i popełnić przewód główny do wartości 5bar.
 +
 
 +
<!--T:134-->
 +
'''''W nowej wersji symulatora (091p2) stan elektrowozu do startu na zimno jest uproszczony ze względu na brak maszynowni. Pominięta została procedura z uruchamianiem sprężarki pantografów oraz przestawiania zaworu trójdrożnego. Po uruchomieniu symulatora elektrowóz z możliwością uruchomienia od zera ma już odpowiednie ciśnienie w układzie pomocniczym do podniesienia odbieraków prądu i załączeniu wyłącznika szybkiego.'''''
 +
----
 +
 
  
'''''INFO:''' Bindy można zmieniać zależnie od własnych potrzeb. Więcej o [[Konfigurowanie bindów|konfigurowaniu bindów]].''
+
==== Rozruch ==== <!--T:135-->
  
== Sterowanie (treść jest aktualna, screeny zostaną zaktualizowane później) ==
+
<!--T:136-->
W tym rozdziale dowiesz się, jak sterować w symulatorze.
+
[[Plik:DSC03976.JPG|thumb|right|Zapalona kontrolka jazdy na oporach rozruchowych]]
 +
[[Plik:DSC03989.JPG|thumb|left|Koło wału nastawnika jazdy, rączka wału nastawnika bocznikowania i gniazdo z kluczem nastawnika kierunkowego]]
 +
[[Plik:DSC03963.JPG|200px|thumb|right|Jazda na układzie równoległym, pracują oba amperomierze]]
 +
Przed dokonaniem rozruchu należy sprawdzić, czy przewód główny jest popełniony, cylinder hamulcowy wyluzowany, układ rozrządu przygotowany do sterowania (świecąca kontrolka styczników liniowych na 303E, na starych 4E kontrolki styczników liniowych, jazdy na oporach i wentylatorów oporów rozruchowych).
 +
Aby ruszyć, należy za pomocą koła nastawnika jazdy ustawić na '''pierwszą pozycję''' oporową (przesunąć pasek z lewej strony o jedną pozycję lub raz nacisnąć '''''+'''''). Zapali się kontrolka jazdy na oporach rozruchowych, a zgaśnie kontrolka styczników liniowych. Świadczy to o tym, że zamknęły się styczniki liniowe i powinien pojawić się prąd w obwodzie głównym (Amperomierz WN-1). Stopniowo każda kolejna pozycja nastawnika jazdy powoduje zamykanie się kolejnych styczników oporowych i tym samym zwiększa prąd w obwodzie silników trakcyjnych.
  
=== Elektryczny zespół trakcyjny typu [https://pl.wikipedia.org/wiki/Newag_Impuls Newag Impuls] ===
+
<!--T:137-->
Sterowanie jednostkami 31WE, 36WE, 36WEa, 37WE oraz 45WE odbywa się poprzez przyciski klawiatury '''''+''''' (przyspieszanie) i '''''-''''' (hamowanie) lub poprzez przesuwanie suwaka z lewej strony ekranu (im wyżej tym szybciej pociąg będzie przyspieszał, im niżej tym silniej hamował). ''Zero (0)'' na pasku oznacza wybieg - pociąg nie hamuje ani nie przyspiesza.
+
'''UWAGA!'''  
[[Plik:impuls.PNG|500px|thumb|right|'''1''' - kontrolki CA i SHP; '''2''' - sterowanie lewymi drzwiami; '''3''' - sterownie prawymi drzwiami; '''4''' - prędkościomierz; '''5''' - przycisk zmiany kabiny; '''6''' - suwak sterowania; '''7''' - okienko czatu; '''8''' - ocena dyżurnego stacji]]
+
*Zbyt szybkie przestawienie koła nastawnika jazdy na kolejne pozycje spowoduje nie zamknięcie styczników liniowych. Należy na pierwszej pozycji jazdy odczekać, aż zamkną się styczniki liniowe, dopiero potem można kontynuować rozruch.
==== Hamowanie awaryjne ====
+
*Podczas rozruchu na pozycjach oporowych, oporniki rozruchowe nagrzewają się i zbyt długa jazda "na oporach" może doprowadzić do ich spalenia. Zatem rozruch należy dokonywać w taki sposób, aby w miarę możliwości jak najkrócej prowadzić jazdę na pozycjach oporowych i dążyć do pozycji bezoporowych (kontrolka "jazda na oporach" gaśnie).
Hamowanie awaryjne w tych EZT odbywa się poprzez przesunięcie suwaka z lewej strony ekranu w pozycję '''''E''''' (na sam dół).
+
*Pozycje nastawnika jazdy 28 i 43, są pozycjami bezoporowymi i nie ma ograniczeń czasowych utrzymywania tych pozycji.
==== Zmiana kabiny ====
+
*Na pozycjach bezoporowych w celu zwiększenia prądu na silnikach trakcyjnych można użyć tzw. "bocznikowania" za pomocą rączki nastawnika bocznikowania. Bocznikowanie, czyli osłabienie wzbudzenia biegunów głównych silników trakcyjnych, inaczej bocznikowaniem uzwojeń. Możliwe jest sześciostopniowe osłabienie wzbudzenia i im wyższa pozycja rączki nastawnika bocznikowania tym większe osłabienie wzbudzenia (większy prąd na silnikach).
Zmiana kabiny (tzw. zmiana czoła) odbywa się po uzyskaniu polecenia od dyżurnego ruchu. <br />
 
Aby zmienić kabinę, należy nacisnąć przycisk '''''Cab<->''''' w prawym dolnym rogu ekranu.
 
==== CA i SHP ====
 
'''CA''' (czuwak aktywny) i '''SHP''' (samoczynne hamowanie pociągu) to urządzenia kontrolujące czujność maszynisty. Polegają na uruchomieniu migania kontrolki (w przypadku CA) lub ciągłego świecenia kontrolki (w przypadku SHP) na pulpicie maszynisty. Aby zbić CA lub SHP, maszynista musi wcisnąć odpowiedni przycisk (spację). Jeśli tego nie zrobi w przeciągu 3 sekund, uruchomi się buczek. Jeśli podczas kolejnych 2 sekund maszynista nie wykaże czujności, pociąg rozpocznie hamowanie awaryjne (nagłe).
 
  
 +
<!--T:138-->
 +
Z racji tego, iż lokomotywa EU07 posiada cztery silniki trakcyjne zastosowano dwa układy ich połączeń.
 +
*Szeregowy - (poz. 1-28), wszystkie silniki połączone w szereg co powoduje spadek napięcia i na silnik przypada 750V.
 +
*Równoległy - (poz. 29-43), dwie gałęzie równolegle po dwa silniki w szeregu każdy, co powoduje spadek napięcia i na silnik przypada 1,5kV.
 
----
 
----
  
=== Lokomotywy serii [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pafawag_4E/HCP_303E EU07] ===
 
W symulatorze dostępne są aktualnie 4 lokomotywy serii EU07: EU07-524, EU07-516, EU07-424 oraz EU07-334 (VIP). Przyspieszanie w w/w lokomotywach odbywa się poprzez 43-pozycyjny nastawnik jazdy [[Plik:Opory.png|thumb|right|Zapalona kontrolka jazdy na oporach rozruchowych]] (duży suwak z lewej strony ekranu), natomiast hamowanie poprzez hamulec zespolony (duży suwak z prawej strony ekranu).
 
==== Przyspieszanie ====
 
Aby ruszyć, należy ustawić '''pierwszą pozycję''' na nastawniku jazdy (przesunąć pasek z lewej strony o jedną pozycję lub raz nacisnąć '''''+'''''). Zapali się kontrolka jazdy na '''oporach rozruchowych''', a pociąg zacznie ruszać. Stopniowo można ustawiać kolejne pozycje nastawnika.
 
  
'''UWAGA!''' Nie można ustawiać od razu drugiej lub wyższej pozycji na nastawniku, ponieważ wówczas pociąg nie ruszy (nie zostaną zamknięte styczniki liniowe oraz mostkowe).
+
==== Zabezpieczenia obwodów głównych i pomocniczych ==== <!--T:139-->
  
'''''INFO:''' W rzeczywistości bardzo niezalecana jest długa jazda na oporach rozruchowych, gdyż może ona doprowadzić do ich spalenia. Aby tego uniknąć, należy jak najszybciej ustawić nastawnik w jednej z pozycji bezoporowych (21 lub 43 pozycja) i następnie w celu przyspieszania używać [[#Bocznikowanie|bocznikowania]].'' Gdy nastawnik jest w pozycji bezoporowej, żółta kontrolka gaśnie.
 
===== Przekaźnik nadmiarowy =====
 
[[Plik:Nadmiarowy.png|thumb|right|'''1''' - zapalona kontrolka przekaźnika nadmiarowego; '''2''' - amperomierze; '''3''' - dźwignia bocznika; '''4''' - nastawnik jazdy; '''5''' - [[#Zmiana_kierunku_jazdy|nastawnik kierunkowy]]]]
 
Podczas ustawiania na nastawniku jazdy kolejnych pozycji należy uważać, aby nie nie przekroczyć 600 A na amperomierzu. Gdy ta wartość zostanie przekroczona, zadziała '''przekaźnik nadmiarowy''' i dopływ prądu do silników zostanie odcięty. Zostanie to zasygnalizowane niebieską kontrolką na pulpicie, a lokomotywa zacznie powoli zwalniać. Aby móc z powrotem przyspieszyć pociągiem, należy odblokować przekaźnik nadmiarowy. W tym celu trzeba ustawić nastawnik "na zero" i nacisnąć klawisz '''''n'''''. Teraz możemy znowu używać nastawnika.
 
===== Bocznikowanie =====
 
Bocznikowanie to sposób przyspieszania. Działa, gdy nastawnik jest ustawiony w pozycjach bezoporowych.
 
  
W EU07 dźwignia bocznika umieszczona jest pod nastawnikiem jazdy. Operuje się nią poprzez klawisze: '''''*''''' i '''''/''''' lub poprzez drugi suwak (licząc od lewej strony).
+
===== Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych ===== <!--T:140-->
==== Hamowanie ====
 
Hamulec zespolony (pociągowy) działa na wszystkie wagony i lokomotywy w pociągu gracza. Jego zawór znajduje się na prawo od nastawnika jazdy. Hamulec zespolony ma 9 pozycji:
 
* '''''C''''' - pozycja odcięcia (w symulatorze używana przy [[#Odłączanie wagonów|odłączaniu wagonów]])
 
* '''''R''''' - pozycja luzowania
 
* '''''N''''' - pozycja neutralna
 
* '''''1''''' do '''''5''''' - pozycje stopniowego hamowania służbowego
 
* <span style="color: Red">'''''E'''''</span> - [[#Hamowanie awaryjne 2|hamowanie awaryjne (nagłe)]]
 
Hamulcem tym można sterować poprzez pasek znajdujący się z prawej strony ekranu, lub poprzez klawisze '''''9''''' (pozycja w górę) i '''''3''''' (pozycja w dół) na klawiaturze numerycznej.
 
[[Plik:Hamulce.png|thumb|left|'''1''' - manometr cylindra hamulcowego; '''2''' - manometr przewodu głównego; '''3''' - manometr zbiornika głównego; '''4''' - zawór hamulca zespolonego (pociągowego); '''5''' - zawór [[#Hamulec pomocniczy|hamulca pomocniczego]]]]
 
===== Hamowanie awaryjne =====
 
Hamowanie awaryjne (nagłe) w lokomotywach serii EU07 odbywa się poprzez przeciągnięcie paska z prawej strony ekranu na sam dół (w pozycję '''''E''''') lub poprzez naciśnięcie przycisku '''''0''''' na klawiaturze numerycznej.
 
===== Luzowanie =====
 
Czasami zachodzi potrzeba szybszego odluzowania hamulca i samo ustawienie go w pozycję '''''R''''' nie wystarczy. Należy wówczas użyć dodatkowo '''odluźniacza hamulca'''. W tym celu należy nacisnąć zielony przycisk odluźniacza, znajdujący się na pulpicie, pod kontrolką jazdy na oporach rozruchowych lub nacisnąć przycisk '''''Rel''''' w prawym dolnym rogu ekranu. W symulatorze są również sytuacje, w których użycie odluźniacza jest niezbędne do kontynuowania jazdy. Jest to:
 
* Użycie hamulca awaryjnego (nagłego)
 
* Użycie [[#Bindy|RADIOSTOPU]]
 
W w/w sytuacjach należy ustawić hamulec w pozycji '''''R''''' oraz używać odluźniacza aż do pełnego odluzowania hamulca pociągowego.
 
===== Hamulec pomocniczy =====
 
Hamulec pomocniczy działa tylko na lokomotywę. W praktyce wykorzystywany jest głównie podczas jazdy luzem (ponieważ reaguje znacznie szybciej) i podczas postoju w peronach. W symulatorze sterownie hamulcem pomocniczym odbywa się poprzez drugi suwak (licząc od prawej strony) lub poprzez klawisze '''''7''''' (łagodniejsze hamowanie) i '''''1''''' (mocniejsze hamowanie) na klawiaturze numerycznej.
 
==== Przełączniki w kabinie ====
 
[[Plik:Kabina.png|thumb|right|'''1''' - przetwornica główna; '''2''' - sprężarka; '''3''' - pantograf przedni; '''4''' - pantograf tylni; '''5''' - [[#Oświetlenie lokomotywy|oświetlenie lokomotywy]]; '''6''' - syrena (dostępna również pod klawiszem '''''h'''''); '''7''' - [[#Luzowanie|odluźniacz hamulca]]]]
 
W kabinie dostępnych jest kilka interaktywnych przełączników. Zostały one opisane na obrazku obok.
 
===== Oświetlenie lokomotywy =====
 
Maszynista powinien pamiętać o stosownym oświetleniu swojej lokomotywy. Do sterowania oświetleniem służą trzy czarne pokrętła (zaznaczone na obrazku cyfrą '''''5'''''). Lewe pokrętło steruje lewym reflektorem, prawe pokrętło prawym reflektorem, a środkowe - górnym. Jeśli pokrętło jest ustawione w lewo, to reflektor świeci się na czerwono. Ustawienie pokrętła w prawo spowoduje, że reflektor zaświeci się białym światłem. Położenie środkowe - reflektor jest wyłączony. [http://kolej.krb.com.pl/e1/poc.htm Oświetlenie lokomotywy musi być zgodne z przepisami kolejowymi!]
 
  
==== Zmiana kierunku jazdy ====
+
<!--T:141-->
W celu zmiany kierunku jazdy należy zatrzymać lokomotywę, ustawić nastawnik jazdy "na zero" i zmienić kierunek na nastawniku kierunkowym (poprzez przyciski '''''Page Up''''' i '''''Page Down'''''). Teraz możemy kontynuować jazdę w zadanym kierunku.
+
[[Plik:DSC03956.JPG|200px|thumb|left|Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych]][[Plik:DSC03977.JPG|200px|thumb|right|Załączony wysoki rozruch]]
==== Zmiana kabiny ====
+
Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych służy do zabezpieczenia obwodów silników przed zbyt wysokim natężeniem prądu. Na lokomotywie są zastosowane trzy przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych, po jednym na każdą gałąź nastawione na wartość 600A, oraz jeden do obwodu szeregowego nastawiony na wartość 750A.
Aby zmienić kabinę lokomotywy, należy zatrzymać lokomotywę, ustawić na nastawniku kierunkowym pozycję neutralną (poprzez przyciski '''''Page Up''''' i '''''Page Down''''') i nacisnąć przycisk '''''Cab<->'''''.
 
==== Sprzęgi ====
 
Symulator Train Driver 2 umożliwia podłączanie i odłączanie wagonów od składu gracza.
 
===== Podłączanie wagonów =====
 
Aby podłączyć się do wagonów, należy ostrożnie podjechać do nich z prędkością ok. 3 km/h. Gdy nastąpi dotknięcie zderzaków, należy ustawić na nastawniku jazdy pierwszą pozycję (w celu dociśnięcia) i [[#Opuszczanie kabiny maszynisty|wyjść z lokomotywy]], a następnie nacisnąć lewym przyciskiem myszy na sprzęg pomiędzy wagonami. Można również poprosić inną osobę (np. dyżurnego) o połączenie wagonów. Po tej czynności należy wrócić do kabiny i ustawić nastawnik jazdy "na zero" - pociąg jest już złączony.
 
===== Odłączanie wagonów =====
 
Aby odłączyć wagony, należy zatrzymać pociąg, a następnie zahamować go (ustawić hamulec w [[#Hamowanie awaryjne 2|pozycję '''''E''''']]). Gdy powietrze ucieknie z przewodu (manometr przewodu głównego pokaże 0), należy ustawić hamulec w [[#Hamowanie|pozycję odcięcia ('''''C''''')]], a następnie użyć [[#Luzowanie|odluźniacza]]. W tym samym czasie należy ustawić nastawnik kierunkowy tak, aby możliwe było dociśnięcie do wagonów, a następnie ustawić nastawnik jazdy na pierwszą pozycję. Po wykonaniu tych czynności należy [[#Opuszczanie kabiny maszynisty|wyjść z lokomotywy]], przejść do wybranego sprzęgu i nacisnąć na niego lewym przyciskiem myszy.
 
  
'''UWAGA!''' Niezwykle ważne jest zahamowanie pociągu przed rozłączeniem wagonów!
+
<!--T:142-->
[[Plik:Czuwak.png|thumb|left|Migająca kontrolka czuwaka w lokomotywie EU07.]]
+
W momencie zadziałania przekaźnika zostają otwarte styczniki liniowe i tym samym otwarty obwód główny. Aby móc kontynuować rozruch, należy kołem nastawnika jazdy zejść na pozycję "0", odblokować przekaźnik naciskając przycisk "Odblok. przekaźnika nadmiarowego i różnicowego"('''n'''), po czym można ponowić rozruch. Zadziałanie przekaźnika nie wpływa na stan Wyłącznika szybkiego.
==== CA i SHP ====
 
[[#CA_i_SHP|CA i SHP w lokomotywach EU07 działają analogicznie jak w EZT typu Newag Impuls.]]
 
  
 +
<!--T:143-->
 +
W razie zaistnienia potrzeby można zablokować przekaźnik nadmiarowy o wartości 600A za pomocą tzw. "Wysoki rozruch". Przestawienie przełącznika pakietowego "Zakres prądu" na Wysoki blokujemy przekaźnik (600A), a pozostaje przekaźnik o wartości 750A. Wysoki rozruch, stosuje się tylko na układzie szeregowym.
 
----
 
----
  
=== Pozostałe sterowanie ===
+
===== Przekaźnik różnicowy ===== <!--T:144-->
==== Opuszczanie kabiny maszynisty ====
 
Aby opuścić kabinę maszynisty, należy wcisnąć klawisz F11. Chodzenie odbywa się poprzez klawisze W, S, A, D oraz Shift (bieg).
 
