Układ torowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Train Driver 2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Łuki poziome)
(Układ geometryczny w planie)
 
(Nie pokazano 11 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
== Przepisy ==
 
== Przepisy ==
  
Do układu torowego zalicza się parametry geometryczne wszystkich torów w planie (płaszczyźnie poziomej) i profilu (płaszczyźnie pionowej). Wartości tych parametrów są unormowane przepisami i instrukcjami, które jednak zmieniały się na przestrzeni lat więc linie i posterunki powstające w różnych dekadach będą różnić się i posiadać inne cechy charakterystyczne. Największą rewolucję w przepisach przyniosło wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i dostosowanie polskich przepisów do ogólnoeuropejskich standardów.
+
Do układu torowego zalicza się parametry geometryczne wszystkich torów w planie (płaszczyźnie poziomej) i profilu (płaszczyźnie pionowej). Wartości tych parametrów są unormowane przepisami i instrukcjami, które jednak zmieniały się na przestrzeni lat więc linie i posterunki powstające w różnych dekadach będą różnić się i posiadać inne cechy charakterystyczne. Największą rewolucję w przepisach przyniosło wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i dostosowanie polskich przepisów do ogólnoeuropejskich standardów, które zostały opracowane i opublikowane w 2010 roku.
  
Dla uproszczenia wyselekcjonowaliśmy najważniejsze zapisy i podzieliliśmy je na te dotyczących scenerii "starych" niezmodernizowanych do roku 2004, oraz na przepisy obowiązujące dzisiaj, do których powinny być dostosowane scenerie modernizowane lub zbudowane po tym roku.
+
Ze względu na znaczne różnice w przepisach sprzed zmian w 2010 roku, a tymi obowiązującymi dziś większość zagadnień tegoż poradnika została podzielona na dwie podkategorie charakteryzujące stare wytyczne oraz te obowiązujące obecnie. Od autora wymaga się oszacowania roku budowy/modernizacji układu torowego posterunków i linii występujących na swojej scenerii i stosowania do ich budowy odpowiednich przepisów.
  
=== [[Wytyczne dla budowy starych układów torowych]] ===
+
== Układ geometryczny w planie ==
  
=== [[Wytyczne dla budowy nowych lub modernizowanych układów torowych]] ===
+
Parametry geometryczne toru w planie (płaszczyźnie poziomej) uzależnione są od [[Klasyfikacja torów|rodzaju toru]] i [[Kategorie linii kolejowych|kategorii linii kolejowej]]. Największy nacisk kładzie się na dokładność i precyzję wykonania [[Klasyfikacja torów|torów szlakowych oraz głównych zasadniczych]].
 
 
Parametry geometryczne toru w planie (płaszczyźnie poziomej) uzależnione są od [[Klasyfikacja torów|rodzaju toru]] i [[Kategorie linii kolejowych|kategorii linii kolejowej]]. Największy nacisk kładzie się na dokładność i precyzję wykonania torów szlakowych oraz głównych zasadniczych.
 
 
 
= Układ geometryczny w planie =
 
  
 
Do zbioru elementów układu geometrycznego toru w płaszczyźnie poziomej zaliczamy:
 
Do zbioru elementów układu geometrycznego toru w płaszczyźnie poziomej zaliczamy:
* łuki kołowe
+
* [[Łuk poziomy|Łuki poziome (kołowe)]]
* odcinki proste
+
* Odcinki proste
* krzywe przejściowe
+
* [[Krzywa przejściowa|Krzywe przejściowe]]
* przechyłki i rampy przechyłkowe
+
* Przechyłki i rampy przechyłkowe
* rozjazdy i ich połączenia
+
* [[Rozjazdy]]
* odległości między osiami sąsiednich torów
+
* [[Połączenia torów]]
 
+
* [[Odległości między osiami torów|Odległości między osiami torów równoległych]]
== Łuki poziome ==
 
 
 
W symulatorze tor w łuku kołowym posiada następujące parametry:
 
* Promień łuku poziomego R
 
* Długość łuku poziomego L
 
* Skos 1/T
 
* Kąt zwrotu α
 
 
 
Aby skonstruować łuk w symulatorze trzeba podać jego promień i długość, albo promień i skos / kąt zwrotu. Pozostałe parametry zostaną wyliczone automatycznie.
 
 
 
Promień łuku należy ustalić w zależności od projektowanej prędkości maksymalnej i [[Dopuszczalne i zalecane promienie łuków|dopuszczalnych promieni łuków]]. Dobierając promień łuku kołowego staramy się dobierać maksymalny promień łuku możliwy do uzyskania w występujących ograniczeniach terenowych.
 
 
 
Projektując długość łuku kołowego należy przestrzegać [[Minimalne długości łuków i prostych|minimalnych długości łuków kołowych]] dla przyjętej [[Kategorie linii kolejowych|kategorii linii]] i zadanej prędkości maksymalnej.
 
 
 
== Minimalne długości łuków i prostych ==
 
 
 
{| class="wikitable"
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Zakres prędkości
 
maksymalnych
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Zalecane
 
wartości
 
dopuszczalne
 
P0
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Normalne
 
wartości
 
dopuszczalne
 
P1
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | Rozszerzone
 
wartości
 
dopuszczalne
 
P2
 
|-
 
| style="text-align: center;" | [km/h]
 
| style="text-align: center;" | [m]
 
| style="text-align: center;" | [m]
 
| style="text-align: center;" | [m]
 
|-
 
| style="text-align: center;" | V ≤ 120
 
| colspan="2" style="text-align: center;" | 0,35 * Vmax
 
ale nie mniej niż 30m
 
| style="text-align: center;" | 0,25 * Vmax
 
ale nie mniej niż 20m
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 120 < V ≤ 200
 
| colspan="2" style="text-align: center;" | 0,40 * Vmax
 
| style="text-align: center;" | 0,30 * Vmax
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 200 < V ≤ 250
 
| colspan="2" style="text-align: center;" | 0,65 * Vmax
 
| style="text-align: center;" | 0,55 * Vmax
 
|}
 
 
 
== Łuki poziome ==
 
 
 
=== Promień łuku poziomego ===
 
 
 
Wartość promienia łuku poziomego należy ustalać w zależności od projektowanej prędkości maksymalnej, przy czym w procesie projektowania układów geometrycznych torów oraz połączeń torowych należy stosować maksymalne wartości promieni, możliwe do uzyskania przy występujących ograniczeniach: terenowych, infrastrukturalnych, itp.
 
 
 
W projektowaniu układów geometrycznych torów szlakowych oraz torów głównych zasadniczych zaleca się stosować łuki i wartościach promieni od 600m do 20000m.
 
 
 
Stosowanie łuków o innych promieniach nie jest zalecane z uwagi na występujące przy:
 
: a) R < 600 - zwiększone koszty utrzymania toru, wynikające przede wszystkim ze wzrostu tempa zużycia szyn,
 
: b) R > 20000m - trudności w osiągnięciu wysokiej dokładności położenia osi toru, wynikające ze stosowanych obecnie technologii budowy i utrzymiania.
 
 
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Dopuszczalne promienie łuków
 
! style="text-align: center;" | Uwarunkowania
 
! style="text-align: center;" | Zalecane wartości<br>dopuszczalne (P0)
 
! style="text-align: center;" | Normalne wartości<br>dopuszczalne (P1)
 
! style="text-align: center;" | Rozszerzone wartości<br>dopuszczalne (P2)
 
|-
 
! colspan="4" style="text-align: center;" | wartości minimalne (Rmin) [m]
 
|-
 
| tory szlakowe i główne zasadnicze
 
| style="text-align: center;" | 600
 
| style="text-align: center;" | 300
 
| style="text-align: center;" | 180
 
|-
 
| tory przy peronach
 
| style="text-align: center;" | 500
 
| style="text-align: center;" | 500
 
| style="text-align: center;" | 300
 
|-
 
| tory główne dodatkowe i boczne
 
| style="text-align: center;" | 450
 
| style="text-align: center;" | 180
 
| style="text-align: center;" | 180*
 
|-
 
! colspan="4" style="text-align: center;" | wartości maksymalne (Rmax) [m]
 
|-
 
| tory szlakowe i główne zasadnicze
 
| style="text-align: center;" | 20000
 
| style="text-align: center;" | 50000
 
| style="text-align: center;" | -
 
|}
 
<nowiki>*</nowiki>w tabeli nie ujęto wartości granicznych dla torów bocznych oraz na górkach rozrządowych gdzie absolutne minimum wynosi 150m
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Zalecane wartości minimalnych promieni łuków poziomych
 