==== Kamera ====
 
Za obracanie kamery odpowiada prawy przycisk myszy. Aby przemieścić kamerę wzdłuż kabiny lub wyjrzeć za okno, należy przytrzymać środkowy przycisk myszy (tzw. rolka/kółko).
 
  
 +
<!--T:145-->
 +
[[Plik:DSC04006.JPG|200px|thumb|left|Zadziałanie przekaźnika różnicowego]]
 +
Przekaźnik różnicowy służy do zabezpieczenia obwodu głównego lokomotywy przed zwarciami lub upływnościami doziemnymi.
  
== Przepisy kolejowe - Sygnalizacja (E1)(w budowie) ==
+
<!--T:146-->
''"W tym rozdziale dowiesz się o podstawowych przepisach kolejowych nawet, jeśli nie miałeś wcześniej z nimi styczności."''
+
Przekaźnik różnicowy składa się z dwóch cewek które są włączone w obwód główny z czego jedna jest włączona za Wyłącznikiem szybkim, a druga w przewodzie uszyniającym obwód główny. Podczas normalnej pracy obwodu głównego przez obie cewki płynie taki sam prąd, zatem strumienie magnetyczne, wytworzone przez dwie takie same cewki, nawinięte przeciwsobnie, znoszą się wzajemnie. Wskutek zwarcia lub upływności do ziemi w części obwodu głównego między cewkami przekaźnika, przez cewkę pierwszą od strony zasilania płynie prąd większy, niż przez drugą, gdyż druga cewka jest teraz bocznikowana w miejscu zwarcia doziemnego, co powoduje zakłócenie równowagi strumieni magnetycznych. Strumień wypadkowy (różnicowy) zaczyna oddziaływać na zworę i przy różnicy prądów nie większej niż 75A zwora zostaje przyciągnięta i zablokowana. Styki pomocnicze przekaźnika różnicowego otwierają się, co powoduje natychmiastowe wyłączenie Wyłącznika szybkiego i uzależnionych od niego innych łączników.
 +
----
  
=== Sygnalizatory przytorowe ===
 
Za pomocą sygnalizatorów, przekazuje się nakazy lub polecenia wykonania określonych czynności związanych z ruchem pociągów.
 
Na sieci PKP, są stosowane następujące urządzenia sygnalizacyjne:
 
* semafory
 
* tarcze ostrzegawcze semaforowe
 
* tarcze manewrowe
 
* sygnalizatory powtarzające
 
* sygnalizatory sygnału zastępczego
 
* tarcze ostrzegawcze przejazdowe
 
* tarcze rozrządowe
 
* tarcze zaporowe
 
  
'''Dodatkowe informacje z §3 instrukcji E1:'''
+
===== Przekaźniki nadmiarowe przetwornic i ogrzewania pociągu ===== <!--T:147-->
  
14. Pociąg zatrzymany przed semaforem wskazującym sygnał Sr1 lub S1 "Stój", nieoświetlonym lub wskazującym białe światło bądź sygnał wątpliwy, z wyjątkiem semafora odstępowego samoczynnego, może jechać dalej, żeli na semaforze ukaże się sygnał zezwalający lub sygnał zastępczy, albo na rozkaz pisemny, doręczony drużynie pociągowej lub przekazany za pomocą urządzeń łączności.
+
<!--T:148-->
 +
[[Plik:DSC03978.JPG|200px|thumb|right|Załączony stycznik grzania pociągu]][[Plik:DSC03959.JPG|200px|thumb|left|Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego przetwornicy i/lub ogrzewania pociągu]]
 +
*Przekaźniki nadmiarowe przetwornic zabezpieczają obwody silników przetwornic po stronie WN. Ponieważ przy rozruchu silnika przetwornicy jest pobierany prąd przewyższający nastawę przekaźnika, elektromagnes blokujący, który poprzez działanie przekaźnika czasowego blokuje działanie wyzwalacza na okres rozruchu silnika przetwornicy. Zadziałanie przekaźnika następuje gdy przekroczona zostanie nastawiona na wyzwalaczu wartość prądu w obwodzie silników przetwornic z wyjątkiem momentu rozruchu silników.
 +
*Przekaźnik nadmiarowy ogrzewania pociągu zabezpiecza obwód ogrzewania pociągu. Jego zadziałanie następuje gdy przekroczona zostanie nastawiona na wyzwalaczu wartość prądu w obwodzie ogrzewania pociągu.  
  
15. Pociąg zatrzymany wskutek braku semafora kształtowego lub świetlnego na miejscu, na którym poprzednio się znajdował, jak również pociąg zatrzymany przed sygnałem D1 "Stój" na przenośnej tarczy zatrzymania ustawionej w miejscu brakującego semafora może jechać na rozkaz pisemny, doręczony drużynie pociągowej lub przekazany za pomocą urządzeń łączności.
+
<!--T:149-->
 +
W przypadku zadziałania przekaźnika nadmiarowego przetwornicy, lub ogrzewania pociągu zostaje natychmiast wyłączony Wyłącznik szybki.
 +
----
  
16. Pociąg zatrzymany przed semaforem odstępowym samoczynnym wskazującym sygnał S1 "stój", jeżeli nie ukaże się sygnał zezwalający na jazdę, powinien jechać dalej z prędkością nieprzekraczającą 20km/h, o ile nie ma widocznej przeszkody do jazdy. Prędkość pociągu należy tak regulować, aby można było w każdej chwili zatrzymać pociąg w przypadku zauważenia przeszkody. Jazda pociągu z ostrożnością obowiązuje do czasu minięcia przez czoło pociągu semafora wskazującego sygnał zezwalający na jazdę.
 
  
17. Sygnał Sr1 lub S1 "Stój" na semaforze odnosi się zarówno do pociągów, jak i do manewrów i oznacza zakaz przejechania semafora wskazującego taki sygnał.
+
===== Przekaźnik nadmiarowy i zanikowo-prądowy wentylatorów oporów rozruchowych ===== <!--T:150-->
  
18. Manewrujący tabor kolejowy może minąć sygnał Sr1 lub S1 "Stój" na semaforze wówczas, gdy uprawniony pracownik wyda polecenie na minięcie tego sygnału i poda sygnał Rm1 "Do mnie" lub Rm2 "Ode mnie".
+
<!--T:151-->
 +
[[Plik:DSC03974.JPG|200px|thumb|right|Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego wentylatorów oporów rozruchowych lub niezamknięty przekaźnik zanikowo-prądowy]]
 +
Przekaźnik nadmiarowy silników wentylatorów oporów rozruchowych służy do zabezpieczenia silników przed zbyt wysokim natężeniem w obwodzie silnika.
  
19. Sygnał zezwalający na semaforze oznacza zakaz manewrowania na drodze przebiegu pociągu, również sygnał zastępczy oznacza zakaz manewrowania na drodze przebiegu pociągu.
+
<!--T:152-->
 +
Przekaźnik zanikowo-prądowy wentylatorów oporów rozruchowych służy do informowania maszynisty o zatrzymaniu silników wentylatorów. Stan taki powoduje zamknięcie obwodu kontrolek sygnalizacyjnych na pulpitach i ich świecenie.
 
----
 
----
  
==== Semafor ====
+
===== Przekaźnik nadmiarowy sprężarki ===== <!--T:153-->
Jest to sygnalizator pociągowy do sterowania ruchem kolejowych przekazującym w sposób wizualny sygnały, zabraniające lub zezwalające na jazdę.
+
 
 +
<!--T:154-->
 +
[[Plik:DSC03965.JPG|200px|thumb|left|Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego sprężarki]]
 +
Przekaźnik nadmiarowy sprężarki zabezpiecza obwód silnika sprężarki przed zbyt dużym natężeniem prądu.
  
*Półsamoczynny:
+
<!--T:155-->
[[Plik:Wyjazdowe.JPG|200px|thumb|left|Semafory półsamoczynne ze wskaźnikiem W24 i W21]]
+
Na elektrowozach EU07 i pochodnych, silniki sprężarek głównych pracują na napięciu 110V, istotne jest, aby przed ich załączeniem odczekać do momentu pełnego rozpędzenia wirników przetwornic. W przeciwnym wypadku, jeśli przetwornice nie osiągną znamionowej prędkości obrotowej, załączenie sprężarek spowoduje zadziałanie przekaźników nadmiarowych.
[[Plik:SemS10.JPG|200px|thumb|right|Semafor półsamoczynny nadający sygnał S10]]
 
Słup semafora półsamoczynnego jest malowany w czerwono-białe pasy. Sygnałem zasadniczym jest sygnał S1 - "Stój". Semafor jest obsługiwany przez uprawniony personel kolejowy z nastawni. Cząstka nazwy samoczynny odnosi się do sposobu osłony. Po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę, mijający tabor najeżdża na odpowiednią aparaturę torową zwierając tym samym oba toki szyn zestawem kołowym, co powoduje powstanie sygnału zajętości odcinka na urządzeniach przekaźnikowych i automatycznie semafor osłania się sygnałem S1. Semafory na posterunkach ruchu należy oznaczać kolejnymi dużymi literami alfabetu (bez konieczności oznaczania prędkości) zgodnie z kierunkiem wzrostu kilometrażu linii od strony lewej do prawej patrząc w kierunku sygnalizacji. Dla semaforów wyjazdowych, drogowskazowych i wyjątkowo wjazdowych oznaczenie literowe może być uzupełnione numerem toru przy którym stoi dany semafor. W przypadku gdy semafor służy do podawania sygnału zezwalającego na jazdę manewrową "Ms2" to pod tabliczką z nazwą semafora umieszcza się dodatkową tabliczkę z literą "m" (wyjątek stanowią semafory wjazdowe, na których z zasady nie podaje się sygnałów dla manewrów).
 
 
----
 
----
  
*Samoczynny (SBL - Samoczynna Blokada Liniowa):
+
 
Słup semafora samoczynnego jest malowany na biało, są stosowane na szlakach pomiędzy posterunkami zapowiadawczymi w celu zwiększenia przepustowości szlaku i podzielenia go na "odstępy". Semafory tego typu są obsługiwane za pomocą urządzeń SRK. Sygnałem zasadniczym semafora samoczynnego jest sygnał S2 - "Jazda z największą dozwoloną prędkością", w ten sposób informuje, że odstęp za semaforem jest wolny. Wyjątkiem jest ostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W18, na którym sygnał zasadniczy jest S5, oraz w przypadku czterostawnej blokady przedostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W1, na którym sygnał zasadniczy jest sygnał S3. Semafory samoczynne SBL należy oznaczać liczbą odpowiadającą kilometrowi i hektometrowi linii kolejowej, w którym semafor jest umieszczony. Dla semafora przy torze nieparzystym ostatnią cyfrą w liczbie jest najbliższy hektometr nieparzysty (patrząc w kierunku jazdy), a dla semaforów przy torze parzystym – hektometr parzysty, dotyczy również oznaczania semaforów samoczynnych na linii jednotorowej.
+
===== Przekaźnik przeciwpoślizgowy ===== <!--T:156-->
Na liniach wyposażonych w Samoczynną Blokadę Liniową dwukierunkową numery semaforów dla jazd kierunku niewłaściwego należy uzupełnić przez dodanie na końcu litery "N".
+
 
Na liniach wielotorowych, dla powiązania semaforów z linią, do której się odnoszą semafory, w oznaczeniu jak wyżej należy dopisać oznacznik literowy wyróżniający daną linię. Podmiejską literą "P" i dalekobieżną literą "D".
+
<!--T:157-->
*Blokada SBL w zależności od potrzeb, natężenia ruchu może być dwu, trzy lub czterostawna:
+
[[Plik:DSC03982.JPG|200px|thumb|right|Zadziałanie przekaźnika przeciwpoślizgowego]]
*Dwustawna: semafor może podać sygnały S1 oraz S2.
+
Przekaźnik sygnalizacji poślizgu służy do włączenia sygnalizacji świetlnej, która informuje maszynistę o wystąpieniu poślizgu zestawu kołowego i wzroście prędkości napędzającego go silnika trakcyjnego wskutek utraty przyczepności zestawu.
*Trzystawna: semafor może podać sygnały S1, S2 i S5.
 
*Czterostawna: semafor może podać sygnały: S1, S2, S3 i S5.
 
*Wyjątek stanowi ostatni semafor SBL ze wskaźnikiem W18, który działa dodatkowo jako tarcza ostrzegawcza przed semaforem wjazdowym i może także podać sygnał S4.
 
 
----
 
----
  
Semafory ze względu na miejsce ustawienia oraz funkcję na posterunku ruchu dzielą się na:
+
===== Wyłącznik szybki ===== <!--T:158-->
*Wjazdowe - zezwalają na wjazd do stacji, mijanki, posterunku odgałęźnego i bocznicowego. Określają granice posterunku.
+
 
*Wyjazdowe (w tym wyjazdowe grupowe) - stosuje się do sygnalizowania wyjazdu z torów stacyjnych na szlak.
+
<!--T:159-->
*Drogowskazowe - stosowane pomiędzy semaforem wjazdowym, a wyjazdowym w celu bliższego określenia drogi przebiegu. Najczęściej wyjazdu z jednej grupy torów na drugą w stacji.
+
[[Plik:DSC04007.JPG|200px|thumb|left|Załączony Wyłącznik Szybki]]
*Odstępowe (półsamoczynne i samoczynne) - Dla zwiększenia przepustowości szlaku, można podzielić go na odstępy za pomocą posterunków odstępowych (półsamoczynne) i SBL (samoczynne).
+
Wyłącznik szybki stanowi podstawowe zabezpieczenie w obwodach wysokiego napięcia lokomotywy. Wyłącznik chroni obwody WN przed zwarciami i przeciążeniami, nie zabezpiecza jednak obwodów przed przepływem prądu zwrotnego, gdyż jest wyłącznikiem typu spolaryzowanego.
*Osłonne - stosuje się na szlaku dla osłony miejsca skrzyżowania w jednym poziomie dwóch linii kolejowych, linii kolejowej z linią innego transportu szynowego, mostu zwodzonego lub osłony innego miejsca w celu zachowania bezpieczeństwa ruchu.
+
 
----
+
<!--T:160-->
===== Sygnały nadawane przez semafory =====
+
Do zamknięcia wyłącznika jest konieczne zamknięcie obwodu cewki trzymającej 110V. Powoduje to wytworzenie strumienia magnetycznego w rdzeniu, który z uwagi na zbyt dużą szczelinę nie ma siły na pokonanie oporu sprężyny wyłączającej i przyciągnięcie kotwicy przymocowanej do dźwigni styku ruchomego. Po zamknięciu obwodu cewki zaworu elektropneumatycznego następuje napełnienie powietrzem cylindra napędu. Tłok uruchamia dźwignię styku ruchomego, zbliżając kotwicę do rdzenia cewki trzymającej. Następuje wówczas przechwycenie kotwicy. W tej przejściowej pozycji styki wyłącznika nie są jeszcze zamknięte. Zamknięcie następuje po przerwaniu obwodu zasilania cewki zaworu elektropneumatycznego, w wyniku czego powietrze z cylindra napędu uchodzi do atmosfery i cylinder zostaje odcięty od zasilania. Dźwignia włączająca powraca do położenia wyjściowego, pod wpływem sprężyn i własnego ciężaru. Strumień cewki trzymającej utrzymuje zworę sprzęgniętą z dźwignią styku ruchomego w położeniu przyciągniętym, a sprężyny powodują jednocześnie obrót ramienia styku ruchomego wokół osi i zamknięcie styków głównych wyłącznika, w wyniku czego następuje przełączenie styków łącznika pomocniczego.
====== Świetlne ======
+
*Wyłączenie - Otwarcie wyłącznika może nastąpić samoczynnie, bezpośrednio przez wyzwalacz nadmiarowo-prądowy spolaryzowany lub pośrednio wskutek zadziałania przekaźników zabezpieczających obwody lokomotywy, które przerywają zasilanie cewki trzymającej, lub w sposób zamierzony przez obsługę. Wyłączenie zamierzone polega również na przerwaniu obwodu zasilającego cewkę trzymającą.
 +
*Wyłączenie samoczynne - Za pomocą wyzwalacza następuje wówczas, gdy natężenie prądu płynącego przez wyłącznik i zarazem przez cewkę wyzwalacza prądowego (1250A) spowoduje wytworzenie strumienia magnetycznego, który skompensuje strumień, wytworzony przez cewkę trzymającą. Następuje wtedy zwolnienie zwory przytrzymywanej przez rdzeń cewki trzymającej i w konsekwencji otwarcie styków wyłącznika wskutek działania sprężyn wyłączających. Strumień cewki wyzwalającej działa demagnesująco na strumień cewki trzymającej.
 