! rowspan="2" style="text-align: center; font-weight:bold;" | Typ linii
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | w warunkach
 
normalnych
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | w warunkach
 
trudnych
 
|-
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | R [m]
 
! style="text-align: center; font-weight:bold;" | R [m]
 
|-
 
| style="text-align: center;" | P250
 
| style="text-align: center;" | 3100
 
| style="text-align: center;" | 2700
 
|-
 
| style="text-align: center;" | P200
 
| style="text-align: center;" | 2000
 
| style="text-align: center;" | 1700
 
|-
 
| style="text-align: center;" | M200
 
| style="text-align: center;" | 2300
 
| style="text-align: center;" | 2000
 
|-
 
| style="text-align: center;" | P160
 
| style="text-align: center;" | 1300
 
| style="text-align: center;" | 1100
 
|-
 
| style="text-align: center;" | M160
 
| style="text-align: center;" | 1500
 
| style="text-align: center;" | 1350
 
|-
 
| style="text-align: center;" | P120
 
| style="text-align: center;" | 750
 
| style="text-align: center;" | 650
 
|-
 
| style="text-align: center;" | M120
 
| style="text-align: center;" | 850
 
| style="text-align: center;" | 750
 
|-
 
| style="text-align: center;" | T120
 
| style="text-align: center;" | 850
 
| style="text-align: center;" | 750
 
|-
 
| style="text-align: center;" | P80
 
| style="text-align: center;" | 600
 
| style="text-align: center;" | 300
 
|-
 
| style="text-align: center;" | M80
 
| style="text-align: center;" | 600
 
| style="text-align: center;" | 350
 
|-
 
| style="text-align: center;" | T80
 
| style="text-align: center;" | 600
 
| style="text-align: center;" | 350
 
|-
 
| style="text-align: center;" | T40
 
| style="text-align: center;" | 600
 
| style="text-align: center;" | 300
 
|}
 
 
 
== Odległości między osiami torów ==
 
 
 
Projektując układ torowy należy stosować rozstaw osi torów będący wielokrotnością wartości 0,05m.
 
 
 
=== Odległości między osiami torów szlakowych ===
 
 
 
W Polsce standardowa odległość między osiami torów, nazywana potocznie międzytorzem, wynosi 4.00m. Jest to chyba najczęściej spotykany błąd na sceneriach. Autorzy bardzo często zaczynają budowanie swojej linii kolejowej od magicznego lasku, w którym odległość ta wynosi 5.00m i zapominają zastosować zmianę szerokości międzytorza.
 
 
 
Nominalna odległość między osiami torów szlakowych i torów głównych zasadniczych przy niezabudowanych międzytorzach wynosi co najmniej:
 
# 4,00m dla wszystkich typów linii poza [[Kategorie linii kolejowych|P250]]
 
# 4,20m dla linii typu [[Kategorie linii kolejowych|P250]]
 
# 4,50m dla linii nowo budowanych
 
 
 
Są oczywiście od tej reguły odstępstwa. Międzytorze na szlaku może zostać poszerzone ze względu na warunki lokalne. Na przykład na linii kolejowej 009 między Tczewem a Malborkiem wymagane było poszerzenie międzytorza do 10m ze względu na grząski grunt, który mógłby powodować osiadanie podtorza w przypadku mijania się dwóch pociągów na sąsiednich torach o klasycznym rozstawie.
 
 
 
=== Odległości między osiami torów stacyjnych ===
 
 
 
W torach stacyjnych obowiązują następujące wartości minimalne rozstawu osi:
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Minimalny rozstaw poszczególnych torów
 
! Rodzaje torów !! Zalecane [m] !! Dopuszczalne [m]  
 
|-
 
| dla torów głównych zasadniczych || 4,50 || 4,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi mają być ustawione sygnalizatory || 5,00 || 4,75*
 
 
 
|-
 
| dla torów, między którymi mają być ustawione słupy sieci trakcyjnej || 5,00 || 4,90
 
|-
 
| dla toru wyciągowego i głównego zasadniczego || 7,50 || 6,00
 
|-
 
| dla toru wyciągowego i innego stacyjnego || 6,00 || 4,75
 
|-
 
| dla torów do bezpośredniego przeładunku || 3,50 || 3,50
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron jednokrawędziowy || 9,00 || 6,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron dwukrawędziowy z dojściem w poziomie || 10,00-13,00 || 9,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron dwukrawędziowy z dojściem pod/nad ziemią || 12,50-16,00 || 10,70
 
|}
 
 
 
<nowiki>*</nowiki>na starych posterunkach zdarza się spotkać sygnalizatory ustawione w węższym międzytorzy o szerokości 4,50m
 
 
 
=== Odległości między osiami torów w obrębie połączeń rozjazdowych ===
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Minimalny rozstaw torów w obrębie połączeń rozjazdowych
 
! style="text-align: center;" | Typ rozjazdu
 
! style="text-align: center;" | Minimalna odległość<br>
 
torów<br>
 
[m]
 
! style="text-align: center;" | Prędkość na<br>
 
kierunek<br>
 
zwrotny [km/h]
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 190-1:9
 
| style="text-align: center;" | 3,70
 
| style="text-align: center;" | 40
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 300-1:9,304*
 
| style="text-align: center;" | 4,00
 
| style="text-align: center;" | 50
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 300-1:9
 
| style="text-align: center;" | 4,35
 
| style="text-align: center;" | 50
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 500-1:12
 
| style="text-align: center;" | 4,00<br>4,30
 
| style="text-align: center;" | 40<br>60
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 500-1:14*
 
| style="text-align: center;" | 4,00
 
| style="text-align: center;" | 60
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 760-1:14
 
| style="text-align: center;" | 4,75
 
| style="text-align: center;" | 80
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 1200-1:18,5
 
| style="text-align: center;" | 4,35
 
| style="text-align: center;" | 100
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 2500-1:26,5
 
| style="text-align: center;" | 4,80
 
| style="text-align: center;" | 130
 
|}
 
<nowiki>*</nowiki>ze względu na brak w symulatorze rozjazdów R300-1:9,304 i R500-1:14 dopuszcza się układanie przejść rozjazdowych w międzytorzu 4,00m z imitujących je rozjazdów odpowiednio R300-1:9 i R500-1:12
 
 
 
Są oczywiście od tej reguły odstępstwa. Międzytorze na szlaku może zostać poszerzone ze względu na warunki lokalne. Na przykład na linii kolejowej 009 między Tczewem a Malborkiem wymagane było poszerzenie międzytorza do 10m ze względu na grząski grunt, który mógłby powodować osiadanie podtorza w przypadku mijania się dwóch pociągów na sąsiednich torach o klasycznym rozstawie.
 
 
 
== Odległości między osiami torów ==
 
 
 
Projektując układ torowy należy stosować rozstaw osi torów będący wielokrotnością wartości 0,05m.
 
 
 
=== Odległości między osiami torów stacyjnych ===
 
 
 
W torach stacyjnych obowiązują następujące wartości minimalne rozstawu osi:
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Minimalny rozstaw poszczególnych torów
 
! Rodzaje torów !! Zalecane [m] !! Dopuszczalne [m]
 
|-
 
| dla torów głównych zasadniczych || 4,50 || 4,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi mają być ustawione sygnalizatory || 5,00 || 4,75*
 
 
 
|-
 
| dla torów, między którymi mają być ustawione słupy sieci trakcyjnej || 5,00 || 4,90
 
|-
 
| dla toru wyciągowego i głównego zasadniczego || 7,50 || 6,00
 
|-
 
| dla toru wyciągowego i innego stacyjnego || 6,00 || 4,75
 
|-
 
| dla torów do bezpośredniego przeładunku || 3,50 || 3,50
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron jednokrawędziowy || 9,00 || 6,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron dwukrawędziowy z dojściem w poziomie || 10,00-13,00 || 9,00
 
|-
 
| dla torów, między którymi zbudowano peron dwukrawędziowy z dojściem pod/nad ziemią || 12,50-16,00 || 10,70
 
|}
 
 
 
<nowiki>*</nowiki>na starych posterunkach zdarza się spotkać sygnalizatory ustawione w węższym międzytorzy o szerokości 4,50m
 
 
 
=== Odległości między osiami torów w obrębie połączeń rozjazdowych ===
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|+ Minimalny rozstaw torów w obrębie połączeń rozjazdowych
 
! style="text-align: center;" | Typ rozjazdu
 
! style="text-align: center;" | Minimalna odległość<br>
 
torów<br>
 
[m]
 