----
 
----
  
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=90% align=center class="wikitable"
+
 
 +
==== Hamowanie ==== <!--T:161-->
 +
 
 +
<!--T:162-->
 +
[[Plik:DSC03936.JPG|thumb|left|Zawór maszynisty FV4a i zawór dodatkowy FD1]][[Plik:DSC03929.JPG|thumb|right|Manometry od lewej: Cylinder hamulcowy, Przewód główny, Zbiornik główny. Stan manometrów obrazuje popełniony przewód główny i wyluzowaną lokomotywę]]
 +
Lokomotywa EU07 jest wyposażona w system hamulca typu Oerlikon.
 +
Hamulec zespolony (pociągowy) działa na wszystkie wagony i lokomotywy w pociągu gracza. Jego zawór znajduje się na prawo od nastawnika jazdy.
 +
Hamulcem tym można sterować poprzez pasek znajdujący się z prawej strony ekranu, lub poprzez klawisze '''''9''''' (pozycja w górę) i '''''3''''' (pozycja w dół) na klawiaturze numerycznej.
 +
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="7" width=100% align=center class="wikitable"
 
|+
 
|+
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez semafory świetlne dla jazdy pociągowej
+
! colspan="12" |Pozycje kranu hamulca zasadniczego (pociągowego) FV4a i dodatkowego FD1
 +
|-
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03946.JPG|300px]] <br /><br /> '''Odcięcie'''
 +
''Całkowite odcięcie zaworu od układu zasilania i układu hamulca. Pozycja ta jest wykorzystywana, gdy zawór nie jest wykorzystywany np w sytuacji, gdy lokomotywa jest nieczynna, lub aktywna jest druga kabina oraz w przypadku jazdy wielokrotnej, gdy z tej lokomotywy nie odbywa się sterowanie pociągiem''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03947.JPG|300px]] <br /><br /> '''Uderzeniowa/Fala'''
 +
''Przewód główny jest ładowany sprężonym powietrzem w postaci jednorazowego impulsu trwającego ok. 17 sekund. W ten sposób następuje wzrost ciśnienia w przewodzie głównym ponad wartość roboczą 5 bar w celu przesterowania zaworów rozrządczych na proces odhamowania. Po wspomnianym czasie wzrost ciśnienia stopniowo maleje. Oczywiście czas ładowania może być krótszy - wystarczy na krótszy czas ustawiać rękojeść na tej pozycji. Pozycja ładowania zwana jest też "popełnianiem uderzeniowym"''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03948.JPG|300px]] <br /><br /> '''Jazda'''
 +
''Układ hamulcowy jest w trybie neutralnym. W przewodzie głównym utrzymywana jest wartość nominalna ciśnienia 5 bar''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03949.JPG|300px]] <br /><br /> '''Hamowanie wstępne'''
 +
''Ciśnienie w przewodzie głównym jest obniżona o 0,4 bara''
 
|-
 
|-
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS1.png]] <br /><br /> '''S1'''
+
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03950.JPG|300px]] <br /><br /> '''Hamowanie pełne'''
'''"Stój"'''
+
''Ciśnienie w przewodzie głównym jest obniżone o 1,5 bara w stosunku do ciśnienia nominalnego i wynosi 3,5 bara''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03951.JPG|300px]] <br /><br /> '''Hamowanie pełne uzupełniające'''
 +
''Pozycje wykorzystuje się w przypadku, gdy skład pociągu był hamowany stopniowo, a podczas hamowania lokomotywa była luzowania przyciskiem odluźniacza. W tej pozycji ciśnienie w przewodzie głównym zostaje obniżone do wartości 2,9 bara co powoduje ponowne załączenie hamulca lokomotywy bez wywierania wpływu na zadane na poprzedniej pozycji hamowanie pełne składu pociągu''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC03952.JPG|300px]] <br /><br /> '''Hamowanie nagłe'''
 +
''Przewód główny zostaje odcięty od układu zasilania hamulców i jednocześnie zostaje z niego wypuszczone powietrze do atmosfery (tzw. połączenie przewodu głównego z atmosferą). W przewodzie głównym nie ma ciśnienia w wyniku czego zawory rozrządcze wpuszczają pełne ciśnienie ze zbiorników pomocniczych do cylindrów hamulcowych. Powoduje to wdrożenie maksymalnej siły hamowania. Tej pozycji używa się w przypadku niebezpieczeństwa, gdy występuje konieczność jak najszybszego zatrzymania pociągu''
 +
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:DSC04012.JPG|200px]] <br /><br /> '''Kran hamulca dodatkowego'''
 +
''Zawór ten ma skrajne położenia pomiędzy którymi stopniowanie hamowania i luzowania odbywa się płynnie. Obracanie rękojeści ku sobie powoduje bezpośrednie wtłoczenie sprężonego powietrza z układu zasilania (zbiornika głównego) do cylindrów hamulcowych. Sprężone powietrze z zaworu FD1 przechodzi przez podwójny zawór zwrotny, który odcina hamulec dodatkowy z drugiej kabiny, a następnie do podwójnych zaworów zwrotnych na obu wózkach lokomotywy. Po przesterowaniu tych zaworów i tym samym odcięciu cylindrów hamulcowych od układu hamulca zespolonego, powietrze dostaje się do cylindrów hamulcowych powodując hamowanie. Im rękojeść jest dalej obrócona tym ciśnienie w cylindrach jest większe, a więc zwiększa się siła hamowania lokomotywy. Obracanie rękojeści w kierunku "od siebie" powoduje wypuszczanie powietrza z cylindrów hamulcowych, co powoduje luzowanie hamulców lokomotywy. Przebieg powietrza przy luzowaniu jest odwrotny niż przy wyżej opisanym procesie hamowania: powietrze z cylindrów przesterowuje podwójne zawory zwrotne na wózkach łącząc ponownie cylindry z układem hamulca zespolonego. Następnie przesterowuje podwójny zawór odcinający zawór FD1 drugiej kabiny, a następnie powietrze wydostaje się do atmosfery przez użyty zawór hamulca dodatkowego FD1''
 +
|}
 +
----
 +
 
 +
===== Hamowanie awaryjne ===== <!--T:163-->
 +
 
 +
<!--T:164-->
 +
[[Plik:DSC03953.JPG|thumb|250px|left|Stan manometrów obrazuje hamowanie nagłe]]
 +
Hamowanie awaryjne (nagłe) w lokomotywach serii EU07 odbywa się poprzez przeciągnięcie paska z prawej strony ekranu na sam dół (w pozycję '''''E''''') lub poprzez naciśnięcie przycisku '''''0''''' na klawiaturze numerycznej.
 +
----
 +
 
 +
 
 +
===== Przełącznik hamulca ===== <!--T:165-->
 +
 
 +
<!--T:166-->
 +
[[Plik:DSC04013.JPG|thumb|right|Przełącznik pakietowy zmieniacza hamowności]]
 +
Zmieniacz hamowności to elektrozawór, który odpowiada za łączenie 2 i 3 komory zaworu rozrządczego (LSt1). Gdy przełącznik T-O-P jest ustawiony w pozycji "T"(Towarowy) lub "O"(Osobowy) to zawór jest w pełni otwarty i zostaje przy napełnianiu cylindrów zostaje napełniona też 3 komora. Gdy przełącznik ustawiony jest w pozycji "P"(Pośpieszny) to styki prędkościomierza zamykają obwód zaworu elektropneumatycznego i jeżeli prędkość jazdy nie przekracza 55 km/h wówczas zawór zostaje otwarty jak przy nastawie "T" lub "O". Gdy prędkość jest wyższa od 55km/h to zawór odcina połączenie 2 i 3 komory i jednocześnie łączy 3 komorę z atmosferą. Wówczas napełnianie cylindrów zostaje przerwane dopiero gdy tą samą różnicę ciśnień w 6 i 7 komorze pokona ciśnienie powietrza w cylindrach, działające na membranę w 2 i 3 komorze.
 +
 
 +
<!--T:167-->
 +
Przełącznik T-O-P ustawia się w zależności od prowadzonego pociągu i od ustawień sposobu hamowności na tablicach przestawczych wagonów. Zmiana sposobu hamowania powoduje zmiany czasu napełniania i luzowania zbiornika wyrównawczego, a tym samym czas napełniania i opróżniania cylindrów hamulcowych.
 +
* T - Towarowy, tzw. wolnodziałający. Czas napełniania cylindrów hamulcowych wynosi 20 do 30sekund. W momencie luzowania czas opróżniania cylindrów hamulcowych wynosi 45 do 60sekund.
 +
* O - Osobowy, czas opróżniania zbiornika wyrównawczego i czas napełniania cylindrów hamulcowych wynosi 3-5sekund. W momencie luzowania czas napełniania zbiornika wyrównawczego i jednocześnie opróżnienie cylindrów hamulcowych wynosi około 15 do 20sekund.
 +
* P - Pośpieszny (dwustopniowy), tzw. <Rapid>. Ustawia się przy prowadzeniu pociągów pasażerskich, uzyskując w ten sposób stopniowanie siły hamowania w zależności od prędkości jazdy pociągu.
 +
----
 +
 
  
''Jedno czerwone światło ciągłe na semaforze''
+
===== Luzowanie ===== <!--T:168-->
  
Sygnał S1 nakazuje zatrzymanie pociągu, oraz manewru przed semaforem.
+
<!--T:169-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS2.png]] <br /><br /> '''S2'''
+
[[Plik:DSC03954.JPG|thumb|right|Przycisk luzowania hamulca]]
'''Jazda z największą dozwoloną prędkością'''
+
Czasami zachodzi potrzeba szybszego luzowania hamulca i samo ustawienie go w pozycję '''''R''''' (Uderzeniową) nie wystarczy. Należy wówczas użyć dodatkowo '''odluźniacza hamulca'''. W tym celu należy nacisnąć zielony przycisk odluźniacza, znajdujący się na pulpicie, pod kontrolką jazdy na oporach rozruchowych lub nacisnąć przycisk '''''Rel''''' w prawym dolnym rogu ekranu. W symulatorze są również sytuacje, w których użycie odluźniacza jest niezbędne do kontynuowania jazdy. Jest to:
 +
* Użycie hamulca awaryjnego (nagłego)
 +
* Użycie [[Special:MyLanguage/#bindy|RADIOSTOPU]]
 +
W w/w sytuacjach należy ustawić hamulec w pozycji '''''R''''' (Uderzeniowej) oraz używać odluźniacza aż do pełnego odluzowania hamulca pociągowego.
  
''Jedno zielone światło ciągłe na semaforze''
+
<!--T:170-->
 +
Przycisk luzowania hamulca działa tylko na układ hamulcowy lokomotywy.
 +
----
  
Sygnał S2 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu na danym odcinku linii kolejowej (szlaku, odstępie, drodze przebiegu) i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S2 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością.
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS3.gif]] <br /><br /> '''S3'''
 
'''Jazda z największą dozwoloną prędkością - w przodzie są dwa odstępy blokowe wolne - albo przy następnym semaforze z prędkością nie większą niż 100km/h'''
 
  
''Jedno zielone światło migające na semaforze''
+
==== Aparatura kontrolno-sterująca ==== <!--T:171-->
  
Sygnał S3 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu i danego odcinka linii kolejowej (drogi przebiegu).*
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS4.gif]] <br /><br /> '''S4'''
 
'''Następny semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h'''
 
  
''Jedno pomarańczowe światło migające na semaforze''
+
===== Wyłączniki pulpitowe ===== <!--T:172-->
  
Sygnał S4 zezwala na jazdę z największą prędkością dozwoloną dla danego pociągu na danym odcinku linii kolejowej (szlaku, odstępie, drodze przebiegu), wskazaną w wewnętrznym rozkładzie jazdy pociągów i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h.
+
<!--T:173-->
|-
+
[[Plik:DSC04017.JPG|thumb|left|Dolna płyta aparatowa typu TPA]]
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS5.png]] <br /><br /> '''S5'''
+
Dolna płyta aparatowa służy do sterowania aparaturą WN i NN lokomotywy. Znajdują się na niej wyłączniki dźwigienkowe od sterowania odbierakami prądu, przetwornicami, sprężarkami, grzaniem pociągu, sposobu hamowności, dostosowaniem sił do nacisku kół, zakresem prądu; lampki sygnalizacyjne stanu styczników, aparatury zabezpieczającej obwody główne i pomocnicze. Dodatkowo wyłączniki dźwigienkowe do przyciemnienia lampek sygnalizacyjnych SHP i CA, oraz przyciemnienia reflektorów na czole lokomotywy.
'''Następny semafor nadaje sygnał "Stój"'''
+
----
  
''Jedno pomarańczowe światło ciągłe na semaforze''
+
===== Oświetlenie lokomotywy ===== <!--T:174-->
  
Sygnał S5 informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój", maszynista powinien tak regulować prędkość jazdy, aby mógł zatrzymać pociąg przed następnym semaforem wskazującym sygnał "Stój".
+
<!--T:175-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS6.png]] <br /><br /> '''S6'''
+
[[Plik:DSC04020.JPG|thumb|right|Część górnej płyty wyłączników dotycząca oświetlenia czoła lokomotywy]][[Plik:DSC04023.JPG|thumb|left|Część górnej płyty wyłączników typu TPW dotycząca oświetlenia ogólnego]]
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością'''
+
Górna płyta wyłączników służy do sterowania oświetleniem na lokomotywie. Znajdują się na niej wyłączniki dźwigienkowe od oświetlenia: ogólnego, kabiny, przyrządów pomiarowych, szafy WN; wyłączniki reflektorów głównych, sygnału końca pociągu, przełącznik krzywkowy do przyciemnienia lampek sygnalizacyjnych na płycie TPA.
 +
----
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło zielone ciągłe''
 
  
Sygnał S6 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S6 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. ''Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.''
+
==== Urządzenia cięgłowo-zderzne ==== <!--T:176-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS7.gif]] <br /><br /> '''S7'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h przy tym i następnym semaforze'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło zielone migające''
+
<!--T:177-->
 +
Symulator Train Driver 2 umożliwia podłączanie i odłączanie wagonów od składu gracza.
  
Sygnał S7 zezwala na jazdę z prędkością nie wiekszą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
+
<!--T:178-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS8.gif]] <br /><br /> '''S8'''
+
'''UWAGA!''' Niezwykle ważne jest zahamowanie pociągu przed rozłączeniem wagonów!
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a przy następnym semaforze z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło pomarańczowe migające''
+
===== Podłączanie do wagonów ===== <!--T:179-->
  
Sygnał S8 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
+
<!--T:180-->
|-
+
Aby podłączyć się do wagonów, należy ostrożnie podjechać do nich z prędkością ok. 3 km/h. Gdy nastąpi dotknięcie zderzaków, należy ustawić na nastawniku jazdy pierwszą pozycję (w celu dociśnięcia), zahamować hamulcem dodatkowym, aż do wyłączenia przez wyłącznik ciśnieniowy styczników liniowych (minimum 2,2bara w cylindrze hamulcowym), powrócić nastawnik jazdy na pozycję "0", kran maszynisty ustawić w pozycję odcięcia, podejść do sprzęgu, a następnie nacisnąć lewym przyciskiem myszy na sprzęg pomiędzy lokomotywą a wagonem. Można również poprosić inną osobę (np. dyżurnego) o połączenie wagonów.
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS9.png]] <br /><br /> '''S9'''
+
----
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 100km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas zielony poziomy, górne światło pomarańczowe ciągłe''
+
===== Odłączanie wagonów ===== <!--T:181-->
  
Sygnał S9 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
+
<!--T:182-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS10.png]] <br /><br /> '''S10'''
+
Aby odłączyć się od wagonów, należy mocno zahamować hamulcem zasadniczym, nacisnąć przycisk luzowania hamulca, aż do wyluzowania lokomotywy, ustawić nastawnik kierunkowy tak, aby możliwe było dociśnięcie do wagonów, a następnie ustawić nastawnik jazdy na pierwszą pozycję. Zahamować hamulcem dodatkowym, aż do wyłączenia styczników liniowych, powrócić nastawnikiem jazdy na pozycję "0", kran maszynisty ustawić w pozycję odcięcia, podejść do sprzęgu, a następnie nacisnąć lewym przyciskiem myszy na sprzęg pomiędzy lokomotywą a wagonem.
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością'''
+
----
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne zielone ciągłe''
+
==== CA i SHP ==== <!--T:183-->
  
Sygnał S10 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnał S10 jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. ''Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.''
+
<!--T:184-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS10a.png]] <br /><br /> '''S10a'''
+
[[Plik:DSC03967.JPG|thumb|right|Załączenie CA]][[Plik:DSC04025.JPG|thumb|left|Przycisk kasowania SHP]]
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością'''
+
[[Special:MyLanguage/#ca_i_shp|CA i SHP w lokomotywach EU07 działają analogicznie jak w EZT typu Newag Impuls.]]
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło zielone ciągłe''
 
  
Sygnał S10a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że na następnym semaforze, jeżeli semafor nadający sygnałS10a jest z nim uzależniony, nadawany jest sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością. ''Jeżeli nie ma takiego uzależnienia to o sygnale na następnym semaforze informuje tarcza ostrzegawcza.''
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS11.gif]] <br /><br /> '''S11'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 100km/h'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne zielone migające''
 
  
Sygnał S11 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS11a.gif]] <br /><br /> '''S11a'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 100km/h'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło zielone migające''
 
  
Sygnał S11a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h.**
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS12.gif]] <br /><br /> '''S12'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a górne pomarańczowe migające''
 
  
Sygnał S12 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS12a.gif]] <br /><br /> '''S12a'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze z prędkością nieprzekraczającą 40 lub 60km/h'''
 
  
''Dwa światła na semaforze w jednym pionie: dolne światło pomarańczowe ciągłe, a pod nim świetlny pas pomarańczowy poziomy, górne światło pomarańczowe migające''
 
  
Sygnał S12a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 40 lub 60km/h.
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS13.png]] <br /><br /> '''S13'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 40km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"'''
 
  
''Dwa światła pomarańczowe ciągłe na semaforze w jednym pionie''
 
  
Sygnał S13 zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 40km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:NowyS13a.png]] <br /><br /> '''S13a'''
 
'''Jazda z prędkością nieprzekraczającą 60km/h, a przy następnym semaforze - "Stój"'''
 
  
''Dwa światła pomarańczowe ciągłe na semaforze w jednym pionie, a pod nimi świetlny pas pomarańczowy poziomy''
 
  
Sygnał S13a zezwala na jazdę z prędkością nie większą niż 60km/h i informuje, że następny semafor nadaje sygnał "Stój".
 
| colspan="12" |'''UWAGI DO TABELI:'''
 
* *Sygnał S3 nadawany przez:
 
a) semafor półsamoczynny lub ostatni semafor samoczynnej blokady liniowej informuje, że następny semafor może nadawać sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nie większą niż 100km/h; jeżeli maszynista stwierdzi, że sygnał na następnym semaforze nie ogranicza prędkości, to stosuje się do aktualnych wskazań tego semafora, regulując prędkość jazdy, tak aby mógł zatrzymać pociąg przed kolejnym semaforem wskazującym sygnał "Stój".
 
  
b) semafor samoczynny blokady liniowej lub semafor wyjazdowy na szlak wyposażony w samoczynną blokadę liniową informuje, że dwa kolejne odstępy blokowe za tym semaforem są wolne, maszynista powinien tak regulować prędkość jazdy, aby mógł zatrzymać pociąg przed semaforem wskazującym sygnał "Stój". Dotyczy to także semafora wjazdowego posterunku odgałęźnego bez semafora wyjazdowego.
 
* ** Sygnały S7, S11 i S11a jeżeli są nadawane przez semafory wyjazdowe lub przez semafor wjazdowy posterunku odgałęźnego bez semafora wyjazdowego na szlak z samoczynną blokadą liniową, górne zielone światło migające należy czytać jak sygnał S3 pkt B.
 
* Jeżeli sygnał na semaforze świetlnym zezwala na jazdę ze zmniejszoną prędkością, to jazda z tą prędkością obowiązuje do końca okręgu zwrotnicowego (całym składem) osłanianego tym semaforem, z wyjątkiem jazd po torach głównych dodatkowych, na których należy stosować na całej drodze przebiegu prędkość wskazaną na semaforze.
 
* Sygnał wątpliwy na semaforze albo brak świateł na semaforze świetlnym oznacza sygnał "Stój", z tym zastrzeżeniem, że jeżeli w porze nocnej semafor kształtowy wskazuje nocny sygnał Sr1 "Stój" albo nocny sygnał jest nieoświetlony lub wątpliwy i jednocześnie semafor ten wskazuje sygnał dzienny zezwalający na jazdę, a przed tym semaforem nie ustawiono tarczy zatrzymania - sygnał D1, ważny jest sygnał dzienny.
 
|}
 
  
==== Tarcze ostrzegawcze semaforowe ====
+
<!--T:185-->
[[Plik:To.JPG|200px|thumb|left|Tarcza ostrzegawcza semaforowa świetlna nadająca sygnał Os1 oznaczona wskaźnikiem W1]]
 
Tarcze ostrzegawcze semaforowe (słup malowany na szaro) stosuje się przed semaforami w odległości drogi hamowania, w celu poinformowania maszynisty o sygnale nadawanym przez semafor do którego tarcza się odnosi. Nazwa tarcz ostrzegawczych zawiera skrót "To" i nazwę semafora do którego się odnosi. Np. tarcza "ToA" odnosi się do semafora "A". Tarcze ostrzegawcze semaforowe są oznaczone wskaźnikiem W1.
 
Wyróżnia się następujące rodzaje tarczy ostrzegawczej semaforowej:
 
*tarcza ostrzegawcza kształtowa dwustawna podająca sygnały "Od1" i "Od2"
 
*tarcza ostrzegawcza kształtowa trzystawna podająca sygnały "Ot1", "Ot2" i "Ot3"
 
*tarcza ostrzegawcza kształtowa nieruchoma podająca stale sygnał "On"
 
Tarcze ostrzegawcze semaforowe kształtowe stosuje się tylko przed semaforami kształtowymi.
 
*tarcza ostrzegawcza świetlna podająca sygnały "Os1", "Os2", "Os3" i "Os4"
 
Tarcze ostrzegawcze semaforowe świetlne stosuje się przed semaforami kształtowymi jak i świetlnymi.
 
===== Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze semaforowe =====
 
====== Świetlne ======
 
 
----
 
----
[[Plik:To1kom.JPG|200px|thumb|right|Tarcza ostrzegawcza semaforowa świetlna jednokomorowa może podać sygnały Os1 i Os4]]
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=80% align=center class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze semaforowe świetlne
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Os1.png]] <br /><br /> '''Os1'''
 
'''Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał "Stój"'''
 
  
''Jedno pomarańczowe światło ciągłe na tarczy''
+
== Lokomotywa [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pafawag_104E EP09] == <!--T:237-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Os2.png]] <br /><br /> '''Os2'''
+
 
'''Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością'''
+
<!--T:238-->
 +
[[Image:Ep09.png|thumb|300px|left|Lokomotywa EP09]][[Image:EP09_rozrząd.png|thumb|300px|right|Wyłącznik rozrządu po stronie pomocnika maszynisty]]
 +
 
 +
=== Uruchomienie lokomotywy === <!--T:239-->
 +
 
 +
<!--T:240-->
 +
[[Image:EP09_kabina.png|thumb|300px|left|Kabina lokomotywy EP09]]
 +
 
 +
<!--T:241-->
 +
Po uruchomieniu symulacji, lokomotywa jest w stanie uruchomionym, tj.: z załączoną baterią, podniesionym pantografem, załączonym wyłącznikiem szybkim, przetwornicami oraz sprężarką. Po przestawieniu nastawnika kierunkowego na żądany kierunek jazdy lokomotywy, zapalają się lampki sygnalizacyjne. Przy każdym przestawieniu nastawnika kierunkowego przez pozycję "0", traci zasilanie przekaźnik pomocniczy przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych, o czym informuje kontrolka na pulpicie. Należy wówczas dokonać zasilenia przekaźnika pomocniczego, wykorzystując przycisk odbloku przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych (klawisz N). Lokomotywa staje się wówczas gotowa do jazdy.
 +
 
 +
<!--T:242-->
 +
Podczas manewrów, gdy zaistnieje konieczność zmiany kabiny, należy wyłączyć całe sterowanie (poza baterią) i w drugiej kabinie dokonać ponownego uruchomienia.
 +
 
 +
 
 +
=== Rozruch i jazda === <!--T:249--> 
 +
 
 +
<!--T:244-->
 +
Aby ruszyć, należy ustawić koło nastawnika jazdy na pierwszą pozycję oporową (nacisnąć +). Zapali się kontrolka jazdy na oporach rozruchowych, a zgaśnie kontrolka styczników liniowych. Świadczy to o tym, że zamknęły się styczniki liniowe i powinien pojawić się prąd w obwodzie głównym. Stopniowo, każda kolejna pozycja nastawnika jazdy powoduje zamykanie się kolejnych styczników oporowych i tym samym zwiększa prąd w obwodzie silników trakcyjnych.
 +
 
 +
<!--T:245-->
 +
* Zbyt szybkie przestawienie koła nastawnika jazdy na kolejne pozycje spowoduje nie zamknięcie styczników liniowych. Należy na pierwszej pozycji jazdy odczekać, aż zamkną się styczniki liniowe, dopiero potem można kontynuować rozruch.
 +
* Lokomotywa charakteryzuje się bardzo słabymi oporami rozruchowymi. Dłuższa jazda na pozycjach oporowych może doprowadzić do ich spalenia. Zatem rozruch należy dokonywać w taki sposób, aby w miarę możliwości jak najkrócej prowadzić jazdę na pozycjach oporowych i dążyć do pozycji bezoporowych (kontrolka "jazda na oporach" gaśnie).
 +
* Pozycje nastawnika jazdy 19 i 31, są pozycjami bezoporowymi i nie ma ograniczeń czasowych utrzymywania tych pozycji.
 +
* Na pozycjach bezoporowych, w celu zwiększenia prądu na silnikach trakcyjnych, można użyć tzw. "bocznikowania" za pomocą rączki nastawnika bocznikowania. Bocznikowanie, czyli osłabienie wzbudzenia biegunów głównych silników trakcyjnych, inaczej bocznikowanie uzwojeń. Możliwe jest pięciostopniowe osłabienie wzbudzenia i im wyższa pozycja rączki nastawnika bocznikowania, tym większe osłabienie wzbudzenia (większy prąd na silnikach).
 +
 
 +
<!--T:246-->
 +
[[Image:EP09_kontrolki.png|thumb|300px|right|Kontrolki Jazda/Hamowanie w kabinie]]
 +
 
 +
=== Hamowanie === <!--T:247-->
 +
 
 +
<!--T:248-->
 +
Lokomotywa jest wyposażona w hamowanie elektrodynamiczne, dalej "ED". Ten rodzaj hamowania działa tylko przy pracujących przetwornicach, jak i tylko przy użyciu kranu hamulca zespolonego FV4a. Pracą hamulca ED sterują przekaźniki PHJ, a ich stan zobrazowany jest na pulpicie kontrolkami "Jazda"/"Hamowanie".  Podczas biegu pociągu hamowanie ED zadziała samoczynnie podczas przestawienia kranu hamulca zespolonego w położenie hamowania. Pomimo spadku ciśnienia w przewodzie głównym, nie pojawi się ciśnienie w cylindrach hamulcowych lokomotywy, a prąd na silnikach trakcyjnych. Przy szybkości około 10-15km/h hamowanie ED zostanie wyłączone, a pojawi się ciśnienie w cylindrach hamulcowych.
 +
 
 +
== Lokomotywa [https://pl.wikipedia.org/wiki/Fablok_6D SM42] == <!--T:186-->
 +
 
 +
 +
==== Uruchomienie, załączenie i wyłączenie silnika spalinowego ==== <!--T:187-->
  
''Jedno światło zielone ciągłe na tarczy''
+
<!--T:188-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Os3.gif]] <br /><br /> '''Os3'''
+
[[Plik:DSC04191.JPG|thumb|250px|left|WSB - Wyłącznik samoczynny baterii, powyżej WSW1 i WSW2 - Wyłącznik Samoczynny Wentylatorów]][[Plik:DSC04192.JPG|thumb|200px|right|Łączniki pakietowe awaryjne, plombowane. Poniżej, WSP - Wyłącznik Samoczynny Prądnicy, WSR - Wyłącznik Samoczynny Rozrządu]][[Plik:DSC04241.JPG|thumb|200px|left|Nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy oraz stacyjka z kluczem]][[Plik:DSC04239.JPG|thumb|300px|right|Potencjometr wzbudnicy prądnicy głównej przy trybie pracy manewrowej]]
'''Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 100km/h'''
+
Uruchomienie lokomotywy należy rozpocząć od załączenia baterii Wyłącznikiem WSB, znajdującym się w szafie elektrycznej, załączyć WSP, WSR jeśli były wyłączone. Sprawdzić stan baterii akumulatorów poprzez mierniki NN prądnicy pomocniczej na pulpicie. Sprawdzić temperatury oleju i wody za pomocą termometrów na pulpicie. Najniższa temperatura dla oleju 25°C, dla wody 35°C.
  
''Jedno światło zielone migające na tarczy''
+
<!--T:189-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Os4.gif]] <br /><br /> '''Os4'''
+
Wyłącznikiem dźwigienkowym impulsowym załączyć pompę olejową wstępnego smarowania, odczekać, aż wartość ciśnienia oleju osiągnie 0,15MPa. Nastawnik kierunkowy pozostawić w pozycji 0. Wyłączyć radiotelefon. Nacisnąć impulsowo przycisk "START", spowoduje to załączenie styczników rozruchowych SR, które podają napięcie z akumulatorów na prądnice główną. Prądnica zadziała jak silnik elektryczny jako rozrusznik silnika spalinowego. Odczekać do pełnego rozruchu silnika i wyłączenia styczników SR. Po załączeniu silnika obroty na biegu jałowym 496obr/min, przez pasy klinowe z prądnicy głównej zostają napędzane wirniki prądnicy pomocniczej, która ładuje baterię akumulatorów, oraz wzbudnica prądnicy głównej, która reguluje wzbudzenie prądnicy głównej przy danej prędkości obrotowej wału silnika spalinowego. Po załączeniu silnika, poprzez wał zostaje uruchomiona sprężarka główna, która tłoczy powietrze do zbiornika głównego do 8bar.
'''Semafor, do którego się tarcza odnosi, wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h'''
 
  
''Jedno światło pomarańczowe migające na tarczy''
+
<!--T:190-->
|}
+
Aby wyłączyć silnik spalinowy, należy nastawnik jazdy ustawić w pozycji 0 lub hamowania dodatkowego i nacisnąć impulsowo przycisk "STOP". Zabrania się wyłączania baterii dopóki silnik spalinowy się nie zatrzyma. Jeśli jest wysoka temperatura oleju i wody należy odczekać przy pracującym silniku na biegu jałowym, aż temperatura spadnie. Jeśli jest konieczne wyłączenie silnika spalinowego przy wysokich temperaturach oleju i wody, należy wyłączyć silnik, a po jego zatrzymaniu uruchomić pompę wstępnego smarowania.
 
----
 
----
  
==== Tarcze manewrowe ====
+
 
[[Plik:Glowicatm.JPG|200px|thumb|right|Głowica tarczy manewrowej "wysokiej"]]
+
==== Rozruch ==== <!--T:191-->
[[Plik:Tmkarzel.JPG|200px|thumb|left|W przypadku niemożności zastosowania sygnalizatora umieszczonego na słupie (brak skrajni) stosuje się sygnalizatory tzw. karzełkowe]]
+
 
[[Plik:Wyjazdowyms2.JPG|200px|thumb|right|Semafor półsamoczynny podający sygnał Ms2]]
+
<!--T:192-->
Tarcze manewrowe (słup malowany na szaro) nadają sygnały zezwalające lub zabraniające wykonywania jazd manewrowych i odnoszą się tylko do nich. Nazwa tarcz manewrowych zawiera skrót "Tm" i numer kolejności wzrastającej z kilometrażem linii. Sygnałem zasadniczym tarcz manewrowych jest sygnał "M1", "Ms1" - Jazda manewrowa zabroniona.
+
Przed dokonaniem rozruchu należy sprawdzić, czy przewód główny jest popełniony, cylinder hamulcowy wyluzowany. Aby ruszyć, należy wybrać kierunek jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego, następnie kołem nastawnika jazdy załączać kolejne pozycje jezdne.
Wyróżnia się następujące rodzaje tarcz manewrowych:
+
 
*tarcza manewrowa kształtowa podająca sygnały 'M1" i "M2"
+
<!--T:193-->
*tarcza manewrowa świetlna podająca sygnały "Ms1" i "Ms2"
+
Na pierwszej pozycji następuje załączenie styczników liniowych. W zależności od typu szafy elektrycznej lokomotywy w starej wersji już na pierwszej pozycji następuje wzbudzenie prądnicy głównej. Obracając kołem nastawnika jazdy ustawia się kolejne pozycje rozruchu. Na nowym typie szafy na pozycji 2 następuje wzbudzenie prądnicy głównej wzbudnicą, w wyniku czego zaczyna ona wytwarzać prąd trakcyjny, którym zasilane są silniki trakcyjne. Lokomotywa rusza. Ustawiając kolejne pozycje nastawnika jazdy zwiększamy wzbudzanie prądnicy głównej i obroty silnika spalinowego, która przez to wytwarza większe napięcie. Wraz ze wzrostem napięcia rośnie przyspieszenie - zwiększają się obroty silników trakcyjnych i pojazd coraz bardziej przyspiesza.
===== Sygnały nadawane przez tarcze manewrowe =====
+
W związku z tym, że silnik spalinowy napędza prądnicę musi być synchronizowane moc i obroty silnika spalinowego do mocy i obrotów prądnicy głównej. Za dostosowanie obrotów silnika spalinowego do stopnia do wzbudzania prądnicy głównej jest odpowiedzialny regulator Woodward'a. Po dojściu kołem nastawnika jazdy do ostatniej 11 pozycji możliwe jest bocznikowanie uzwojeń silników trakcyjnych. Bocznikowanie polega na wyłączeniu z obwodu głównego części uzwojenia stojanów w wyniku czego następuje zmniejszenie strumienia magnetycznego uzwojeń stojanów silników trakcyjnych przez co zwiększa się prędkość obrotowa wirników silników trakcyjnych. Lokomotywa ma wtedy mały moment obrotowy lecz duże przyspieszenie.
====== Świetlne ======
+
W celu bocznikowania konieczne jest osiągnięcie prędkości minimalnej 33km/h, wrócenie kołem nastawnika jazdy do pozycji 6. Po ustawieniu tej pozycji należy wcisnąć przycisk "bocznikowanie" na pulpicie maszynisty. Zapali się wtedy lampka sygnalizacyjna bocznikowania. Następnie w celu mocniejszego osłabiania wzbudzania można obracać koło nastawnika jazdy, aż do pozycji 11.
 +
 
 +
<!--T:194-->
 +
Jazda może odbywać się w dwóch trybach: jazdy liniowej i jazdy manewrowej. Do ustawiania wybranego trybu służy przełącznik "jazda manewrowa" usytuowany na pulpicie.
 +
Pozycje przełącznika:
 +
*0 - jazda manewrowa jest wyłączona.
 +
*1 - jazda manewrowa załączona. Nie jest możliwe osłabianie wzbudzania silników trakcyjnych (bocznikowanie). Możliwe jest natomiast bardziej precyzyjne sterowanie jazdą lokomotywy za pomocą potencjometra regulacji wzbudzania jazdy manewrowej. Potencjometr ten usytuowany jest na kolumnie kranu hamulca zasadniczego i współpracuje ze wzbudnicą prądnicy głównej. Kręcąc odpowiednio pokrętłem potencjometra następuje precyzyjne sterowanie wzbudnicą prądnicy głównej.
 
----
 
----
  
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=60% align=center class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez tarcze manewrowe świetlne
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Ms1.png]] <br /><br /> '''Ms1'''
 
'''Jazda manewrowa zabroniona'''
 
  
''Jedno niebieskie światło na tarczy''
+
==== Zabezpieczenia obwodów trakcyjnych i sterowanie silnika spalinowego ==== <!--T:195-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Ms2.png]][[Plik:Ms2polsam.png]]<br /><br /> '''Ms2'''
+
 
'''Jazda manewrowa dozwolona'''
+
 
 +
===== Regulator Woodward'a ===== <!--T:196-->
  
''Jedno matowobiałe światło na tarczy lub semaforze (jeśli jest przystosowany do podawania sygnału dla jazdy manewrowej)''
+
<!--T:197-->
|}
+
Regulator obrotów znajdujący się z przodu silnika jest głównym elementem wykonawczym układu sterowania lokomotywy od strony silnika spalinowego. Zadaniem regulatora jest utrzymywanie właściwych obrotów i obciążenia silnika w różnych warunkach pracy lokomotywy. Regulator oddziałuje na układ paliwowy silnika za pośrednictwem systemu dźwigni i cięgieł regulacyjnych, połączonych z listwami zębatymi pomp wtryskowych; w ten sposób regulator kieruje dawkowaniem paliwa stosownie do aktualnych potrzeb wynikających z obrotów i obciążenia silnika. Regulator Woodward'a typu PGEV jest regulatorem przystosowanym specjalnie do lokomotyw spalinowych z przekładnią elektryczną, sterowany elektro-hydraulicznie, z przystawką do regulacji obciążenia przez zmianę wzbudzenia prądnicy głównej.
 