! style="text-align: center;" | Prędkość na<br>
 
kierunek<br>
 
zwrotny [km/h]
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 190-1:9
 
| style="text-align: center;" | 3,70
 
| style="text-align: center;" | 40
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 300-1:9,304*
 
| style="text-align: center;" | 4,00
 
| style="text-align: center;" | 50
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 300-1:9
 
| style="text-align: center;" | 4,35
 
| style="text-align: center;" | 50
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 500-1:12
 
| style="text-align: center;" | 4,00<br>4,30
 
| style="text-align: center;" | 40<br>60
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 500-1:14*
 
| style="text-align: center;" | 4,00
 
| style="text-align: center;" | 60
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 760-1:14
 
| style="text-align: center;" | 4,75
 
| style="text-align: center;" | 80
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 1200-1:18,5
 
| style="text-align: center;" | 4,35
 
| style="text-align: center;" | 100
 
|-
 
| style="text-align: center;" | 2500-1:26,5
 
| style="text-align: center;" | 4,80
 
| style="text-align: center;" | 130
 
|}
 
<nowiki>*</nowiki>ze względu na brak w symulatorze rozjazdów R300-1:9,304 i R500-1:14 dopuszcza się układanie przejść rozjazdowych w międzytorzu 4,00m z imitujących je rozjazdów odpowiednio R300-1:9 i R500-1:12
 
 
 
== Łuki poziome ==
 
 
 
  
 +
== Układ geometryczny w profilu ==
  
 
== Prędkości wpisane w odcinki toru ==
 
== Prędkości wpisane w odcinki toru ==

Aktualna wersja na dzień 16:11, 18 mar 2020

Przepisy

Do układu torowego zalicza się parametry geometryczne wszystkich torów w planie (płaszczyźnie poziomej) i profilu (płaszczyźnie pionowej). Wartości tych parametrów są unormowane przepisami i instrukcjami, które jednak zmieniały się na przestrzeni lat więc linie i posterunki powstające w różnych dekadach będą różnić się i posiadać inne cechy charakterystyczne. Największą rewolucję w przepisach przyniosło wstąpienie Polski do Unii Europejskiej i dostosowanie polskich przepisów do ogólnoeuropejskich standardów, które zostały opracowane i opublikowane w 2010 roku.

Ze względu na znaczne różnice w przepisach sprzed zmian w 2010 roku, a tymi obowiązującymi dziś większość zagadnień tegoż poradnika została podzielona na dwie podkategorie charakteryzujące stare wytyczne oraz te obowiązujące obecnie. Od autora wymaga się oszacowania roku budowy/modernizacji układu torowego posterunków i linii występujących na swojej scenerii i stosowania do ich budowy odpowiednich przepisów.

Układ geometryczny w planie

Parametry geometryczne toru w planie (płaszczyźnie poziomej) uzależnione są od rodzaju toru i kategorii linii kolejowej. Największy nacisk kładzie się na dokładność i precyzję wykonania torów szlakowych oraz głównych zasadniczych.

Do zbioru elementów układu geometrycznego toru w płaszczyźnie poziomej zaliczamy:

Układ geometryczny w profilu

Prędkości wpisane w odcinki toru

Na scenerii wpisujemy obie wartości identyczne i zgodne z maksymalną prędkością dozwoloną na danym odcinku. Symulator sam dodaje 20km/h marginesu do wpisanej wartości zapobiegając tym samym przypadkowym wykolejeniom przez przekroczenie wpisanej prędkości o parę km/h.

Przy wpisywaniu prędkości w tory stacyjne, o ile prędkość nie została dodatkowo ograniczona innymi ostrzeżeniami stałymi i doraźnymi, kierujemy się następującymi zasadami:

  • W torach głównych zasadniczych należy wpisać prędkość zgodną z obowiązującą na szlaku.
  • W torach dodatkowych należy wpisać prędkość zgodną z maksymalną prędkością sygnalizowaną w jeździe na ten tor, lub z tego toru.
  • W połączeniach rozjazdów należy wpisać prędkość zgodną z maksymalną prędkością sygnalizowaną w jeździe przez to połączenie.
  • W rozjazdach krzyżowych i na skrzyżowaniach torów na podrozjazdnicach strunobetonowych należy wpisać wartość 120 km/h. Dla podrozjazdnic drewnianych prędkość ta jest niższa i wynosi 100km/h.
  • W torach bocznych i innych, po których możliwe są tylko przebiegi manewrowe należy wpisać wartość 25 km/h.
  • Dla ostrzeżeń jednokierunkowych i dot. jedynie czoła pociągu nie wpisujemy ograniczenia.