----
 
----
  
==== Sygnalizatory powtarzające ====
+
===== Przekaźnik ziemnozwarciowy ===== <!--T:198-->
[[Plik:Sp.JPG|200px|thumb|left|Sygnalizatory powtarzające nadające sygnał Sp1]]
+
 
Sygnalizatory powtarzające (słup malowany na szaro) stosuje się przed semaforami, w celu poinformowania maszynisty o sygnale nadawanym przez semafor do którego tzw. "powtarzacz" się odnosi. Nazwa sygnalizatorów powtarzających zawiera skrót "Sp" przed skrótem liczbami rzymskimi oznacza się kolejność od semafora, za skrótem nazwę semafora do którego się odnosi. Np. "powtarzacz" "IIISpC5" odnosi się do semafora "C5" i jest trzecim najdalszym "powtarzaczem". Sygnały nadawane przez sygnalizator powtarzający to: "Sp1", "Sp2", "Sp3" i "Sp4".
+
<!--T:199-->
-Zabrania się stosowania sygnalizatorów powtarzających na szlakach z samoczynną blokadą liniową. Jeśli semafor jest słabo widoczny stosuje się wskaźniki W11.
+
Przekaźnik elektromagnetyczny typu PVD-40 służy do wykrywania zwarć doziemnych w głównych obwodach elektrycznych lokomotywy.  
-W razie konieczności można stosować więcej niż jeden, ale nie więcej niż trzy "powtarzacze".
+
 
-Sygnalizatory powtarzające uzupełnia się tablicami wskazującymi czarnymi pasami na białym tle kolejność tych sygnalizatorów, licząc od semafora, do którego się odnoszą.
+
<!--T:200-->
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=90% align=center class="wikitable"
+
Przekaźnik składa się z zespołu napędu elektromagnesowego i styku pomocniczego, zamontowanych na płycie izolacyjnej (podstawie). Napęd elektromagnesowy stanowi: jarzmo z blachy anizopermowej, kotwica z materiału magnetycznie miękkiego oraz dwie cewki wzbudzające o uzwojeniach połączonych szeregowo. Kotwica jest odciągana od rdzeni cewek siłą sprężyny śrubowej o nastawnym naciągu ustalanym za pomocą śruby. Styk ruchomy stanowi mostek stykowy ze sprężynką, utrzymywany na listwie izolacyjnej przynitowanej z drugiej strony do kotwicy. Styki nieruchome wykonano w postaci śrub z nakręconymi nakładkami zestykowymi; śruby te są umocowane do izolacyjnej podstawy.
|+
+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez sygnalizatory powtarzające
+
<!--T:201-->
|-
+
Zwarcie obwodu głównego o napięciu minimum 40V w lokomotywie z uziemioną konstrukcją powoduje powstanie napięcia na zaciskach cewki, przyciągnięcie kotwicy i zamknięcie styku działającego na stycznik wyłączający wzbudzenie wzbudnicy i prądnicy głównej.
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sp1.png]] <br /><br /> '''Sp1'''
+
----
'''Semafor wskazuje sygnał Sr1 lub S1 "Stój"'''
 
  
''Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne pomarańczowe ciągłe''
+
===== Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych i przekaźnik bocznikowania ===== <!--T:202-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sp2.png]] <br /><br /> '''Sp2'''
 
'''Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z największą dozwoloną prędkością'''
 
  
''Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne zielone ciągłe''
+
<!--T:203-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sp3.gif]] <br /><br /> '''Sp3'''
+
Przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych typu TJD-1S służą do ochrony silników trakcyjnych przed nadmiernym prądem. Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego powoduje wyłączenie wzbudzenia prądnicy głównej, gdy prąd w silniku trakcyjnym wynosi 550A.
'''Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością nieprzekraczającą 100km/h'''
 
  
''Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne zielone migające''
+
<!--T:204-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sp4.gif]] <br /><br /> '''Sp4'''
+
Przekaźnik bocznikowania typu TJD-10 służy do bocznikowania uzwojeń biegunów głównych silników trakcyjnych. Przekaźnik umożliwia załączenie bocznikowania silników, gdy prąd zmaleje do wartości 180A, oraz samoczynnie wyłącza bocznikowanie, gdy prąd wskutek zmalenia szybkości lokomotywy wzrośnie do wartości 272A.
'''Semafor wskazuje sygnał zezwalający na jazdę z prędkością zmniejszoną do 40 lub 60km/h'''
 
  
''Dwa światła w pionie: dolne matowobiałe, górne pomarańczowe migające''
+
<!--T:205-->
|}
+
W lokomotywie są cztery przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych, po jednym dla każdego silnika trakcyjnego oraz jeden przekaźnik bocznikowania z cewką prądową włączoną w gałąź silnika czwartego.
 
----
 
----
  
==== Sygnalizatory sygnału zastępczego ====
+
==== Hamowanie ==== <!--T:206-->
[[Plik:Sz.JPG|200px|thumb|right|Sygnalizator sygnału zastępczego nadający sygnał S1-"Stój"]]
+
 
W przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi przy torze szlakowym dla kierunku przeciwnym do zasadniczego (daw. niewłaściwego), w miejscu gdzie powinien stać semafor wjazdowy można ustawić sygnalizator sygnału zastępczego dla sygnalizowania wjazdu z tego toru. Sygnalizator taki może być dwukomorowy (komora czerwona i matowobiała) z masztem pomalowanym w czerwono-białe pasy lub sygnalizator jednokomorowy tylko ze światłem matowobiałym z masztem koloru szarego. Oznaczenie takiego sygnalizatora zawiera skrót "Sz" i nazwę toru przy którym stoi. Informacje dotyczące sygnału zastępczego w osobnym dziale poniżej.
+
<!--T:207-->
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width=20% align=center class="wikitable"
+
[[Plik:DSC04237.JPG|thumb|200px|right|Główny zawór maszynisty FV4a, pod nim po lewej dźwignia klapy Ackermana]][[Plik:DSC04242.JPG|thumb|200px|left|Pozycję nastawnika jazdy. W lewo jazda, w prawo hamowanie hamulcem dodatkowym]]
|+
+
Lokomotywa SM42 jest wyposażona w hamulec samoczynny/pociągowy Oerlikona z zaworem maszynisty FV4a. Hamulec dodatkowy oraz hamulec ręczny. Zasada działania głównego zaworu maszynisty jest analogiczna, do opisu w dziale EU07.
! colspan="12" |Sygnalizatory sygnału zastępczego
+
 
|-
+
<!--T:208-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sz1kom.gif]][[Plik:Sz2kom.gif]]
+
Hamulec dodatkowy, działa tylko na lokomotywę i używa się go do lekkiego przyhamowywania, jak również przy jeździe luzem. Przy jeździe luzem hamulec pomocniczy jest wydajniejszy niż zasadniczy, gdyż szybciej działa. Przy użyciu hamulca dodatkowego nie jest obniżane ciśnienie w przewodzie głównym, a powietrze jest kierowane przez układ pneumatyczny bezpośrednio do cylindrów lokomotywy.  
|}
+
Hamulec dodatkowy współpracuje z kołem nastawnika jazdy. Lokomotywa hamuje tym mocniej im bardziej przekręcimy koło nastawnika jazdy. W celu odluzowania hamulców lokomotywy po użyciu hamulca dodatkowego wystarczy cofać koło nastawnika do siebie, aż do pozycji początkowej - "0".
 
----
 
----
  
==== Tarcze ostrzegawcze przejazdowe ====
+
==== Aparatura kontrolno-sterująca ==== <!--T:209-->
Tarcze ostrzegawcze przejazdowe (słup malowany w biało-czarne pasy) stosuje się przy torach, gdzie występują duże prędkości kursowania pociągów dla poinformowania maszynisty o sprawności działania sygnalizacji przejazdowej na najbliższym przejeździe kolejowo-drogowym. Tarcze ostrzegawcze przejazdowe oznacza się wskaźnikiem W1, nazwa składa się z cyfr oznaczających kilometraż przejazdu do którego tarcze się odnoszą. Np. "3098", tarcza odnosi się do przejazdu, który znajduje się na kilometrze 309,800. Dla toru lewego patrząc w kierunku przejazdu, tarcza w nazwie zawiera literę N. Tarcza ostrzegawcza przejazdowa w stanie zasadniczym jest ciemna (przejazd otwarty). W momencie uruchomienia sygnalizacji ostrzegającej na przejeździe, tarcza ostrzegawcza podaje sygnał odpowiadający stanowi urządzeń na przejeździe sygnałami: "Osp1" i "Osp2". Jeżeli do chwili minięcia czołem pociągu tarcza ostrzegawcza przejazdowa pozostawała ciemna, należy traktować to jako urządzenia na przejeździe niesprawne.
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=70% align=center class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez tarcze ostrzegawcze przejazdowe
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Ciemny_TOP.png]] <br /><br /> '''Ciemna tarcza'''
 
''Stan zasadniczy tarczy, przejazd otwarty.''
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Osp1.png]] <br /><br /> '''Osp1'''
 
'''Urządzenia sygnalizacyjne na przejeździe, do którego się tarcza odnosi, są niesprawne, jazda przez przejazd z prędkością 20km/h'''
 
  
''Dwa światła pomarańczowe ciągłe w linii poziomej''
+
<!--T:210-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Osp2.png]] <br /><br /> '''Osp2'''
+
[[Plik:DSC04229.JPG|thumb|300px|right|Od lewej manometry: zbiornika kontrolnego, zbiornika głównego, przewodu głównego i cylindra hamulcowego. Poniżej manometr ciśnienia oleju, temperatura oleju, temperatura wody, kontrolka i wyłącznik dźwigienkowy radiotelefonu]][[Plik:DSC04232.JPG|thumb|300px|left|Sygnalizacja przeciwpożarowa, łącznik krzywkowy grzania okien i biegu jałowego. Od lewej mierniki: Woltomierz i amperomierz prądnicy pomocniczej,woltomierz i amperomierz prądnicy głównej]][[Plik:DSC04230.JPG|thumb|300px|left|W centralnej części znajdują się obrotomierze silnika spalinowego lokomotywy i lokomotywy sterowanej, kontrolki: Uszkodzenia silnika spalinowego, jazdy z osłabionym wzbudzeniem, przekaźnik ziemnozwarciowy i nadmiarowy sil. trak., awaria lokomotywy sterowanej, łącznik krzywkowy pracy manewrowej. Poniżej przyciski impulsowe zastartowania i zatrzymania silnika spalinowego]]
'''Urządzenia sygnalizacyjne na przejeździe, do którego się tarcza odnosi, są sprawne, jazda przez przejazd z największą dozwoloną prędkością'''
+
[[Plik:DSC04245.JPG|thumb|300px|right|Dolna tablica wyłączników dźwigienkowych]][[Plik:DSC04263.JPG|thumb|300px|right|Przyciski od lewej: przeciwpoślizgowy, bocznikowanie, odluźniacz i podwójny wyłącznik dźwigienkowy przyciemnienia reflektorów]][[Plik:DSC04247.JPG|thumb|300px|left|Stanowisko pomocnika maszynisty]]
  
''Dwa światła białe ciągłe w linii pionowej''
+
<!--T:211-->
|}
+
Lokomotywa wyposażona jest w dwa stanowiska do jej sterowania. Przy prawej bocznej ścianie kabiny znajduje się stanowisko maszynisty. Wyposażone jest ono w komplet urządzeń służących do sterowania lokomotywą: nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy, kran hamulca zasadniczego, klapę Ackermana, potencjometr wzbudzania prądnicy, przycisk i pedał czuwaka, lampkę sygnalizacyjną czuwaka, pedał piasecznicy, załącznik syreny pneumatycznej i elektrycznej, wskaźnik pomiaru paliwa w zbiorniku pomocniczym oraz prędkościomierz rejestrujący. Po lewej stronie kabiny znajduje się natomiast stanowisko pomocnika maszynisty wyposażone w nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy, przycisk kasowania czuwaka, załącznik syreny pneumatycznej i elektrycznej oraz pedał piasecznicy. Przy stanowisku zainstalowana jest również kuchenka i buczek czuwaka. Pomiędzy stanowiskiem maszynisty i pomocnika maszynisty znajduje się pulpit z urządzeniami sterowniczymi i pomiarowymi pracy lokomotywy. Pod pulpitem poziomym w szafie aparatowej znajdują się wały nastawnika jazdy i nastawnika kierunkowego oraz inne urządzenia elektryczne. Znajduje się tam również przekładnia hamulca ręcznego, którego korba jest ulokowana na czołowej ścianie szafy aparatowej pulpitu oraz buczki instalacji przeciw pożarowej silnika.
 
----
 
----
  
==== Tarcze rozrządowe ====
 
[[Plik:Glowicatr.JPG|200px|thumb|left|Głowica tarczy rozrządowej świetlnej]]
 
Tarcze rozrządowe stosowane są na górkach rozrządowych w celu sygnalizowania manewrów przez górkę. Wyróżnia się:
 
*Tarcza rozrządowa kształtowa (praktycznie już nie stosowana), mogąca podać sygnały "Rt1", "Rt2" i "Rt3".
 
*Tarcza rozrządowa świetlna, mogąca podać sygnały "Rt1", "Rt2", "Rt3", "Rt4" i "Rt5".
 
Jeśli istniała taka potrzeba, często stosowane były powtarzacze tarcz rozrządowych wzdłuż torów w części przyjazdowej stacji. Powtarzacze, praktycznie nie różnią się wyglądem od tarcz głównych.
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=90% align=center class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez tarczę rozrządową
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Rt1.png]] <br /><br /> '''Rt1'''
 
'''Pchanie zabronione'''
 
  
''Szereg białych świateł tworzących linię poziomą''
+
==== SHP i CA ==== <!--T:212-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Rt2.png]] <br /><br /> '''Rt2'''
+
 
'''Pchać powoli'''
+
<!--T:213-->
 +
W lokomotywie SM42 zainstalowane jest urządzenie kontrolujące czujność maszynisty. Czuwak Aktywny (CA) jest niezależnym urządzeniem kontrolującym czujność maszynisty. Załączenie pracy czuwaka następuje po załączeniu kierunku jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego niezależnie od prędkości jazdy, czy postoju. Czuwak wzbudza się co 60sek., załącza się pulsująca kontrolka czuwaka na pulpicie, następnie po około 3sek. załącza się buczek, a po następnych 2sek. braku reakcji maszynisty następuje nagłe hamowanie pojazdu.
 +
 
 +
<!--T:214-->
 +
Lokomotywa SM42 starego typu nie jest wyposażona w czujnik ELM, zatem nie ma systemu SHP.
 +
----
  
''Szereg białych świateł tworzących linię ukośną wznoszącą się pod kątem 45°''
 
  
Sygnał Rt2 oznaczą, ze można pchać tabor kolejowy z prędkością nieprzekraczającą 3km/h.*
+
== Elektryczny zespół trakcyjny EN57 == <!--T:215-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Rt3.png]] <br /><br /> '''Rt3'''
 
'''Pchać z umiarkowaną prędkością'''
 
  
''Szereg białych świateł tworzących linię pionową''
+
<!--T:216-->
 +
Podstrona w budowie.
  
Sygnał Rt3 oznacza, że można pchać tabor kolejowy z prędkością nieprzekraczającą 5km/h, jeżeli regulamin techniczny stacji nie stanowi inaczej.
+
<!--T:217-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Rt4.png]] <br /><br /> '''Rt4'''
+
----
'''Cofnąć'''
 
  
''Szereg białych świateł tworzących kąt prosty, zwrócony ramionami w prawo i w dół''
 
  
Sygnał Rt4 oznacza, że należy cofnąć skład manewrowy z górki. Sygnał ten stosuje się tylko na tarczach rozrządowych świetlnych.*
+
== Elektryczny zespół trakcyjny EN71 == <!--T:218-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Rt5.gif]] <br /><br /> '''Rt5'''
 
'''Podepchnąć skład do górki'''
 
  
''Szereg białych migających jednocześnie świateł tworzących linię poziomą''
+
<!--T:219-->
 +
Podstrona w budowie.
  
Sygnał Rt5 oznacza, ze można podepchnąć skład do górki w czasie, gdy z sąsiedniego toru są spychane wagony przez górkę. W razie potrzeby rozróżnienia, z którego spośród kilku torów ma nastąpić podpychanie, sygnał Rt5 powinien być podawany jednocześnie z sygnałem Ms2 podawanym na semaforze lub tarczy manewrowej ustawionej przy właściwym torze. Podpychanie powinno odbywać się z prędkością nieprzekraczającą 15km/h. Sygnał Rt5 stosuje się tylko na tarczach rozrządowych świetlnych.
+
<!--T:220-->
|}
 
*Na zdjęciach z sygnałem Rt2 i Rt4 widać ich "lustrzane odbicie", dzięki temu można rozróżnić, gdzie znajduje się przód, a gdzie tył tarczy.
 
 
----
 
----
  
==== Tarcze zaporowe ====
 
[[Plik:Tz.JPG|200px|thumb|right|Tarcze zaporowe]][[Plik:Tzksztalt.JPG|200px|thumb|right|Pozostałość po tarczy zaporowej kształtowej]]
 
Tarcze zaporowe stosuje się na stacji przy torach, na które odbywają się w zasadzie tylko wjazdy pociągów. Najczęściej są to tarcze dwukomorowe (czerwona i matowobiała) nazywane skrótem "Tz", oraz kolejnym numerem patrząc ku wzrostowi kilometrażu linii. Można również nazywać je podobnie jak semafory, z tym, że jeśli tarcza zaporowa może podawać sygnał "Ms2 - jazda manewrowa dozwolona" pod nazwą tarczy należy umieścić tabliczkę z czarną literą "m". Komora matowobiała służy do sygnalizowania jazd manewrowych. Natomiast w uzasadnionych przypadkach, gdy za głowicą rozjazdową zostaje umieszczony semafor wyjazdowy grupowy, tarcza może podać sygnał (jedno światło matowobiałe migowe) zezwalający na wyjazd systemem jazdy pociągowej do semafora wyjazdowego grupowego, po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę na semaforze wyjazdowym grupowym. Jeśli tarcza jest wyposażona w układ światła matowobiałego migowego, można również podać na tarczy sygnał zastępczy. Ponadto tarcze zaporowe można stosować jako stałe sygnały zamknięcia torów (jednokomorowe ze światłem czerwonym).
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" width=70% align=center class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnały nadawane przez tarcze zaporowe
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Tzs1.png]] <br /><br /> '''S1'''
 
'''"Stój"'''
 
  
''Jedno czerwone światło ciągłe na tarczy''
+
== FAQ: Najczęściej zadawane pytania == <!--T:221-->
 +
 
 +
 
 +
=== Jazda przez stację offline === <!--T:222-->
 +
 
 +
<!--T:223-->
 +
W przypadku zbyt dużej ilości maszynistów na danej scenerii lub przejazd przez scenerię przy braku dyżurnego ruchu powoduje załączenie trybu offline tzw. "stacja offline".
 +
 
 +
<!--T:224-->
 +
Procedura przejazdu przez scenerię offline wygląda następująco:
 +
* W odległości do 2000m od semafora wjazdowego nacisnąć wywołanie selektywne ZEW1 (domyślnie F5). Spowoduje to załączenie automatycznego sterowania rozjazdami, semafor wjazdowy wskażę odpowiedni sygnał w zależności od drogi przebiegu zezwalający na wjazd w stację.
 +
* Droga przebiegu jest ułożona również na głowicy rozjazdowej w kierunku wyjazdu ze stacji. Semafor wyjazdowy wyświetli sygnał zezwalający na jazdę.
 +
* Pomimo sygnału zezwalającego na semaforze wyjazdowym należy zatrzymać pociąg przed tym semaforem wyjazdowym i za pomocą komendy "/swdr" przez czat, zgłosić się do dyżurnego ruchu następnej stacji z zapytaniem czy można kontynuować jazdę w danym kierunku wg. rozkładu jazdy. Oczekiwać na polecenie dyżurnego ruchu. Przykładowy wpis: "/swdr St. Anowo. (numer pociągu) na stacji X offline, do stacji Y na szlak Z. Pod semaforem wyjazdowym."
 +
* Po uzyskaniu zgody na wyjazd ze stacji od dyżurnego ruchu kontynuujemy jazdę w kierunku następnej stacji.
 +
 
 +
 
 +
=== Dodatkowe sterowanie === <!--T:225-->
 +
 
  
Sygnał S1 nakazuje zatrzymanie pociągu, oraz manewru przed tarczą.
+
===== Zmiana kierunku jazdy ===== <!--T:226-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Tzms2.png]] <br /><br /> '''Ms2'''
 
'''Jazda manewrowa dozwolona'''
 
  
''Jedno matowobiałe światło na tarczy''
+
<!--T:227-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Tzsz.gif]] <br /><br /> '''Sz'''
+
W celu zmiany kierunku jazdy należy zatrzymać lokomotywę, ustawić nastawnik jazdy "na zero" i zmienić kierunek na nastawniku kierunkowym (poprzez przyciski '''''Page Up''''' i '''''Page Down'''''). Teraz możemy kontynuować jazdę w zadanym kierunku.
'''Sygnał zastępczy'''
+
----
  
''Dodatkowe informacje dotyczące sygnału zastępczego w dziale poniżej''
+
===== Zmiana kabiny ===== <!--T:228-->
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Wyjtz.gif]] <br /><br />
 
'''Jazda pociągowa na semafor wyjazdowy grupowy dozwolona'''
 
  
''Jeno światło matowobiałe migające na tarczy zaporowej''
+
<!--T:229-->
|}
+
Aby zmienić kabinę lokomotywy, należy zatrzymać lokomotywę, ustawić na nastawniku kierunkowym pozycję 0 (poprzez przyciski '''''Page Up''''' i '''''Page Down''''') i nacisnąć przycisk '''''Cab<->''''' lub drzwi do maszynowni.
 
----
 
----
  
=== Sygnał zastępczy ===
 
'''Sygnał zastępczy "Sz" - Można przejechać obok semafora wskazującego sygnał Sr1 lub S1 "Stój" albo sygnał wątpliwy, albo też semafora nieoświetlonego lub przejechać obok sygnalizatora sygnału zastępczego, mającego wyłącznie latarnię ze światłem białym - bez rozkazu pisemnego.'''
 
  
''Jedno światło matowobiałe migające na semaforze lub maszcie semafora, albo na maszcie semafora nieoświetlonego, albo umieszczonego na osobnej podstawie.''
+
===== Opuszczanie kabiny maszynisty ===== <!--T:230-->
[[Plik:Choinkasz.gif|200px|thumb|right|Tzw. choinka+Sz]][[Plik:Choinkasz.gif]]
 
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width=35% align=left class="wikitable"
 
|+
 
! colspan="12" |Sygnalizatory sygnału zastępczego
 
|-
 
| colspan="2" width="25%" align="center" valign="top" | [[Plik:Sz1kom.gif]][[Plik:Sz2kom.gif]][[Plik:Tzsz.gif]][[Plik:NowySz.gif]]
 
|}
 
'''Sygnał zastępczy zezwala na:'''
 
  
a) jazdę do następnego semafora, tarczy zaporowej, miejsca ustawienia tarczy zatrzymania D1,
+
<!--T:231-->
 +
Aby opuścić kabinę maszynisty, należy wcisnąć klawisz F11. Chodzenie odbywa się poprzez klawisze W, S, A, D oraz Shift (bieg).
 +
----
  
b) jazdę, która może odbywać się z prędkością nie większą niż 40km/h i nie wymaga zatrzymania się przed nim; maszynista powinien jednak tak regulować prędkość jazdy, aby mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie nagłego zauważenia przeszkody; przy wyjeździe na szlak bez blokady samoczynnej jazda z prędkością do 40km/h obowiązuje w granicach posterunku ruchu.
+
===== Kamera ===== <!--T:232-->
  
Wyjazd pociągu na szlak z blokadą samoczynną na podstawie sygnału zastępczego, rozkazu pisemnego doręczonego drużynie pociągowej lub przekazanego za pomocą urządzeń łączności powinien odbywać się ze szczególną ostrożnością tak, aby maszynista mógł w każdej chwili zatrzymać pociąg w razie nagłego zauważenia przeszkody, przy tym prędkość jazdy nie może przekraczać 20km/h; jazda pociągu z ostrożnością obowiązuje do czasu minięcia przez czoło pociągu semafora wskazującego sygnał zezwalający na jazdę, o ile maszynista nie otrzymał rozkazu pisemnego z informacją, że samoczynne semafory odstępowe są nieważne.
+
<!--T:233-->
 +
Za obracanie kamery odpowiada prawy przycisk myszy. Aby przemieścić kamerę wzdłuż kabiny lub wyjrzeć za okno, należy przytrzymać środkowy przycisk myszy (tzw. rolka/kółko).
 
----
 
----
  
=== Sygnały zamknięcia toru ===
 
=== Sygnały zatrzymania i zmniejszenia prędkości ===
 
=== Sygnały dawane przez uprawnione osoby ===
 
=== Sygnały dawane gwizdawką lub syreną pojazdu trakcyjnego ===
 
=== Sygnały przy wyprawianiu i przepuszczaniu pociągów ===
 
=== Sygnały na pojazdach kolejowych ===
 
=== Sygnały alarmowe ===
 
=== Wskaźniki ===
 
=== Sygnały i wskaźniki stosowane wyłącznie na wyznaczonych liniach i stacjach ===
 
=== Sygnały i wskaźniki stosowane do odwołania ===
 
  
== Przepisy kolejowe - Technika ruchu (R1)(w budowie) ==
+
== Zobacz też == <!--T:234-->
=== Procedury związane z użyciem sygnału RADIOSTOP ===
 
=== Jazda pociągowa a manewrowa ===
 
=== Rozkazy pisemne ===
 
  
== FAQ: Najczęściej zadawane pytania ==
+
<!--T:235-->
=== Jazda przez stację offline ===
+
* [[Special:MyLanguage/Instrukcja Train Driver 2 (instrukcje kolejowe)|Instrukcja Train Driver 2 (instrukcje kolejowe)]]
== Zobacz też ==
+
* [[Special:MyLanguage/Instrukcja Train Driver 2 (dyżurny ruchu)|Instrukcja Train Driver 2 (dyżurny ruchu)]]
* [[Poradnik: Dyżurny ruchu]]
+
* [[Special:MyLanguage/Komunikacja#Bindy|Konfiguracja bindów]]
* [[Konfigurowanie bindów]]
 
  
  
  
Autor: [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=491 Mikson]. Za pomoc dziękuję osobom: [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=2013 Marcin S], [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=474 maszynista94], [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=474 Helikon].
+
<!--T:236-->
 +
Autor: [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=2013 Marcin S]. Za pomoc dziękuję osobom: [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=491 Mikson], [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=474 maszynista94], [http://td2.info.pl/index.php?action=profile;u=474 Helikon].
 +
</translate>

Wersja z 21:48, 22 paź 2023

Inne języki:
Deutsch • ‎English • ‎polski

Ta instrukcja pomoże Ci w opanowaniu podstawowych zasad sterowania i eksploatacji pojazdów trakcyjnych w symulatorze Train Driver 2.


Spis treści

Komunikacja (tryb multiplayer)

Komunikacja pomiędzy tobą a innymi maszynistami lub dyżurnym ruchu odbywa się poprzez czat umieszczony w lewym górnym rogu (radiotelefon). Aby móc napisać wiadomość na czacie, należy kliknąć myszką na pole wpisywania lub nacisnąć Enter. W celu wysłania wiadomości należy kliknąć przycisk Send albo nacisnąć Enter. Alternatywną formą komunikacji jest serwer TeamSpeak - więcej informacji.

Bindy

Bindy to wiadomości wysyłane na czat po naciśnięciu określonego klawisza. Lista dostępnych bindów dla maszynisty to:

Klawisz Przypisana komenda Opis
F1 "Przyjąłem" Potwierdzenie, zrozumienia polecenia od dyżurnego ruchu
F2 "Gotów do odjazdu" Sygnał odjazdu od kierownika pociągu pasażerskiego
F5 ZEW1 Wywołanie selektywne: wywołanie innych pociągów lub włączenie przejazdu przez daną stację offline
F6 ZEW3 Wywołanie selektywne: wywołanie dyżurnego ruchu
F7 RADIOSTOP! Załączenie sygnału alarmowego A1r "Alarm". Radiostop jest sygnałem nadawanym do wszystkich pociągów połączonych do danej sesji. Załącza on w nich oraz w pociągu gracza hamowanie awaryjne (nagłe).

Sygnał alarmowy A1r podawany jest w przypadku zaistnienia nagłego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu na linii kolejowej wyposażonej w sieć radiołączności pociągowej. Nieuzasadnione użycie sygnału "Alarm" jak i nadużywanie wywołania selektywnego jest karane banem!

INFO: Bindy można zmieniać zależnie od własnych potrzeb. Więcej o konfigurowaniu bindów.



Lokomotywa EU07

Uruchomienie

Mierniki elektryczne, od lewej: amperomierz i woltomierz NN, amperomierze WN i woltomierz WN
Bezpieczniki NN pod pulpitem. W kabinie A znajduje się również Wyłącznik samoczynny baterii
Stan pulpitu uruchomionej lokomotywy z popełnionym przewodem głównym i wyluzowanymi cylindrami hamulcowymi

Uruchomienie lokomotywy należy rozpocząć od załączenia wyłącznika rozrządu, z której kabiny będzie dokonywany rozruch. Następnie załączyć wyłącznik baterii pod pulpitem w kabinie "A" i wybrać kierunek jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego. Załączą się generatory SHP i CA, aby je "skasować" należy nacisnąć przycisk czujności (SHP). Sprawdzamy napięcie baterii akumulatorów za pomocą woltomierza NN na pulpicie (minimum 65-70V), oraz na manometrze ciśnienie w zbiorniku głównym (minimum 4,5bar).

Jeśli w zbiorniku głównym nie ma ciśnienia, lub jest poniżej 4,5bara, należy na ramie pneumatycznej B zawór trójdrożny sprężarki pantografów przestawić z położenia "Rozrząd" w położenie "Sprężarka pantografów". Spowoduje to odcięcie układu rozrządu lokomotywy po stronie pneumatycznej, gdzie powietrze przez sprężarkę pantografów będzie podawane tylko na układy pantografów i wyłącznika szybkiego. Następnie załączyć sprężarkę pantografów wyłącznikiem dźwigienkowym na szafie NN B i odczekać, aż na jej manometrze ciśnione wzrośnie do 4-5bar.

Jeśli te czynności zostały spełnione, należy wyłącznikiem na pulpicie podnieść odbierak prądu. Odczekujemy, aż pantograf dojdzie do sieci, nastąpi załączenie przekaźnika PZN oraz pojawi się wartość napięcia w sieci trakcyjnej na woltomierzu WN. Do poprawnej pracy lokomotywy wartość napięcia w sieci trakcyjnej powinna wynosić najmniej 2kV, a najwięcej 3,6kV.

Przed pierwszym załączeniem Wyłącznika Szybkiego (WS), należy dokonać odblokowania (przy wybranym kierunku jazdy) przekaźników nadmiarowych przetwornic, ogrzewania pociągu i przekaźnika różnicowego uzależnionych od podtrzymania WS'a. Zamknięcie WS jest uzależnione od styków pomocniczych w/w przekaźników. Następnie naciskamy przycisk załączenia Wyłącznika Szybkiego, aż do zaświecenia się kontrolki "Wyłącznik Szybki". Jeśli uruchomienie lokomotywy odbywało się z wykorzystaniem sprężarki pantografów, w momencie załączenia wyłącznika szybkiego, styk bierny na drabince WS'a przerywa obwód stycznika sprężarki pantografów i tym samym wyłącza sprężarkę. Jeśli nie wyłączyliśmy jej wcześniej za pomocą wyłącznika dźwigienkowego.

Po załączeniu Wyłącznika Szybkiego załączamy przetwornice wyłącznikiem na pulpicie. Sprawdzamy stan ładowania baterii akumulatorów za pomocą mierników NN. Załączamy sprężarki główne i popełniamy zbiorniki główne. Jeśli uruchomienie lokomotywy odbywało się z wykorzystaniem sprężarki pantografów, odczekujemy, aż wartość ciśnienia w zbiornika głównych osiągnie najmniej 5bar, następnie wyłączamy sprężarki, przetwornice i wyłącznik szybki. Udajemy się do ramy pneumatycznej B, przestawiamy zawór trójdrożny w położenie "Rozrząd", wyłączamy wyłącznik dźwigienkowy sprężarki pantografów, jeśli wcześniej nie był wyłączony. Wracamy do kabiny, ponownie załączamy wyłącznik szybki, przetwornice i sprężarki i popełniamy zbiorniki do wartości 8bar.

Ustawić kran maszynisty w położeniu "Jazda" i popełnić przewód główny do wartości 5bar.

W nowej wersji symulatora (091p2) stan elektrowozu do startu na zimno jest uproszczony ze względu na brak maszynowni. Pominięta została procedura z uruchamianiem sprężarki pantografów oraz przestawiania zaworu trójdrożnego. Po uruchomieniu symulatora elektrowóz z możliwością uruchomienia od zera ma już odpowiednie ciśnienie w układzie pomocniczym do podniesienia odbieraków prądu i załączeniu wyłącznika szybkiego.



Rozruch

Zapalona kontrolka jazdy na oporach rozruchowych
Koło wału nastawnika jazdy, rączka wału nastawnika bocznikowania i gniazdo z kluczem nastawnika kierunkowego
Jazda na układzie równoległym, pracują oba amperomierze

Przed dokonaniem rozruchu należy sprawdzić, czy przewód główny jest popełniony, cylinder hamulcowy wyluzowany, układ rozrządu przygotowany do sterowania (świecąca kontrolka styczników liniowych na 303E, na starych 4E kontrolki styczników liniowych, jazdy na oporach i wentylatorów oporów rozruchowych). Aby ruszyć, należy za pomocą koła nastawnika jazdy ustawić na pierwszą pozycję oporową (przesunąć pasek z lewej strony o jedną pozycję lub raz nacisnąć +). Zapali się kontrolka jazdy na oporach rozruchowych, a zgaśnie kontrolka styczników liniowych. Świadczy to o tym, że zamknęły się styczniki liniowe i powinien pojawić się prąd w obwodzie głównym (Amperomierz WN-1). Stopniowo każda kolejna pozycja nastawnika jazdy powoduje zamykanie się kolejnych styczników oporowych i tym samym zwiększa prąd w obwodzie silników trakcyjnych.

UWAGA!

  • Zbyt szybkie przestawienie koła nastawnika jazdy na kolejne pozycje spowoduje nie zamknięcie styczników liniowych. Należy na pierwszej pozycji jazdy odczekać, aż zamkną się styczniki liniowe, dopiero potem można kontynuować rozruch.
  • Podczas rozruchu na pozycjach oporowych, oporniki rozruchowe nagrzewają się i zbyt długa jazda "na oporach" może doprowadzić do ich spalenia. Zatem rozruch należy dokonywać w taki sposób, aby w miarę możliwości jak najkrócej prowadzić jazdę na pozycjach oporowych i dążyć do pozycji bezoporowych (kontrolka "jazda na oporach" gaśnie).
  • Pozycje nastawnika jazdy 28 i 43, są pozycjami bezoporowymi i nie ma ograniczeń czasowych utrzymywania tych pozycji.
  • Na pozycjach bezoporowych w celu zwiększenia prądu na silnikach trakcyjnych można użyć tzw. "bocznikowania" za pomocą rączki nastawnika bocznikowania. Bocznikowanie, czyli osłabienie wzbudzenia biegunów głównych silników trakcyjnych, inaczej bocznikowaniem uzwojeń. Możliwe jest sześciostopniowe osłabienie wzbudzenia i im wyższa pozycja rączki nastawnika bocznikowania tym większe osłabienie wzbudzenia (większy prąd na silnikach).

Z racji tego, iż lokomotywa EU07 posiada cztery silniki trakcyjne zastosowano dwa układy ich połączeń.

  • Szeregowy - (poz. 1-28), wszystkie silniki połączone w szereg co powoduje spadek napięcia i na silnik przypada 750V.
  • Równoległy - (poz. 29-43), dwie gałęzie równolegle po dwa silniki w szeregu każdy, co powoduje spadek napięcia i na silnik przypada 1,5kV.


Zabezpieczenia obwodów głównych i pomocniczych

Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych
Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych
Załączony wysoki rozruch

Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych służy do zabezpieczenia obwodów silników przed zbyt wysokim natężeniem prądu. Na lokomotywie są zastosowane trzy przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych, po jednym na każdą gałąź nastawione na wartość 600A, oraz jeden do obwodu szeregowego nastawiony na wartość 750A.

W momencie zadziałania przekaźnika zostają otwarte styczniki liniowe i tym samym otwarty obwód główny. Aby móc kontynuować rozruch, należy kołem nastawnika jazdy zejść na pozycję "0", odblokować przekaźnik naciskając przycisk "Odblok. przekaźnika nadmiarowego i różnicowego"(n), po czym można ponowić rozruch. Zadziałanie przekaźnika nie wpływa na stan Wyłącznika szybkiego.

W razie zaistnienia potrzeby można zablokować przekaźnik nadmiarowy o wartości 600A za pomocą tzw. "Wysoki rozruch". Przestawienie przełącznika pakietowego "Zakres prądu" na Wysoki blokujemy przekaźnik (600A), a pozostaje przekaźnik o wartości 750A. Wysoki rozruch, stosuje się tylko na układzie szeregowym.


Przekaźnik różnicowy
Zadziałanie przekaźnika różnicowego

Przekaźnik różnicowy służy do zabezpieczenia obwodu głównego lokomotywy przed zwarciami lub upływnościami doziemnymi.

Przekaźnik różnicowy składa się z dwóch cewek które są włączone w obwód główny z czego jedna jest włączona za Wyłącznikiem szybkim, a druga w przewodzie uszyniającym obwód główny. Podczas normalnej pracy obwodu głównego przez obie cewki płynie taki sam prąd, zatem strumienie magnetyczne, wytworzone przez dwie takie same cewki, nawinięte przeciwsobnie, znoszą się wzajemnie. Wskutek zwarcia lub upływności do ziemi w części obwodu głównego między cewkami przekaźnika, przez cewkę pierwszą od strony zasilania płynie prąd większy, niż przez drugą, gdyż druga cewka jest teraz bocznikowana w miejscu zwarcia doziemnego, co powoduje zakłócenie równowagi strumieni magnetycznych. Strumień wypadkowy (różnicowy) zaczyna oddziaływać na zworę i przy różnicy prądów nie większej niż 75A zwora zostaje przyciągnięta i zablokowana. Styki pomocnicze przekaźnika różnicowego otwierają się, co powoduje natychmiastowe wyłączenie Wyłącznika szybkiego i uzależnionych od niego innych łączników.



Przekaźniki nadmiarowe przetwornic i ogrzewania pociągu
Załączony stycznik grzania pociągu
Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego przetwornicy i/lub ogrzewania pociągu
  • Przekaźniki nadmiarowe przetwornic zabezpieczają obwody silników przetwornic po stronie WN. Ponieważ przy rozruchu silnika przetwornicy jest pobierany prąd przewyższający nastawę przekaźnika, elektromagnes blokujący, który poprzez działanie przekaźnika czasowego blokuje działanie wyzwalacza na okres rozruchu silnika przetwornicy. Zadziałanie przekaźnika następuje gdy przekroczona zostanie nastawiona na wyzwalaczu wartość prądu w obwodzie silników przetwornic z wyjątkiem momentu rozruchu silników.
  • Przekaźnik nadmiarowy ogrzewania pociągu zabezpiecza obwód ogrzewania pociągu. Jego zadziałanie następuje gdy przekroczona zostanie nastawiona na wyzwalaczu wartość prądu w obwodzie ogrzewania pociągu.

W przypadku zadziałania przekaźnika nadmiarowego przetwornicy, lub ogrzewania pociągu zostaje natychmiast wyłączony Wyłącznik szybki.



Przekaźnik nadmiarowy i zanikowo-prądowy wentylatorów oporów rozruchowych
Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego wentylatorów oporów rozruchowych lub niezamknięty przekaźnik zanikowo-prądowy

Przekaźnik nadmiarowy silników wentylatorów oporów rozruchowych służy do zabezpieczenia silników przed zbyt wysokim natężeniem w obwodzie silnika.

Przekaźnik zanikowo-prądowy wentylatorów oporów rozruchowych służy do informowania maszynisty o zatrzymaniu silników wentylatorów. Stan taki powoduje zamknięcie obwodu kontrolek sygnalizacyjnych na pulpitach i ich świecenie.


Przekaźnik nadmiarowy sprężarki
Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego sprężarki

Przekaźnik nadmiarowy sprężarki zabezpiecza obwód silnika sprężarki przed zbyt dużym natężeniem prądu.

Na elektrowozach EU07 i pochodnych, silniki sprężarek głównych pracują na napięciu 110V, istotne jest, aby przed ich załączeniem odczekać do momentu pełnego rozpędzenia wirników przetwornic. W przeciwnym wypadku, jeśli przetwornice nie osiągną znamionowej prędkości obrotowej, załączenie sprężarek spowoduje zadziałanie przekaźników nadmiarowych.



Przekaźnik przeciwpoślizgowy
Zadziałanie przekaźnika przeciwpoślizgowego

Przekaźnik sygnalizacji poślizgu służy do włączenia sygnalizacji świetlnej, która informuje maszynistę o wystąpieniu poślizgu zestawu kołowego i wzroście prędkości napędzającego go silnika trakcyjnego wskutek utraty przyczepności zestawu.


Wyłącznik szybki
Załączony Wyłącznik Szybki

Wyłącznik szybki stanowi podstawowe zabezpieczenie w obwodach wysokiego napięcia lokomotywy. Wyłącznik chroni obwody WN przed zwarciami i przeciążeniami, nie zabezpiecza jednak obwodów przed przepływem prądu zwrotnego, gdyż jest wyłącznikiem typu spolaryzowanego.

Do zamknięcia wyłącznika jest konieczne zamknięcie obwodu cewki trzymającej 110V. Powoduje to wytworzenie strumienia magnetycznego w rdzeniu, który z uwagi na zbyt dużą szczelinę nie ma siły na pokonanie oporu sprężyny wyłączającej i przyciągnięcie kotwicy przymocowanej do dźwigni styku ruchomego. Po zamknięciu obwodu cewki zaworu elektropneumatycznego następuje napełnienie powietrzem cylindra napędu. Tłok uruchamia dźwignię styku ruchomego, zbliżając kotwicę do rdzenia cewki trzymającej. Następuje wówczas przechwycenie kotwicy. W tej przejściowej pozycji styki wyłącznika nie są jeszcze zamknięte. Zamknięcie następuje po przerwaniu obwodu zasilania cewki zaworu elektropneumatycznego, w wyniku czego powietrze z cylindra napędu uchodzi do atmosfery i cylinder zostaje odcięty od zasilania. Dźwignia włączająca powraca do położenia wyjściowego, pod wpływem sprężyn i własnego ciężaru. Strumień cewki trzymającej utrzymuje zworę sprzęgniętą z dźwignią styku ruchomego w położeniu przyciągniętym, a sprężyny powodują jednocześnie obrót ramienia styku ruchomego wokół osi i zamknięcie styków głównych wyłącznika, w wyniku czego następuje przełączenie styków łącznika pomocniczego.

  • Wyłączenie - Otwarcie wyłącznika może nastąpić samoczynnie, bezpośrednio przez wyzwalacz nadmiarowo-prądowy spolaryzowany lub pośrednio wskutek zadziałania przekaźników zabezpieczających obwody lokomotywy, które przerywają zasilanie cewki trzymającej, lub w sposób zamierzony przez obsługę. Wyłączenie zamierzone polega również na przerwaniu obwodu zasilającego cewkę trzymającą.
  • Wyłączenie samoczynne - Za pomocą wyzwalacza następuje wówczas, gdy natężenie prądu płynącego przez wyłącznik i zarazem przez cewkę wyzwalacza prądowego (1250A) spowoduje wytworzenie strumienia magnetycznego, który skompensuje strumień, wytworzony przez cewkę trzymającą. Następuje wtedy zwolnienie zwory przytrzymywanej przez rdzeń cewki trzymającej i w konsekwencji otwarcie styków wyłącznika wskutek działania sprężyn wyłączających. Strumień cewki wyzwalającej działa demagnesująco na strumień cewki trzymającej.


Hamowanie

Zawór maszynisty FV4a i zawór dodatkowy FD1
Manometry od lewej: Cylinder hamulcowy, Przewód główny, Zbiornik główny. Stan manometrów obrazuje popełniony przewód główny i wyluzowaną lokomotywę

Lokomotywa EU07 jest wyposażona w system hamulca typu Oerlikon. Hamulec zespolony (pociągowy) działa na wszystkie wagony i lokomotywy w pociągu gracza. Jego zawór znajduje się na prawo od nastawnika jazdy. Hamulcem tym można sterować poprzez pasek znajdujący się z prawej strony ekranu, lub poprzez klawisze 9 (pozycja w górę) i 3 (pozycja w dół) na klawiaturze numerycznej.

Pozycje kranu hamulca zasadniczego (pociągowego) FV4a i dodatkowego FD1
DSC03946.JPG

Odcięcie

Całkowite odcięcie zaworu od układu zasilania i układu hamulca. Pozycja ta jest wykorzystywana, gdy zawór nie jest wykorzystywany np w sytuacji, gdy lokomotywa jest nieczynna, lub aktywna jest druga kabina oraz w przypadku jazdy wielokrotnej, gdy z tej lokomotywy nie odbywa się sterowanie pociągiem

DSC03947.JPG

Uderzeniowa/Fala

Przewód główny jest ładowany sprężonym powietrzem w postaci jednorazowego impulsu trwającego ok. 17 sekund. W ten sposób następuje wzrost ciśnienia w przewodzie głównym ponad wartość roboczą 5 bar w celu przesterowania zaworów rozrządczych na proces odhamowania. Po wspomnianym czasie wzrost ciśnienia stopniowo maleje. Oczywiście czas ładowania może być krótszy - wystarczy na krótszy czas ustawiać rękojeść na tej pozycji. Pozycja ładowania zwana jest też "popełnianiem uderzeniowym"

DSC03948.JPG

Jazda

Układ hamulcowy jest w trybie neutralnym. W przewodzie głównym utrzymywana jest wartość nominalna ciśnienia 5 bar

DSC03949.JPG

Hamowanie wstępne

Ciśnienie w przewodzie głównym jest obniżona o 0,4 bara

DSC03950.JPG

Hamowanie pełne

Ciśnienie w przewodzie głównym jest obniżone o 1,5 bara w stosunku do ciśnienia nominalnego i wynosi 3,5 bara

DSC03951.JPG

Hamowanie pełne uzupełniające

Pozycje wykorzystuje się w przypadku, gdy skład pociągu był hamowany stopniowo, a podczas hamowania lokomotywa była luzowania przyciskiem odluźniacza. W tej pozycji ciśnienie w przewodzie głównym zostaje obniżone do wartości 2,9 bara co powoduje ponowne załączenie hamulca lokomotywy bez wywierania wpływu na zadane na poprzedniej pozycji hamowanie pełne składu pociągu

DSC03952.JPG

Hamowanie nagłe

Przewód główny zostaje odcięty od układu zasilania hamulców i jednocześnie zostaje z niego wypuszczone powietrze do atmosfery (tzw. połączenie przewodu głównego z atmosferą). W przewodzie głównym nie ma ciśnienia w wyniku czego zawory rozrządcze wpuszczają pełne ciśnienie ze zbiorników pomocniczych do cylindrów hamulcowych. Powoduje to wdrożenie maksymalnej siły hamowania. Tej pozycji używa się w przypadku niebezpieczeństwa, gdy występuje konieczność jak najszybszego zatrzymania pociągu

DSC04012.JPG

Kran hamulca dodatkowego

Zawór ten ma skrajne położenia pomiędzy którymi stopniowanie hamowania i luzowania odbywa się płynnie. Obracanie rękojeści ku sobie powoduje bezpośrednie wtłoczenie sprężonego powietrza z układu zasilania (zbiornika głównego) do cylindrów hamulcowych. Sprężone powietrze z zaworu FD1 przechodzi przez podwójny zawór zwrotny, który odcina hamulec dodatkowy z drugiej kabiny, a następnie do podwójnych zaworów zwrotnych na obu wózkach lokomotywy. Po przesterowaniu tych zaworów i tym samym odcięciu cylindrów hamulcowych od układu hamulca zespolonego, powietrze dostaje się do cylindrów hamulcowych powodując hamowanie. Im rękojeść jest dalej obrócona tym ciśnienie w cylindrach jest większe, a więc zwiększa się siła hamowania lokomotywy. Obracanie rękojeści w kierunku "od siebie" powoduje wypuszczanie powietrza z cylindrów hamulcowych, co powoduje luzowanie hamulców lokomotywy. Przebieg powietrza przy luzowaniu jest odwrotny niż przy wyżej opisanym procesie hamowania: powietrze z cylindrów przesterowuje podwójne zawory zwrotne na wózkach łącząc ponownie cylindry z układem hamulca zespolonego. Następnie przesterowuje podwójny zawór odcinający zawór FD1 drugiej kabiny, a następnie powietrze wydostaje się do atmosfery przez użyty zawór hamulca dodatkowego FD1


Hamowanie awaryjne
Stan manometrów obrazuje hamowanie nagłe

Hamowanie awaryjne (nagłe) w lokomotywach serii EU07 odbywa się poprzez przeciągnięcie paska z prawej strony ekranu na sam dół (w pozycję E) lub poprzez naciśnięcie przycisku 0 na klawiaturze numerycznej.



Przełącznik hamulca
Przełącznik pakietowy zmieniacza hamowności

Zmieniacz hamowności to elektrozawór, który odpowiada za łączenie 2 i 3 komory zaworu rozrządczego (LSt1). Gdy przełącznik T-O-P jest ustawiony w pozycji "T"(Towarowy) lub "O"(Osobowy) to zawór jest w pełni otwarty i zostaje przy napełnianiu cylindrów zostaje napełniona też 3 komora. Gdy przełącznik ustawiony jest w pozycji "P"(Pośpieszny) to styki prędkościomierza zamykają obwód zaworu elektropneumatycznego i jeżeli prędkość jazdy nie przekracza 55 km/h wówczas zawór zostaje otwarty jak przy nastawie "T" lub "O". Gdy prędkość jest wyższa od 55km/h to zawór odcina połączenie 2 i 3 komory i jednocześnie łączy 3 komorę z atmosferą. Wówczas napełnianie cylindrów zostaje przerwane dopiero gdy tą samą różnicę ciśnień w 6 i 7 komorze pokona ciśnienie powietrza w cylindrach, działające na membranę w 2 i 3 komorze.

Przełącznik T-O-P ustawia się w zależności od prowadzonego pociągu i od ustawień sposobu hamowności na tablicach przestawczych wagonów. Zmiana sposobu hamowania powoduje zmiany czasu napełniania i luzowania zbiornika wyrównawczego, a tym samym czas napełniania i opróżniania cylindrów hamulcowych.

  • T - Towarowy, tzw. wolnodziałający. Czas napełniania cylindrów hamulcowych wynosi 20 do 30sekund. W momencie luzowania czas opróżniania cylindrów hamulcowych wynosi 45 do 60sekund.
  • O - Osobowy, czas opróżniania zbiornika wyrównawczego i czas napełniania cylindrów hamulcowych wynosi 3-5sekund. W momencie luzowania czas napełniania zbiornika wyrównawczego i jednocześnie opróżnienie cylindrów hamulcowych wynosi około 15 do 20sekund.
  • P - Pośpieszny (dwustopniowy), tzw. <Rapid>. Ustawia się przy prowadzeniu pociągów pasażerskich, uzyskując w ten sposób stopniowanie siły hamowania w zależności od prędkości jazdy pociągu.


Luzowanie
Przycisk luzowania hamulca

Czasami zachodzi potrzeba szybszego luzowania hamulca i samo ustawienie go w pozycję R (Uderzeniową) nie wystarczy. Należy wówczas użyć dodatkowo odluźniacza hamulca. W tym celu należy nacisnąć zielony przycisk odluźniacza, znajdujący się na pulpicie, pod kontrolką jazdy na oporach rozruchowych lub nacisnąć przycisk Rel w prawym dolnym rogu ekranu. W symulatorze są również sytuacje, w których użycie odluźniacza jest niezbędne do kontynuowania jazdy. Jest to:

  • Użycie hamulca awaryjnego (nagłego)
  • Użycie RADIOSTOPU

W w/w sytuacjach należy ustawić hamulec w pozycji R (Uderzeniowej) oraz używać odluźniacza aż do pełnego odluzowania hamulca pociągowego.

Przycisk luzowania hamulca działa tylko na układ hamulcowy lokomotywy.



Aparatura kontrolno-sterująca

Wyłączniki pulpitowe
Dolna płyta aparatowa typu TPA

Dolna płyta aparatowa służy do sterowania aparaturą WN i NN lokomotywy. Znajdują się na niej wyłączniki dźwigienkowe od sterowania odbierakami prądu, przetwornicami, sprężarkami, grzaniem pociągu, sposobu hamowności, dostosowaniem sił do nacisku kół, zakresem prądu; lampki sygnalizacyjne stanu styczników, aparatury zabezpieczającej obwody główne i pomocnicze. Dodatkowo wyłączniki dźwigienkowe do przyciemnienia lampek sygnalizacyjnych SHP i CA, oraz przyciemnienia reflektorów na czole lokomotywy.


Oświetlenie lokomotywy
Część górnej płyty wyłączników dotycząca oświetlenia czoła lokomotywy
Część górnej płyty wyłączników typu TPW dotycząca oświetlenia ogólnego

Górna płyta wyłączników służy do sterowania oświetleniem na lokomotywie. Znajdują się na niej wyłączniki dźwigienkowe od oświetlenia: ogólnego, kabiny, przyrządów pomiarowych, szafy WN; wyłączniki reflektorów głównych, sygnału końca pociągu, przełącznik krzywkowy do przyciemnienia lampek sygnalizacyjnych na płycie TPA.



Urządzenia cięgłowo-zderzne

Symulator Train Driver 2 umożliwia podłączanie i odłączanie wagonów od składu gracza.

UWAGA! Niezwykle ważne jest zahamowanie pociągu przed rozłączeniem wagonów!

Podłączanie do wagonów

Aby podłączyć się do wagonów, należy ostrożnie podjechać do nich z prędkością ok. 3 km/h. Gdy nastąpi dotknięcie zderzaków, należy ustawić na nastawniku jazdy pierwszą pozycję (w celu dociśnięcia), zahamować hamulcem dodatkowym, aż do wyłączenia przez wyłącznik ciśnieniowy styczników liniowych (minimum 2,2bara w cylindrze hamulcowym), powrócić nastawnik jazdy na pozycję "0", kran maszynisty ustawić w pozycję odcięcia, podejść do sprzęgu, a następnie nacisnąć lewym przyciskiem myszy na sprzęg pomiędzy lokomotywą a wagonem. Można również poprosić inną osobę (np. dyżurnego) o połączenie wagonów.


Odłączanie wagonów

Aby odłączyć się od wagonów, należy mocno zahamować hamulcem zasadniczym, nacisnąć przycisk luzowania hamulca, aż do wyluzowania lokomotywy, ustawić nastawnik kierunkowy tak, aby możliwe było dociśnięcie do wagonów, a następnie ustawić nastawnik jazdy na pierwszą pozycję. Zahamować hamulcem dodatkowym, aż do wyłączenia styczników liniowych, powrócić nastawnikiem jazdy na pozycję "0", kran maszynisty ustawić w pozycję odcięcia, podejść do sprzęgu, a następnie nacisnąć lewym przyciskiem myszy na sprzęg pomiędzy lokomotywą a wagonem.


CA i SHP

Załączenie CA
Przycisk kasowania SHP

CA i SHP w lokomotywach EU07 działają analogicznie jak w EZT typu Newag Impuls.










Lokomotywa EP09

Lokomotywa EP09
Wyłącznik rozrządu po stronie pomocnika maszynisty

Uruchomienie lokomotywy

Kabina lokomotywy EP09

Po uruchomieniu symulacji, lokomotywa jest w stanie uruchomionym, tj.: z załączoną baterią, podniesionym pantografem, załączonym wyłącznikiem szybkim, przetwornicami oraz sprężarką. Po przestawieniu nastawnika kierunkowego na żądany kierunek jazdy lokomotywy, zapalają się lampki sygnalizacyjne. Przy każdym przestawieniu nastawnika kierunkowego przez pozycję "0", traci zasilanie przekaźnik pomocniczy przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych, o czym informuje kontrolka na pulpicie. Należy wówczas dokonać zasilenia przekaźnika pomocniczego, wykorzystując przycisk odbloku przekaźnika nadmiarowego silników trakcyjnych (klawisz N). Lokomotywa staje się wówczas gotowa do jazdy.

Podczas manewrów, gdy zaistnieje konieczność zmiany kabiny, należy wyłączyć całe sterowanie (poza baterią) i w drugiej kabinie dokonać ponownego uruchomienia.


Rozruch i jazda

Aby ruszyć, należy ustawić koło nastawnika jazdy na pierwszą pozycję oporową (nacisnąć +). Zapali się kontrolka jazdy na oporach rozruchowych, a zgaśnie kontrolka styczników liniowych. Świadczy to o tym, że zamknęły się styczniki liniowe i powinien pojawić się prąd w obwodzie głównym. Stopniowo, każda kolejna pozycja nastawnika jazdy powoduje zamykanie się kolejnych styczników oporowych i tym samym zwiększa prąd w obwodzie silników trakcyjnych.

  • Zbyt szybkie przestawienie koła nastawnika jazdy na kolejne pozycje spowoduje nie zamknięcie styczników liniowych. Należy na pierwszej pozycji jazdy odczekać, aż zamkną się styczniki liniowe, dopiero potem można kontynuować rozruch.
  • Lokomotywa charakteryzuje się bardzo słabymi oporami rozruchowymi. Dłuższa jazda na pozycjach oporowych może doprowadzić do ich spalenia. Zatem rozruch należy dokonywać w taki sposób, aby w miarę możliwości jak najkrócej prowadzić jazdę na pozycjach oporowych i dążyć do pozycji bezoporowych (kontrolka "jazda na oporach" gaśnie).
  • Pozycje nastawnika jazdy 19 i 31, są pozycjami bezoporowymi i nie ma ograniczeń czasowych utrzymywania tych pozycji.
  • Na pozycjach bezoporowych, w celu zwiększenia prądu na silnikach trakcyjnych, można użyć tzw. "bocznikowania" za pomocą rączki nastawnika bocznikowania. Bocznikowanie, czyli osłabienie wzbudzenia biegunów głównych silników trakcyjnych, inaczej bocznikowanie uzwojeń. Możliwe jest pięciostopniowe osłabienie wzbudzenia i im wyższa pozycja rączki nastawnika bocznikowania, tym większe osłabienie wzbudzenia (większy prąd na silnikach).
Kontrolki Jazda/Hamowanie w kabinie

Hamowanie

Lokomotywa jest wyposażona w hamowanie elektrodynamiczne, dalej "ED". Ten rodzaj hamowania działa tylko przy pracujących przetwornicach, jak i tylko przy użyciu kranu hamulca zespolonego FV4a. Pracą hamulca ED sterują przekaźniki PHJ, a ich stan zobrazowany jest na pulpicie kontrolkami "Jazda"/"Hamowanie". Podczas biegu pociągu hamowanie ED zadziała samoczynnie podczas przestawienia kranu hamulca zespolonego w położenie hamowania. Pomimo spadku ciśnienia w przewodzie głównym, nie pojawi się ciśnienie w cylindrach hamulcowych lokomotywy, a prąd na silnikach trakcyjnych. Przy szybkości około 10-15km/h hamowanie ED zostanie wyłączone, a pojawi się ciśnienie w cylindrach hamulcowych.

Lokomotywa SM42

Uruchomienie, załączenie i wyłączenie silnika spalinowego

WSB - Wyłącznik samoczynny baterii, powyżej WSW1 i WSW2 - Wyłącznik Samoczynny Wentylatorów
Łączniki pakietowe awaryjne, plombowane. Poniżej, WSP - Wyłącznik Samoczynny Prądnicy, WSR - Wyłącznik Samoczynny Rozrządu
Nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy oraz stacyjka z kluczem
Potencjometr wzbudnicy prądnicy głównej przy trybie pracy manewrowej

Uruchomienie lokomotywy należy rozpocząć od załączenia baterii Wyłącznikiem WSB, znajdującym się w szafie elektrycznej, załączyć WSP, WSR jeśli były wyłączone. Sprawdzić stan baterii akumulatorów poprzez mierniki NN prądnicy pomocniczej na pulpicie. Sprawdzić temperatury oleju i wody za pomocą termometrów na pulpicie. Najniższa temperatura dla oleju 25°C, dla wody 35°C.

Wyłącznikiem dźwigienkowym impulsowym załączyć pompę olejową wstępnego smarowania, odczekać, aż wartość ciśnienia oleju osiągnie 0,15MPa. Nastawnik kierunkowy pozostawić w pozycji 0. Wyłączyć radiotelefon. Nacisnąć impulsowo przycisk "START", spowoduje to załączenie styczników rozruchowych SR, które podają napięcie z akumulatorów na prądnice główną. Prądnica zadziała jak silnik elektryczny jako rozrusznik silnika spalinowego. Odczekać do pełnego rozruchu silnika i wyłączenia styczników SR. Po załączeniu silnika obroty na biegu jałowym 496obr/min, przez pasy klinowe z prądnicy głównej zostają napędzane wirniki prądnicy pomocniczej, która ładuje baterię akumulatorów, oraz wzbudnica prądnicy głównej, która reguluje wzbudzenie prądnicy głównej przy danej prędkości obrotowej wału silnika spalinowego. Po załączeniu silnika, poprzez wał zostaje uruchomiona sprężarka główna, która tłoczy powietrze do zbiornika głównego do 8bar.

Aby wyłączyć silnik spalinowy, należy nastawnik jazdy ustawić w pozycji 0 lub hamowania dodatkowego i nacisnąć impulsowo przycisk "STOP". Zabrania się wyłączania baterii dopóki silnik spalinowy się nie zatrzyma. Jeśli jest wysoka temperatura oleju i wody należy odczekać przy pracującym silniku na biegu jałowym, aż temperatura spadnie. Jeśli jest konieczne wyłączenie silnika spalinowego przy wysokich temperaturach oleju i wody, należy wyłączyć silnik, a po jego zatrzymaniu uruchomić pompę wstępnego smarowania.



Rozruch

Przed dokonaniem rozruchu należy sprawdzić, czy przewód główny jest popełniony, cylinder hamulcowy wyluzowany. Aby ruszyć, należy wybrać kierunek jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego, następnie kołem nastawnika jazdy załączać kolejne pozycje jezdne.

Na pierwszej pozycji następuje załączenie styczników liniowych. W zależności od typu szafy elektrycznej lokomotywy w starej wersji już na pierwszej pozycji następuje wzbudzenie prądnicy głównej. Obracając kołem nastawnika jazdy ustawia się kolejne pozycje rozruchu. Na nowym typie szafy na pozycji 2 następuje wzbudzenie prądnicy głównej wzbudnicą, w wyniku czego zaczyna ona wytwarzać prąd trakcyjny, którym zasilane są silniki trakcyjne. Lokomotywa rusza. Ustawiając kolejne pozycje nastawnika jazdy zwiększamy wzbudzanie prądnicy głównej i obroty silnika spalinowego, która przez to wytwarza większe napięcie. Wraz ze wzrostem napięcia rośnie przyspieszenie - zwiększają się obroty silników trakcyjnych i pojazd coraz bardziej przyspiesza. W związku z tym, że silnik spalinowy napędza prądnicę musi być synchronizowane moc i obroty silnika spalinowego do mocy i obrotów prądnicy głównej. Za dostosowanie obrotów silnika spalinowego do stopnia do wzbudzania prądnicy głównej jest odpowiedzialny regulator Woodward'a. Po dojściu kołem nastawnika jazdy do ostatniej 11 pozycji możliwe jest bocznikowanie uzwojeń silników trakcyjnych. Bocznikowanie polega na wyłączeniu z obwodu głównego części uzwojenia stojanów w wyniku czego następuje zmniejszenie strumienia magnetycznego uzwojeń stojanów silników trakcyjnych przez co zwiększa się prędkość obrotowa wirników silników trakcyjnych. Lokomotywa ma wtedy mały moment obrotowy lecz duże przyspieszenie. W celu bocznikowania konieczne jest osiągnięcie prędkości minimalnej 33km/h, wrócenie kołem nastawnika jazdy do pozycji 6. Po ustawieniu tej pozycji należy wcisnąć przycisk "bocznikowanie" na pulpicie maszynisty. Zapali się wtedy lampka sygnalizacyjna bocznikowania. Następnie w celu mocniejszego osłabiania wzbudzania można obracać koło nastawnika jazdy, aż do pozycji 11.

Jazda może odbywać się w dwóch trybach: jazdy liniowej i jazdy manewrowej. Do ustawiania wybranego trybu służy przełącznik "jazda manewrowa" usytuowany na pulpicie. Pozycje przełącznika:

  • 0 - jazda manewrowa jest wyłączona.
  • 1 - jazda manewrowa załączona. Nie jest możliwe osłabianie wzbudzania silników trakcyjnych (bocznikowanie). Możliwe jest natomiast bardziej precyzyjne sterowanie jazdą lokomotywy za pomocą potencjometra regulacji wzbudzania jazdy manewrowej. Potencjometr ten usytuowany jest na kolumnie kranu hamulca zasadniczego i współpracuje ze wzbudnicą prądnicy głównej. Kręcąc odpowiednio pokrętłem potencjometra następuje precyzyjne sterowanie wzbudnicą prądnicy głównej.


Zabezpieczenia obwodów trakcyjnych i sterowanie silnika spalinowego

Regulator Woodward'a

Regulator obrotów znajdujący się z przodu silnika jest głównym elementem wykonawczym układu sterowania lokomotywy od strony silnika spalinowego. Zadaniem regulatora jest utrzymywanie właściwych obrotów i obciążenia silnika w różnych warunkach pracy lokomotywy. Regulator oddziałuje na układ paliwowy silnika za pośrednictwem systemu dźwigni i cięgieł regulacyjnych, połączonych z listwami zębatymi pomp wtryskowych; w ten sposób regulator kieruje dawkowaniem paliwa stosownie do aktualnych potrzeb wynikających z obrotów i obciążenia silnika. Regulator Woodward'a typu PGEV jest regulatorem przystosowanym specjalnie do lokomotyw spalinowych z przekładnią elektryczną, sterowany elektro-hydraulicznie, z przystawką do regulacji obciążenia przez zmianę wzbudzenia prądnicy głównej.


Przekaźnik ziemnozwarciowy

Przekaźnik elektromagnetyczny typu PVD-40 służy do wykrywania zwarć doziemnych w głównych obwodach elektrycznych lokomotywy.

Przekaźnik składa się z zespołu napędu elektromagnesowego i styku pomocniczego, zamontowanych na płycie izolacyjnej (podstawie). Napęd elektromagnesowy stanowi: jarzmo z blachy anizopermowej, kotwica z materiału magnetycznie miękkiego oraz dwie cewki wzbudzające o uzwojeniach połączonych szeregowo. Kotwica jest odciągana od rdzeni cewek siłą sprężyny śrubowej o nastawnym naciągu ustalanym za pomocą śruby. Styk ruchomy stanowi mostek stykowy ze sprężynką, utrzymywany na listwie izolacyjnej przynitowanej z drugiej strony do kotwicy. Styki nieruchome wykonano w postaci śrub z nakręconymi nakładkami zestykowymi; śruby te są umocowane do izolacyjnej podstawy.

Zwarcie obwodu głównego o napięciu minimum 40V w lokomotywie z uziemioną konstrukcją powoduje powstanie napięcia na zaciskach cewki, przyciągnięcie kotwicy i zamknięcie styku działającego na stycznik wyłączający wzbudzenie wzbudnicy i prądnicy głównej.


Przekaźnik nadmiarowy silników trakcyjnych i przekaźnik bocznikowania

Przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych typu TJD-1S służą do ochrony silników trakcyjnych przed nadmiernym prądem. Zadziałanie przekaźnika nadmiarowego powoduje wyłączenie wzbudzenia prądnicy głównej, gdy prąd w silniku trakcyjnym wynosi 550A.

Przekaźnik bocznikowania typu TJD-10 służy do bocznikowania uzwojeń biegunów głównych silników trakcyjnych. Przekaźnik umożliwia załączenie bocznikowania silników, gdy prąd zmaleje do wartości 180A, oraz samoczynnie wyłącza bocznikowanie, gdy prąd wskutek zmalenia szybkości lokomotywy wzrośnie do wartości 272A.

W lokomotywie są cztery przekaźniki nadmiarowe silników trakcyjnych, po jednym dla każdego silnika trakcyjnego oraz jeden przekaźnik bocznikowania z cewką prądową włączoną w gałąź silnika czwartego.


Hamowanie

Główny zawór maszynisty FV4a, pod nim po lewej dźwignia klapy Ackermana
Pozycję nastawnika jazdy. W lewo jazda, w prawo hamowanie hamulcem dodatkowym

Lokomotywa SM42 jest wyposażona w hamulec samoczynny/pociągowy Oerlikona z zaworem maszynisty FV4a. Hamulec dodatkowy oraz hamulec ręczny. Zasada działania głównego zaworu maszynisty jest analogiczna, do opisu w dziale EU07.

Hamulec dodatkowy, działa tylko na lokomotywę i używa się go do lekkiego przyhamowywania, jak również przy jeździe luzem. Przy jeździe luzem hamulec pomocniczy jest wydajniejszy niż zasadniczy, gdyż szybciej działa. Przy użyciu hamulca dodatkowego nie jest obniżane ciśnienie w przewodzie głównym, a powietrze jest kierowane przez układ pneumatyczny bezpośrednio do cylindrów lokomotywy. Hamulec dodatkowy współpracuje z kołem nastawnika jazdy. Lokomotywa hamuje tym mocniej im bardziej przekręcimy koło nastawnika jazdy. W celu odluzowania hamulców lokomotywy po użyciu hamulca dodatkowego wystarczy cofać koło nastawnika do siebie, aż do pozycji początkowej - "0".


Aparatura kontrolno-sterująca

Od lewej manometry: zbiornika kontrolnego, zbiornika głównego, przewodu głównego i cylindra hamulcowego. Poniżej manometr ciśnienia oleju, temperatura oleju, temperatura wody, kontrolka i wyłącznik dźwigienkowy radiotelefonu
Sygnalizacja przeciwpożarowa, łącznik krzywkowy grzania okien i biegu jałowego. Od lewej mierniki: Woltomierz i amperomierz prądnicy pomocniczej,woltomierz i amperomierz prądnicy głównej
W centralnej części znajdują się obrotomierze silnika spalinowego lokomotywy i lokomotywy sterowanej, kontrolki: Uszkodzenia silnika spalinowego, jazdy z osłabionym wzbudzeniem, przekaźnik ziemnozwarciowy i nadmiarowy sil. trak., awaria lokomotywy sterowanej, łącznik krzywkowy pracy manewrowej. Poniżej przyciski impulsowe zastartowania i zatrzymania silnika spalinowego
Dolna tablica wyłączników dźwigienkowych
Przyciski od lewej: przeciwpoślizgowy, bocznikowanie, odluźniacz i podwójny wyłącznik dźwigienkowy przyciemnienia reflektorów
Stanowisko pomocnika maszynisty

Lokomotywa wyposażona jest w dwa stanowiska do jej sterowania. Przy prawej bocznej ścianie kabiny znajduje się stanowisko maszynisty. Wyposażone jest ono w komplet urządzeń służących do sterowania lokomotywą: nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy, kran hamulca zasadniczego, klapę Ackermana, potencjometr wzbudzania prądnicy, przycisk i pedał czuwaka, lampkę sygnalizacyjną czuwaka, pedał piasecznicy, załącznik syreny pneumatycznej i elektrycznej, wskaźnik pomiaru paliwa w zbiorniku pomocniczym oraz prędkościomierz rejestrujący. Po lewej stronie kabiny znajduje się natomiast stanowisko pomocnika maszynisty wyposażone w nastawnik jazdy, nastawnik kierunkowy, przycisk kasowania czuwaka, załącznik syreny pneumatycznej i elektrycznej oraz pedał piasecznicy. Przy stanowisku zainstalowana jest również kuchenka i buczek czuwaka. Pomiędzy stanowiskiem maszynisty i pomocnika maszynisty znajduje się pulpit z urządzeniami sterowniczymi i pomiarowymi pracy lokomotywy. Pod pulpitem poziomym w szafie aparatowej znajdują się wały nastawnika jazdy i nastawnika kierunkowego oraz inne urządzenia elektryczne. Znajduje się tam również przekładnia hamulca ręcznego, którego korba jest ulokowana na czołowej ścianie szafy aparatowej pulpitu oraz buczki instalacji przeciw pożarowej silnika.



SHP i CA

W lokomotywie SM42 zainstalowane jest urządzenie kontrolujące czujność maszynisty. Czuwak Aktywny (CA) jest niezależnym urządzeniem kontrolującym czujność maszynisty. Załączenie pracy czuwaka następuje po załączeniu kierunku jazdy za pomocą nastawnika kierunkowego niezależnie od prędkości jazdy, czy postoju. Czuwak wzbudza się co 60sek., załącza się pulsująca kontrolka czuwaka na pulpicie, następnie po około 3sek. załącza się buczek, a po następnych 2sek. braku reakcji maszynisty następuje nagłe hamowanie pojazdu.

Lokomotywa SM42 starego typu nie jest wyposażona w czujnik ELM, zatem nie ma systemu SHP.



Elektryczny zespół trakcyjny EN57

Podstrona w budowie.



Elektryczny zespół trakcyjny EN71

Podstrona w budowie.



FAQ: Najczęściej zadawane pytania

Jazda przez stację offline

W przypadku zbyt dużej ilości maszynistów na danej scenerii lub przejazd przez scenerię przy braku dyżurnego ruchu powoduje załączenie trybu offline tzw. "stacja offline".

Procedura przejazdu przez scenerię offline wygląda następująco:

  • W odległości do 2000m od semafora wjazdowego nacisnąć wywołanie selektywne ZEW1 (domyślnie F5). Spowoduje to załączenie automatycznego sterowania rozjazdami, semafor wjazdowy wskażę odpowiedni sygnał w zależności od drogi przebiegu zezwalający na wjazd w stację.
  • Droga przebiegu jest ułożona również na głowicy rozjazdowej w kierunku wyjazdu ze stacji. Semafor wyjazdowy wyświetli sygnał zezwalający na jazdę.
  • Pomimo sygnału zezwalającego na semaforze wyjazdowym należy zatrzymać pociąg przed tym semaforem wyjazdowym i za pomocą komendy "/swdr" przez czat, zgłosić się do dyżurnego ruchu następnej stacji z zapytaniem czy można kontynuować jazdę w danym kierunku wg. rozkładu jazdy. Oczekiwać na polecenie dyżurnego ruchu. Przykładowy wpis: "/swdr St. Anowo. (numer pociągu) na stacji X offline, do stacji Y na szlak Z. Pod semaforem wyjazdowym."
  • Po uzyskaniu zgody na wyjazd ze stacji od dyżurnego ruchu kontynuujemy jazdę w kierunku następnej stacji.


Dodatkowe sterowanie

Zmiana kierunku jazdy

W celu zmiany kierunku jazdy należy zatrzymać lokomotywę, ustawić nastawnik jazdy "na zero" i zmienić kierunek na nastawniku kierunkowym (poprzez przyciski Page Up i Page Down). Teraz możemy kontynuować jazdę w zadanym kierunku.


Zmiana kabiny

Aby zmienić kabinę lokomotywy, należy zatrzymać lokomotywę, ustawić na nastawniku kierunkowym pozycję 0 (poprzez przyciski Page Up i Page Down) i nacisnąć przycisk Cab<-> lub drzwi do maszynowni.



Opuszczanie kabiny maszynisty

Aby opuścić kabinę maszynisty, należy wcisnąć klawisz F11. Chodzenie odbywa się poprzez klawisze W, S, A, D oraz Shift (bieg).


Kamera

Za obracanie kamery odpowiada prawy przycisk myszy. Aby przemieścić kamerę wzdłuż kabiny lub wyjrzeć za okno, należy przytrzymać środkowy przycisk myszy (tzw. rolka/kółko).



Zobacz też


Autor: Marcin S. Za pomoc dziękuję osobom: Mikson, maszynista94, Helikon.